Cumhuriyet'in inşasında taşrada muhalefet: Çapanoğulları'nın iki rejim etrafındaki dönüşümü
Provincial resistance in the construction of the Republic: The transformation of Çapanoğullari around two regimes
- Tez No: 925719
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATEM ETE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Bu çalışma, Cumhuriyet'e geçiş sürecinin taşrada nasıl deneyimlendiğini, taşra elitlerinin iki rejim etrafındaki dönüşümü ekseninde ele alıyor. Bu doğrultuda odaklandığımız temel problem şöyledir: Cumhuriyet'e giden süreçte taşra muhalefetinin oluşum ve yayılım evreleri işlevsel bir incelemeyle nasıl açıklanabilir ve bu muhalefet, taşra elitlerinin seçkinlik konumlarını Cumhuriyet sonrasında nasıl bir dönüşüme uğratmıştır? İlgili problem, bir örnek olaydan, Çapanoğlu İsyanı'ndan yola çıkılarak incelenmektedir. Uzun süreler boyunca taşra toplum düzeninden Osmanlı merkez bürokrasisine kadar birçok alanda statü elde eden Çapanoğlu aile üyelerinin Cumhuriyet arifesinde sergiledikleri direnişi ve akabinde“hain-i vatan”olarak tanımlanma durumuna karşı başvurdukları çatışmacı siyaseti merkeze alan bu inceleme, muhalefet pratiklerinin işlevlerini analiz ediyor. Çalışmamız, Cumhuriyet öncesi taşra pratiklerini geniş bir zaman dilimine yerleştirerek bir isyan olayının Cumhuriyet sonrası etkilerine de odaklanmaktadır. Bu doğrultuda Çapanoğulları'nın Cumhuriyet sonrasındaki dönüşüm serüveni ile uyum stratejileri ele alınmıştır. 1920 tarihli Çapanoğlu kalkışmasının örnek olay seçilmesinin önemli nedenleri var. İlgili vaka resmi kayıtlara -Ankara Hükümeti'ne karşı teşekkül eden en güçlü direniş- olarak geçmiştir. Bununla beraber taşra seçkinleri ile sıradan halkı aynı düzlemde buluşturan geniş katılımlı bir örgütlenme olmasıyla Cumhuriyet'in teşekkülünde taşrada beliren direnişe dair güçlü bir temsildir. İlgili olayda Çapanoğulları'nın, köylüler, etnik gruplar ve eşkıyalarla uzlaşı içerisinde olduğu görülür. Resmi tarih anlatısı, farklı motivasyonlara sahip olan toplumun bu farklı kesimlerinin nasıl bir araya geldiğini yansıtmamaktadır. Mütareke taşrasına dair anlatılarda toplumun reflekslerine ve bağlantı ağına yer verilmemesi, önemli bir eksikliktir. Bununla birlikte resmi tarih yazımında Milli Mücadele bağlamında köylünün Ankara'yla dayanışma içerisinde hareket ettiği ileri sürülürken Çapanoğlu Hadisesi, bu anlatının aksini gösterir. Çalışmamızda devlet, bürokratik seçkinler ve toplumun diğer katmanları arasındaki ilişkiselliklere odaklı bir üst anlatı kurulmaktadır. Taşra merkezli muhalefetin yeni hükümete karşı baskı kurma gücü, ilişki ağları üzerinden incelenmektedir. Bir nitel araştırma olan çalışmamızda veriler, biyografik anlatı ve sözlü tarih görüşmeleri ile arşiv incelemesi yoluyla elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesi ise anlatı analizi ve ağ analizi yöntemleriyle gerçekleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study analyses how the transition to the Republic was experienced in the provinces through the transformation of provincial elites around two regimes. In this direction, the main problem we focus on is as follows: How can the formation and diffusion phases of provincial opposition in the process leading to the Republic be explained through a functional analysis? And how did this opposition transform the elite position of the provincial elites after the Republic? The related problem is analysed based on a case study, the Capanoglu Rebellion. Focusing on the pre-Republican resistance of the members of the Capanoglu family, who achieved status in many areas from the provincial social order to the Ottoman central bureaucracy for a long time, and the confrontational politics they subsequently resorted to against being defined as“traitor”, this study analyses the functions of resistance practices. Our study also focuses on the post-Republican effects of a rebellion event by placing pre-Republican provincial practices in a wide time frame. In this direction, the transformation adventure of Capanoglu family after the Republic and their adaptation strategies are discussed. The 1920 Capanoglu uprising was chosen as a case study for important reasons. This case is recorded in official records as the strongest resistance against the Ankara Government. In addition, it is an organisation with wide participation that brings together the provincial elites and ordinary people on the same plane. For this reason, it is a strong representation of the resistance that emerged in the provinces during the formation of the Republic. In the related incident, it is seen that Capanoglu Family were in reconciliation with peasants, ethnic groups and bandits. The official historiography does not reflect how these different segments of society with different motivations came together. However, the absence of the reflexes of the society and its network of connections in the narratives about the provinces in the atmosphere of occupation is an important deficiency. However, while the official historiography claims that the villagers acted in solidarity with Ankara during the occupation process, the Capanoglu Incident contradicts this narrative. In our study, a metanarrative is constructed centred on the relationalities between the state, bureaucratic elites and other layers of society. The power of the provincial-centred resistance to put pressure on the new government is analysed through networks of relations. In our study, which is a qualitative research, data were obtained through biographical narratives, oral history interviews and archive analysis. The data were analysed using narrative analysis and network analysis methods.
Benzer Tezler
- La mutation inachevée des millets à la nation : Le communautarisme ottoman supplanté par la logique séculière et unitaire de la République de Turquie
Milletlerden ulusa bitmeyen dönüşüm: Osmanlı komünotarizminin Türkiye Cumhuriyeti'nde seküler ve üniter zihniyet tarafından ikamesi
TEMEL MERİ
Doktora
Fransızca
2021
HukukUniversité Grenoble AlpesHukuk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MARTIAL MATHIEU
PROF. DR. JEAN MARCOU
- Geç Osmanlı'da eğitim alanında kadının görünürlüğünün inşası: Darülmuallimatların mimari ve mekânsal tarihi
The construction of women's visibility in education in the late Ottoman: The architectural and spatial history of Darülmuallimats
DUYGU KÖSE
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkSüleyman Demirel ÜniversitesiMimarlık, Planlama ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE GÖKÇEN ÖZKAYA
- Erken Cumhuriyet Döneminde sekülerliğin inşasına taşradan bakmak
Approaching the construction of secularism in the Early Republican Era from the province
İLBEY CEMAL NURİ ÖZDEMİRCİ
Doktora
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZAN ÇİÇEK
- Erken cumhuriyet döneminde Türk kimliğinin inşasına yönelik iskân uygulamaları (1923 1938)
Settlement policies regarding the establishment of the Turkish i̇dentity during the early republic era (1923-1938)
FATMA BUĞDAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal BilimlerPamukkale ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REZZAN AYHAN TÜRKBAY
- Seydişehir kazasında ilköğretim kurumları (1876-1930)
Education institutions in Seydi̇şehi̇r county (1876-1930)
ERCAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ KÖSTÜKLÜ