Vardiyalı çalışmanın davranışsal bağımlılıklar üzerindeki etkisi
The effect of shift work on behavioral addictions
- Tez No: 925741
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN MERMİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: İnternet, Kumar, Akıllı Telefon, Sosyal Medya, İş Yükü, Internet, Gambling, Smartphone, Social Media, Workload
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Davranışsal bağımlılık başta fiziksel, sosyal, psikolojik ve ekonomik konularda olumsuz sonuçlara yol açmasına rağmen aşırı ve tekrarlayan davranış, davranışa yönelik aşırı istek ve davranış üzerinde kontrol kaybı olarak tanımlanabilir. Davranışsal bağımlılıkların etiyolojisinde alkol ve madde kullanım bozukluklarına benzer şekilde biyopsikososyal etmenler rol oynamaktadır. Araştırmaya Fırat Üniversitesi Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine 2024 yılında muayene olmak için başvuran ve herhangi bir organik hastalık öyküsü olmayan 100 gündüz mesaisinde çalışan, 100 vardiyalı çalışan katılımcı alındı. Katılımcılara sosyodemografik ve klinik veri formu, İnternet Bağımlılığı Ölçeği (İBÖ), South Oaks Kumar Tarama Testi (SOKTT), Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Form (ATBÖ-KF), Bergen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (BSMBÖ), Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ), Kompulsif Çevrimiçi Satın Alma Ölçeği (KÇSAÖ), Barrat Dürtüsellik Ölçeği-11 Kısa Form (BDÖ) ve İş Yükü Ölçeği (İYÖ) uygulandı. Gündüz mesaisi olan grubun ATBÖ (p=0,008) ve BDÖ (p=0,013) puanı vardiyalı çalışan gruptan anlamlı şekilde yüksek iken İYÖ (p=0,006) puanı ise anlamlı şekilde düşük bulunmuştur. Bekarların İBÖ (p=0,006) ve BSMBÖ (p=0,016) puanı evlilerin puanından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Alkol tüketenlerin SOKTT (p=0,001) ve BDÖ (p=0,023) puanı tüketmeyenlerin puanından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Sigara kullananların SOKTT (p=0,001) puanı kullanmayanların puanından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak bazı davranışsal bağımlılıklar ile vardiyalı çalışma, iş yükü, dürtüsellik ve bir takım sosyodemografik değişken arasında ilişki olabileceğine dair bulgular saptanmıştır. Literatürde vardiyalı çalışma, iş yükü, dürtüsellik gibi faktörlerin davranışsal bağımlılıklar ile ilişkisinin araştırıldığı çalışma sayısının oldukça az olması sebebiyle bulguların literatüre katkısı önemlidir.
Özet (Çeviri)
Although behavioral addiction causes negative consequences, especially in physical, social, psychological and economic issues, it can be defined as excessive and repetitive behavior, excessive desire for behavior and loss of control over behavior. Biopsychosocial factors play a role in the etiology of behavioral addictions, similar to alcohol and substance use disorders. One hundred day workers and one hundred shift workers without any history of organic disease who applied to Fırat University Hospital Mental Health and Diseases polyclinic for examination in 2024 were included in the research. Sociodemographic and clinical data form, South Oaks Gambling Screen Test (SOKTT), Internet Addiction Scale (IAS), Smartphone Addiction Scale-Short Form (SAS-SF), Bergen Social Media Addiction Scale (BSMAS), Exercise Addiction Scale (EAS), Compulsive Online Buying Scale (COBS), Barrat Impulsivity Scale-11 Short Form (BIS-11-SF) and Workload Scale were administered to the participants. While the SAS-SF (p=0.008) and BIS-11-SF (p=0.013) scores of the day workers group were significantly higher than the shiftworkers group, the workload scale (p=0.006) score was significantly lower. The IAS (p=0.006) and BSMAS (p=0.016) scores of singles were found to be significantly higher than the scores of married people. The SOCTT (p=0.001) and BIS-11-SF (p=0.023) scores of those who consumed alcohol were significantly higher than the scores of those who did not consume alcohol. The SOCTT (p=0.001) score of smokers was found to be significantly higher than the score of non-smokers. As a result, findings have been found that there may be a relationship between some behavioral addictions and shift work, workload, impulsivity and a number of sociodemographic variables. The contribution of the findings to the literature is important because there are very few studies investigating the relationship between factors such as shift work, workload, and impulsivity with behavioral addictions.
Benzer Tezler
- İnsan faktörü vijilans çalışması: Sağlık çalışanlarında nöbetin bilişsel performansa etkisi
Human factors vigilance study: The effect of shifts on cognitive performance in healthcare professionals
İPEK ERGÖNÜL HÜRMAN
Doktora
Türkçe
2024
BiyofizikDokuz Eylül ÜniversitesiBiyofizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞDAŞ GÜDÜCÜ
PROF. DR. ADİLE ÖZGÖREN
- Opioid kullanım bozukluğu olan erkek hastalarda sirkadiyen tercihler ve uyku kalitesinin değerlendirilmesi
Evaluation of circadian preferences and sleep quality in male patients with opioid use disorder
ÖZGE DEĞERLİ AYKUT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İKBAL İNANLI
- Sağlık kurumu çalışanlarının örgütsel adalet algılarının örgütsel sinizm tutumlarına etkisi
Effect of organizational justice perception of employees to their organizational cynism attitude in health institutions
PENBEGÜL KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sağlık Kurumları YönetimiOndokuz Mayıs ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF DİKMETAŞ YARDAN
- Vardiyalı çalışan bireylerin beslenme durumları ile diyet inflamatuvar indeksi, uyku kalitesi ve depresyon arasındaki ilişkinin saptanması
Determining the relationship between nutritional status, dietary inflammatory index, SLEEP quality and depression in shift workers
MERVE KIRAN
Doktora
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİM FATMA TÜRKER
- Yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerin stres faktörlerinin belirlenmesine ve stres yönetimlerine ilişkin bir araştırma
A research on identifying stress factors and stress management of nurses working in intensive care units
AYŞE DURMAZ