Osmanlı dönemi Rumeli bölgesi sarayları yerleşim ve kullanımı
Ottoman period Rumeli region palaces settlement and utilisation
- Tez No: 927904
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP TARIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Tarih, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 469
Özet
Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'a intikali, askerî bir zaferin ötesinde, bu coğrafyada derin bir şehirleşme ve kültürel dönüşüm sürecini de beraberinde getirmiştir. Fethettiği her şehirde, padişahların ve devlet erkânının himayesinde inşa edilen dinî, ticarî ve sivil müesseselerle birlikte Rumeli'de 'Türk Şehri' kavramı teşekkül etmiş; bu şehirlerde tesis edilen yeni sosyal ve kültürel düzen, şehirlerin fizikî ve toplumsal yapısını derinlemesine etkilemiştir. Osmanlı kültürü ve mimarîsi, bu gelişim sürecinde merkezî bir rol oynamıştır. Rumeli'de inşa edilen saraylar ise bu dönüşüm sürecinin en önemli unsurlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı sarayları, yalnızca birer ikametgâh olmanın ötesinde, bulundukları beldelerin hüviyet kazanmasında ve bölgenin mamur hâle gelmesinde birinci derecede mühim yapılar olmuştur. Bu saraylar, Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki idare ve işleyişine dair ipuçları sunarken, aynı zamanda Osmanlı'nın idarî, askerî ve sosyal yapısının en üst düzeyde temsil edildiği mekânlar olarak temayüz etmiştir. Osmanlı Devleti'nin Rumeli'deki fütuhat hareketleri sonrasında bu topraklarda idarî ve sosyal sisteminin yerleşmesinde ve 'Türk Şehri' tarzının oluşumunda sarayların rolü büyüktür. Saraylar, Osmanlı'nın siyasî, idarî ve kültürel kudretinin bir göstergesi olarak bölgedeki şehirlerin inkişâfına önemli katkılar sağlamış; bu yapıların çevresinde teşekkül eden sosyal ve ekonomik ilişkiler, Osmanlı yönetiminin Balkanlar'da kalıcılığını göstermiştir. Rumeli'deki sarayların varlığı, Osmanlı'nın askerî ve idarî gücünün yanı sıra kültürel ve sosyal etkisinin de bir yansıması olarak Rumeli'nin Osmanlı yönetimi altında geçirdiği dönüşümü anlamamıza vesile olmaktadır. Bu itibarla, Rumeli saraylarının Osmanlı Devleti'nin idarî ve kültürel yapısındaki rolü, bu yapıların tarihî süreç içerisindeki yerini daha geniş bir çerçevede ele almayı zarurî kılmaktadır. Bu bağlamda çalışmamız, Osmanlı Devleti'nin bölgedeki kudretinin ve itibarının somut nişaneleri olarak Osmanlı saraylarının Rumeli bölgesindeki yerleşim düzenini, mimarî özelliklerini ve sosyal işlevlerini, arşiv belgeleri ve dönemin yazılı kaynakları ışığında ele almakta; aynı zamanda bu sarayların Osmanlı Devleti'nin idarî ve kültürel yapısındaki rolünü inceleyerek, bu yapıların tarihsel süreç içinde daha geniş bir çerçevede değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The Ottoman Empire's expansion into the Balkans, beyond being a mere military victory, also initiated a profound process of urbanization and cultural transformation in the region. In every city they conquered, the establishment of religious, commercial, and civil institutions under the patronage of sultans and state officials led to the formation of the concept of the“Turkish City”in Rumelia. The new social and cultural order established in these cities profoundly influenced their physical and social structures. Ottoman culture and architecture played a central role in this developmental process. The palaces constructed in Rumelia, moreover, emerge as one of the most significant elements of this transformative period. Ottoman palaces, far from being merely residences, played a pivotal role in shaping the identity of the regions in which they were located and in fostering the development and prosperity of these areas. These palaces not only provide critical insights into the governance and administrative structure of the Ottoman Empire in the Balkans but also stand out as spaces where the empire's administrative, military, and social systems were most prominently represented. The establishment of Ottoman administrative and social systems in Rumelia, following the state's conquest campaigns, and the formation of the“Turkish City”model were significantly influenced by palaces. As symbols of Ottoman political, administrative, and cultural power, these palaces played a crucial role in the development of urban centers in the region. The social and economic networks that emerged around these structures not only facilitated urban growth but also reinforced the permanence of Ottoman rule in the Balkans. The presence of palaces in Rumelia serves as a reflection not only of the Ottoman Empire's military and administrative power but also of its cultural and social influence, shedding light on the transformation Rumelia underwent under Ottoman rule. In this regard, the role of Rumelian palaces within the administrative and cultural structure of the Ottoman State necessitates a broader examination of their place in the historical process. In this context, our study examines the spatial organization, architectural features, and social functions of Ottoman palaces in the Rumelia region as tangible symbols of the Ottoman Empire's power and prestige in the area, drawing upon archival documents and contemporary written sources. Additionally, it aims to analyze the role of these palaces within the administrative and cultural framework of the Ottoman Empire, thereby situating these structures within a broader historical perspective.
Benzer Tezler
- 17. yüzyıl başında Osmanlı ilmiye sistemi: Nuruosmaniye Kütüphanesi 4569/5 numaralı Ruznâmçe Defterinin transkripsiyonu ve tahlili
The Ottoman ilmiye system at the beginning of the 17th century: Trancription and evaluation of Ruznâmçe Register found in Nuruosmaniye Library number 4569/5
SEMRA ÇÖREKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEHMİ YILMAZ
- Boğaziçi köylerinden Anadoluhisarı'nda yerleşim dokusu üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi yok
F. GÜL DEMET SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEMRA TOKAY
- XIII. yüzyıldan günümüze Eskişehir yöresinde Tatarlar
Tatars in Eskişehir from XIII. century to present
CEMİLE ŞAHİN
- Barut ve Tabya: Rönesans mimarisi bağlamında Fatih Sultan Mehmed kaleleri
Başlık çevirisi yok
H. BURCU ÖZGÜVEN
- Saraybosna ve Amasya örnekleri üzerinden Osmanlı Dönemi Anadolu ve Rumeli şehirciliği
The urbanism of Anatolian and Rumeli at the Ottoman Period by Sarajevo and Amasya's samples
ZEYNEP KURAHUVİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk-İslam Sanatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK SEÇKİN