Menkıbe ve menakıbnamelerle ilgili eserler için açıklamalı bir bibliyografya denemesi (1928-1998)
An Attempt on explanatory bibliography for menkibe and manakib-name related books (1928-1998)
- Tez No: 92653
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEYMA GÜNGÖR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bibliyografya, Türk Dili ve Edebiyatı, Bibliography, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk halk edebiyatı, bibliyografya, menkıbe, menâkıb, menâkıbnâme, keramet, evliya, evliya tezkiresi, tasavvuf, tarikat. 270
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
ÖZET Bibliyografya kısaca, kitap bilgisi demektir ve ilmin her sahası için kaynak olma durumundadır. Günümüzde artık genel bibliyografyaların yamsıra bir konu, bir şahıs, bir tür ile ilgili bibliyografyalar önem kazanmaktadır. Bu tez de temel olarak bir bibliyografya çalışmasıdır. Konusu ise“1928-1998 yıllan arasındaki menkıbe ve menâkıbnâmelerle ilgili eserler”dir. Menkıbe kelimesi, tarihî seyri içinde değişik anlamlarda kullanılmıştır. Tezimizde, kelimenin“Allah'ın dostluğunu kazanmış velî denilen büyük şahsiyetlerin izhar ettikleri kerametleri anlatan küçük hikayeler”anlamında kullanıldığı eserler incelenmiştir. Menkıbelerin bir araya getirildiği eserlere menâkıb yahut menâkıbnâme denilmektedir. Menâkıbnâme edebiyatı, tarih, edebiyat, ilahiyat, sosyoloji, folklor gibi sahalarda önemli bir malzeme birikimine sahiptir ve ayrıca bazı eserleriyle de kaynaktır. Fakat ilmin bir çok dalını ilgilendiren bu konu ile ilgili çalışma ve araştırmalar, ülkemizde henüz yeterli seviyeye ulaşmış değildir. Bu tezin amacı, 1928-1998 yıllan arasındaki menkıbe ve menâkıbnâmelerle ilgili eserleri mümkün olduğu nisbette toplamak, bunlan sahamn ilgililerine tanıtmaktır. Böylece, bundan sonra, konu ile ilgili çalışmalar için yapılacak saha taramalannda araştırmacılara eser hakkında bilgi sahibi olmak adına kolaylık sağlamaktır. Aynca, bibliyografik bir çalışmada seçilen konu ile ilgili neşredilen kitap, makale, dergi vb. ürünlerin sayısı, mahiyeti, özellikleri, basım yıllan genel değerlendirmelere gitmede kıymet taşımakta, bir ülkenin ilmî, fikrî ve kültürel seviyesini tesbite yaramaktadır. Tezin bir ikinci amacı da bibliyografyada verilen eserlerin bu niteliklerine dikkat ederek değerlendirme ve tasnif yapmaktır. Buradan hareketle de ülkemizde konu ile ilgili neşriyatın umûmî durumunu ortaya koymaktır. Çalışma, girişle beraber üç bölümden müteşekkil olup, sonuç kısmıyla tamamlanmaktadır. Girişte, öncelikle menkıbe ve menâkıbnâme edebiyatı ele alınmıştır. Burada menkıbe kelimesinin anlamı, bir menkıbenin teşekkülü, evliya menkıbelerinin özellikleri ve tipleri İslâm dünyasında ve Türk edebiyatında menâkıbnâmelerin ortaya çıkışı, gelişmesi, bu eserlerin kültür hayatımızdaki yeri ve önemi, konu ile ilgili ilmî çalışmalar ayn ayn başlıklar altında incelenmiş, menkıbe-menâkıbnâme edebiyatı hakkında geniş malumat verilmiştir. Girişin ikinci kısmında bibliyografya nedir ve hazırladığımız bibliyografyanın sınırlan ile tertibi nasıldır, konulan izah edilmektedir. Birinci bölümde bibliyografyada tanıtılan eserler değerlendirilerek tasnifi yapılmıştır. Burada tasnif yapılan diğer kaynaklar incelenmiş, ne tip gruplandırmalar yapıldığı açıklanmış ve bizim yaptığımız sınıflandırma verilmiştir. Aynca aynlan başlıklardaki eserler hakkında genel açıklamalar yapılarak, ikinci bölümde tanıtılan eserler künye numaralanyla listelenmiştir. 269İkinci bölümde“Menkıbe ve menâkıbnâmelerle ilgili eserler bibliyografyası”yer almaktadır. Burada çalışmaya tayin ettiğimiz sınırlar içinde kalan konu ile ilgili kitaplar ve tezler ele alınmıştır. Her kitap, künye, tanıtma cümlesi, içindekiler kısmı, önsöz ve/veya girişte bahsedilenler ve kitabın konusunu belirten bölümlerle incelenmiştir. Sonuç kısmında, bibliyografyada bulunan eserlerin özelliklerinden hareketle konuyla ilgili neşriyatın genel durumu hakkında ulaşılan neticeler açıklanmaktadır. Çalışmanın sonunda, tezde geçen yazar adlan ve eser adlarını ihtiva eden iki ayrı indeks verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Muharrem b. Muhammed ez-Zîlî es-Sivâsî'nin 'Menâkıb-ı Ebû Hanife ve Sahibeyhi Ebû Yusûf ve Muhammed b. Hasan' adlı eseri (Giriş-inceleme-metin-tıpkıbasım)
Muharrem b. Muhammed ez-Zîlî es-Sivâsî's 'Menâkıb-ı Ebû Hanife ve Sahibeyhi Ebû Yusûf ve Muhammed b. Hasan' (Introduction- review-text-facsimile)
NOOR KHALID IBRAHIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKERİYA KARADAVUT
- Balkanlar'da dinî şahsiyetlerle ilgili menkıbeler (Makedonya- Kosova örneği)
The feats about the religious figures in the Balkans (Example of Macedonia- Kosovo)
BEJZA SHASİVARİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KARTAL
- Sûfî menâkıbnâmelerinde âyet ve hadislerin işârî yorumları
Ishari interpretations of the verses and hadiths in the Sufi menâkibnâme (anecdote books)
CÜVEYRİYE İLTUŞ
Doktora
Türkçe
2019
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET YILMAZ
- Veffâk Mehmed Hıfzî-yi Üsküdarî'nin Terceme-i Menâkıb-ı Ahmed el-Bedevî'si (İnceleme-metin)
Veffâk Mehmed Hifzî-yi Üsküdarî's Terceme-i Menâkib-i Ahmed el-Bedevî (Examination-text)
HALİL BATUR
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA UĞURLU ARSLAN
- Menâkıb u Merâkıd-ı Evliyâ-yı Izâm adlı eserin tahlîli ve günümüz Türkçe'sine çevirisi
The analysis of the book named 'Manaqib and Maraqid-i Awliya-yı Izam' and it's translation into modern Turkish
ZAHİDE BAŞEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NECMETTİN BARDAKÇI