Dil becerilerinin ölçülmesi sürecinde birey ve madde özelliklerinin parametre kestirimleriyle ilişkisi
The relationship between individual and item characteristics and parameter estimates in the process of measuring language skills
- Tez No: 927041
- Danışmanlar: PROF. DR. CELAL DEHA DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Dil becerileri, evrensel tasarım, bireysel farklılıklar, postmodern ölçme, açıklayıcı MTK ve değişen madde fonksiyonu, Language skills, universal design, individual differences, postmodern measurement, explanatory IRT and differential item functioning
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Her ülke ihtiyaç duyduğu insan kaynağını ve profilini eğitim sistemi ile yetiştirmekte ve şekillendirmektedir. Ülkenin içinde bulunduğu felsefi akımlar ve düşünce iklimi bu yetiştirme sürecinin temel paradigmalarını da belirlemektedir. 1950'li yıllardan itibaren kendisini daha güçlü hissettiren postmodernizm ile eğitim sisteminde bireysel farklılıklar olgusu daha ön plana çıkmaya başlamıştır. Sonucunda da belirli zamanlarda eğitim sisteminin girdi, süreç ve çıktı aşamalarında farklı özelliklere sahip bireyleri kapsayacak biçimde güncellemeler yapılagelmiştir. Bu çalışmanın ana problemi bireysel farklılıklar olgusunun ölçme uygulamalarında da ele alınmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesidir. Buradan hareketle çalışmanın amacı, dört dil becerisinin ölçülmesi sürecinde bireylere ve maddelere ilişkin özelliklerin parametre kestirimiyle ilişkisinin belirlenmesidir. Çalışmada çeşitli değişkenler arasındaki ilişkiler ele alındığından korelasyonel desen kullanılmıştır. Gazi Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulunda 2023/2024 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 345 öğrencinin verisi Açıklayıcı Madde Tepki Kuramı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin okuma ve dinleme beceri ölçümlerine ilişkin verilerine en iyi uyumu Rasch modeli vermiştir. Açıklayıcı modellerden ise gizil regresyon Rasch modeli her iki veriyi de en iyi açıklayan model olarak belirlenmiştir. Buna göre, okuma becerilerinin ölçülmesinde üniversite öğrenimleri sırasında yurtta kalan öğrencilerin evde kalanlara göre maddeleri doğru yanıtlama olasılığının daha yüksek olduğu ve ölçme sırasındaki negatif duygu puanları yüksek olan öğrencilerin düşük olanlara göre maddelere doğru cevap verme olasılıklarının düşük olduğu belirlenmiştir. Dinleme becerilerinin ölçümünde ise kardeş sayısı ve negatif duygu durumu doğru cevap verme olasılıklarıyla negatif ilişki gösterirken, pozitif duygu durumu ve test almaya verdikleri önem pozitif ilişki göstermiştir. Ayrıca, açıklayıcı MTK analizlerinde ortak etkisi manidar çıkan değişkenlerin DMF analizlerinde de bazı maddelerde manidar yordayıcı olduğu tespit edilmiştir. Negatif duygu durumu hem konuşma hem de yazma becerilerini yordayan değişkendir. Çifte betimleyici (Rasch) modelden ve birey açıklayıcı modelden elde edilen yetenek kestirimleri yüksek korelasyon vermekle birlikte bu kestirimler arasındaki farklar manidar çıkmıştır. Buradan hareketle, öğrencilerin dil becerilerine ilişkin yetenek kestirimi yapılırken belirtilen demografik ve psikolojik özelliklerinin dikkate alınması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Every country trains and shapes the human resources and profile it needs through its education system. The philosophical movements and intellectual climate in which a country operates also determine the fundamental paradigms of this training process. With postmodernism making itself has felt more strongly since the 1950s, the phenomenon of individual differences has become more prominent in the education system. As a result, updates have been periodically made to the input, process and output stages of the education system to accommodate individuals with different characteristics. The main research question of this study is whether the phenomenon of individual differences should also be considered in measurement practices. Accordingly, the study aims to examine the relationship between the characteristics of individuals and test items with parameter estimation in the assessment of four language skills. Since the study explores the relationships between various variables, a correlational research design was employed. Data from 345 students enrolled at Gazi University College of Foreign Languages during the 2023/2024 academic year were analyzed using the Explanatory Item Response Theory. According to the results, the Rasch model provided the best fit for data related to students' reading and listening comprehension assessments. Among the explanatory models, the latent regression Rasch model was identified as the best-fitting model for both datasets. The results indicated that students who lived in dormitories during their university education were more likely to answer reading comprehension items correctly compared to those who lived at home. Furthermore, students with higher negative emotion scores during the assessment were less likely to answer the items correctly. In the measurement of listening skills, the number of siblings and negative mood were negatively associated with the probability of answering correctly, whereas positive mood and the importance placed on taking tests were positively associated. Additionally, explanatory IRT analyses revealed that variables with significant interaction effects were also significant predictors in differential item functioning analyses for certain items. Negative mood was found to be predictor of both speaking and writing skills. The ability estimates obtained from the doubly descriptive (Rasch) model and the person explanatory model were highly correlated; however, the differences between these estimates were statistically significant. Based on these results, it is recommended that demographic and psychological characteristics be taken into consideration when estimating students' language skills.
Benzer Tezler
- The effects of early childhood English language education program on very young learners' vocabulary knowledge and communicative skills
Okul öncesi İngilizce eğitimi programının çocukların kelime gelişimine ve iletişimsel dil becerilerine etkisi
BURCU GÜNGÖR
Doktora
İngilizce
2020
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV ÖNDER
- Türkçe öğretim merkezlerindeki öğrencilerin anlama becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma
A study on the evaluation of Turkish language teaching centers student's comprehension skill
ENES GÜLEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KALENDEROĞLU
- A Study on developing a writing assessment profile for English preparatory program of Anadolu University School of Foreign Languages
Anadolu Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu İngilizce hazırlık programı'nda yazılı anlatım becerilerini ölçmede kullanılacak bir ölçeğin geliştirilmesi üzerine bir çalışma
MURAT POLAT
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYNUR YÜREKLİ
- 0-12 yaş aralığındaki çift taraflı koklear implant kullanıcısı çocukların iletişim becerilerinin değerlendirilmesi ve ebeveynlerinin yaşam kalitesinin ölçülmesi
Evaluation of communication skills of bilateral cochlear implant user children aged 0-12 years and measurement of quality of life of their parents
ESRANUR ALTUNTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kulak Burun ve Boğazİstanbul Gelişim ÜniversitesiOdyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEBİ MUSTAFA GÜMÜŞ
- Dil becerilerini ölçme ve değerlendirme süreçlerinin standartlaştırılması: Yabancı dil olarak Türkçe sınavına yönelik bir durum çalışması
Setting standards for measurement and evaluation of language competencies: A Case study on the Turkish as a foreign language examination
NURSEL TAN ELMAS
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİR TEMUR
DOÇ. DR. BURAK AYDIN