Geçmişten günümüze fen bilimleri öğretmeni yetiştirme süreçleri ve lisans programlarının değerlendirilmesi
Evaluation of science teacher training processes and undergraduate programs from past to present
- Tez No: 927859
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KARABAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Bu çalışmada, Türkiye'de ilk olarak 1998 yılında uygulanmaya başlanan, daha sonra sırasıyla 2006 ve 2018 yıllarında yürürlüğe giren fen bilgisi öğretmenliği lisans programları ile yürütülen fen bilimleri öğretmeni yetiştirme süreçlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Eğitim Fakültelerinde uygulanan bu lisans programları hem bir bütün olarak hem de içeriklerinde barındırdıkları dersler;“Alan Eğitimi”,“Genel Kültür”,“Meslek Bilgisi”ve“Seçmeli Dersler”şeklinde sınıflandırılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak sırasıyla 1998, 2006 ve 2018 yıllarında Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanıp yayınlanan ve fen bilimleri öğretmeni yetiştiren üniversitelerde mümkün olduğunca eş zamanlı ve ortak uygulamaya konulan fen bilgisi öğretmenliği lisans programları kullanılmıştır. Elde edilen bulgular betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda, hali hazırda eğitim fakültelerinde uygulanmakta olan 2018 lisans programının 1998 ve 2006 yıllarının lisans programlarından önemli farklılıklar ile ayrıştığı belirlenmiştir.“Alan Eğitimi”,“Meslek Bilgisi”,“Genel Kültür”ve“Seçmeli Dersler”olmak üzere 4 alt temada yapılan karşılaştırmalarda; programlardaki derslerin adları, haftalık yürütülme saatleri, yürütüldükleri dönemleri ve ilgili programlarda yer alma sayıları açısından birtakım farklılıklar taşıdıkları görülmüştür. Güncel program olan 2018 lisans programında, alan eğitimine ait teorik derslerin saatlerinde azaltmaya gidildiği, uygulama derslerin haftalık saatlerinde herhangi bir değişiklik olmadığı; meslek bilgisi teorik ders saatlerinde önceki programlara göre bir artış, uygulama ders saatlerinde ise azalış olduğu dikkat çekmiştir. Ders sayılarında yaşanan en belirgin değişiklik meslek bilgisi alanındaki ders havuzunda görülmüştür. 1998 programında 11 olan meslek bilgisi derslerinin sayısı 2006'da 13'e yükselirken; 2018 programında bu sayı 22 farklı derse çıkmıştır. Ayrıca güncel program olan 2018 lisans programına önceki programlarda yer almayan çok sayıda seçmeli ders eklendiği, bu durumun önceki programlarda yaşanan seçmeli ders havuzu darlığını ortadan kaldırdığı ve seçmeli ders çeşitliliğinde bir artış sağladığı görülmüştür. Öte yandan önceki programlarda yer alan önemli bazı alan eğitimi derslerinin ise zorunlu ders statüsünden çıkartılıp, seçmeli ders statüsüne geçirilmesi bir olumsuzluk olarak değerlendirilmiştir. Güncel program olan 2018 lisans programında Okul Deneyimi dersinin öğretmenlik uygulama programından kaldırıldığı görülmüştür. Araştırma, Türkiye'de geçmişten günümüze fen bilimleri öğretmeni yetiştirme süreçlerinin değerlendirilmesi ve bundan sonraki süreçlere yardımcı olabilecek bulgular ortaya koymaya çalışması açısından önemli görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de yaşanan fen bilimleri öğretmeni yetiştirme süreçleri, lisans programlarının karşılaştırmalı incelenmesiyle birlikte değerlendirilmiş, kritik noktalardaki olumlu ve olumsuz görülen yönler ortaya konularak, bu anlamda katkı sağlayacağına inanılan bazı öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the processes of science teacher training in Turkey, which began with the implementation of the science teaching undergraduate program in 1998, followed by subsequent programs introduced in 2006 and 2018. The undergraduate programs implemented in Faculties of Education were evaluated both as a whole and in terms of their course contents, which were classified into four categories:“Field Education,”“General Culture,”“Professional Knowledge,”and“Elective Courses.”The document analysis method, one of the qualitative research techniques, was used in the study. As data collection tools, the science teaching undergraduate programs prepared and published by the Council of Higher Education (YÖK) in 1998, 2006, and 2018, which were implemented simultaneously and uniformly across universities training science teachers, were utilized. The findings were analyzed using the descriptive analysis technique. The study revealed that the 2018 undergraduate program, currently in use in Faculties of Education, significantly differs from the 1998 and 2006 programs. Comparisons made under four sub-themes“Field Education,”“Professional Knowledge,”“General Culture,”and“Elective Courses”showed differences in course names, weekly hours, semesters offered, and the number of courses included in the programs. In the current 2018 program, it was noted that the hours of theoretical field education courses were reduced, while the weekly hours of practical courses remained unchanged. In contrast, the hours of theoretical professional knowledge courses increased compared to previous programs, while the hours of practical courses decreased. The most noticeable change in the number of courses was observed in the professional knowledge course pool. While the number of professional knowledge courses was 11 in the 1998 program and increased to 13 in 2006, this number rose to 22 different courses in the 2018 program. Additionally, the 2018 program introduced numerous elective courses not present in previous programs, addressing the limited elective course pool of earlier programs and increasing the diversity of elective courses. However, the shift of some important field education courses from mandatory to elective status was evaluated as a drawback. Furthermore, the“School Experience”course was removed from the teaching practice program in the 2018 curriculum. The study is considered significant for evaluating the evolution of science teacher training processes in Turkey from past to present and for providing findings that could assist future processes. In this study, the science teacher training processes in Turkey were assessed through a comparative analysis of undergraduate programs, highlighting both positive and negative aspects at critical points, and offering recommendations believed to contribute to this field.
Benzer Tezler
- Matematik öğretmenlerinin aday öğretmenken ve meslek hayatları esnasında dokümantal oluşum süreçlerinin incelenmesi
Investigation of documentational geneses processes of mathematics teachers during their pre-service and in-service lives
BURCU IŞIK SARIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MENEKŞE SEDEN TAPAN BROUTIN
- Fen bilimleri dersi kazanımlarının ortaokul öğrencilerine bilim tarihi destekli argümantasyon süreçleriyle öğretimi
Teaching the science course outcomes to secondary school students with the argumentation process supported by the history of science
SAFİYE SENA ÇETİNTÜRK ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLCAN MIHLADIZ TURHAN
- Geçmişten günümüze fen bilimleri öğretmeni yetiştirme programlarının, öğretmen niteliklerinin analizi ve velilerin istediği öğretmen profilinin tespiti
Analysis of science teacher training programs, teacher qualifications from past to present and determination of the teacher profile desired by the parents
JIYAN ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAKİ ERDEMİR
- Türkiye ve İngiltere'deki kimya öğretmeni yetiştirilmesinin karşılaştırılması
Comparison of training for chemistry in Turkey and great Britain
ÖZGÜL KADIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiFen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİPAŞA AYAS
- Tarihsel yaklaşımın 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel tutumlarına ve bilimin doğası görüşlerine etkisi
The effect of historical approach on 7th grade students' scientific attitudes and views on the nature of science
MERVE TIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY ASLAN