Türk sinemasında Zonguldak maden işçileri konulu filmlerin eleştirel söylem analizi (1960-1980)
Critical discourse analysis of films on Zonguldak mine workers in Turkish cinema (1960-1980)
- Tez No: 925405
- Danışmanlar: PROF. DR. YÜCEL NAMAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Radyo-Televizyon, Sosyoloji, Psychology, Radio and Television, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Modernizim sonrası bütünselliği bozan hareketlenmelerde film izleyicisinin bilincinde meydana gelen boşluk ve çatlakların tekrar dolmasında, ideolojiler etkindir. Eleştirel söylem analizi, temelde dilde kendini gösteren baskınlık, ayrımcılık, güç ve kontrolün şeffaf analiziyle ilişkilidir. Fairclough 3D Modeli ile oluşturulan çerçevede, söylemin doğası ve sosyal pratikleri arasındaki açıklayıcı bağlantıların izi sürülür. Bu tez çalışmasında, 1960-1980 yılları arasında Zonguldak maden işçilerini konu edinen filmlerin eleştirel söylem analizi yapılmıştır. Eleştirel söylem analizi yapıldıktan sonra analiz sonuçları eleştirel söylemsel psikolojinin analitik üç odak kavramı kapsamında; açıklayıcı repertuvarlar, özne pozisyonları ve ideolojik ikilemler başlığı altında değerlendirilmiştir. Filmlerin ortak anlatısında; sömürülen işçi sınıfı, sermaye sahipleri ile işçi sınıfının diyalektik ilişkileri, çarpık inanç tesellisi ve kadın temsilinde; kadınların rollerini ve davranışlarını nasıl kavradıklarına dair çıkarımların, görünüşte çelişkili gibi duran birçok farklı gözlemlerle filmlerde anlamlandırılır. Aile otoritesi“karmaşık”kadın profili üzerinden erkek denetimindedir.“Bu işçiler neden örgütlenmiyor?”sorusu ekseninde Şehirdeki Yabancı (1962) filminde, döneminin ideolojisine göre toplumdan“yüksek beklentiler”vardır. Çatalağzı Kuyusu (1975) filmi ise kömürü milli bir eser olarak tanımlamasıyla kömür ve kömüre dair durumları yüceleştirmektedir. Bu nedenle filmde soruyla ilgili bir cevap yoktur. Maden (1978) filminde, İlyas karakteri üzerinden işçilerin içinde bulundukları“yabancılaşma, işlevsiz inanç tesellisi ve yerleşik zihniyet durumları”cevapları gösterilir. Sömürülen sadece işçi sınıfı değil aynı zamanda tüketime sunulan ya da evde görünmez işçilik yapan“aciz bırakılmış”kadınlardır. Yaşam Kavgası (1978), kadınlık, erkeklik ve aile üzerine söylem üreten filmdir. Filmlerin ortak bulgularında cinsiyete dayalı sözel, sözel olmayan ve kullanılan dilin altındaki kadınlık modellerinde eşit olmayan tematik ve yapısal zıtlıklar mevcuttur.
Özet (Çeviri)
Ideologies are effective in refilling the fragments and cracks that emerged in the consciousness of the movie audience in the movements that disrupt the integrity after our modern era. Critical diagram analysis provides transparent analysis of dominance, efficiency, power and control as manifested over the years. Explanatory connection points between the Fairclough 3D Model and its operation, explanations and social practices are traced. In this thesis presentation, a critical narrative analysis of the films about mining in Zonguldak between 1960 and 1980 was made. After critical discourse analysis is performed, the analysis results are within the scope of the analytical three-oriented concepts of critical critical psychology; Explanatory repertoires were evaluated under the heading of subject positions and ideological dilemmas. In the common narrative of the films; the working class, the dialectical relations between the capital owners and the working class, the consolation of distorted faith and the implications of women's representation in the representation of women and how workers understand them; Many different observations that seem to contain meaning are given meaning in films. Family authority is under male control through the“complex”female profile.“Why don't these workers organize?”In the movie Stranger in the City (1962), according to the ideology of the process, there are“high expectations”from society. The movie Çatalağzı Kuyusu (1975) glorifies coal and coal-related events by defining coal as a national artifact. Therefore there is no answer you follow. In the movie Maden (1978), the answers to“alienation, dysfunctional faith consolation and the characteristics of his games”are given through the evolutions of İlyas's character. It is not only the working class that is exploited, but also the“incapacitated”women who can be offered for consumption or displayed at home. Life Fight (1978) is a film focusing on femininity, masculinity and family. There are unequal thematics and flexibilities in gender-based verbal, non-verbal, and models of femininity underlying the language used in the films' collective ownership.
Benzer Tezler
- Fikret Adil'in anlatıları ve hikayeleri
Fikret Adil's narratives and stories
ERDEM DANIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY 3.KARAKAYA
- Türk Sinemasında toplumsal gerçekçilik ve Yılmaz Güney sineması
Social realism in Turkish Ci̇nema and Yılmaz Güney movies
BERRİN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel SanatlarBeykent ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. BURAK BUYAN
- Representation of women in Turkish cinema: A reading of gender, space and spatial practices in Southeastern Anatolia (1960-1990)
Türk sı̇nemasında kadının temsı̇lı̇: Güneydoğu Anadolu'da cı̇nsı̇yet, mekân ve mekânsal pratı̇kler üzerı̇ne bı̇r okuma (1960-1990)
GÖKÇE ÇAĞATAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİzmir Ekonomi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA DOĞU
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ AVCI HOSANLI
- Türk sinemasında illüstratif afişler (1950-1960)
Illustrative posters in Turkish cinema (1950-1960)
SERRA DOĞAN
- Türk sinemasında din olgusu
The religion phenomenon in Turkish cinema
ADNAN YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıHarran ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELİL ABUZAR