CBS ile Yağmursuyu Hasadının Değerlendirilmesi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampüsü Örneği
Evaluation of rainwater harvest using geographic information system: Ondokuz Mayis University kurupelit campus example
- Tez No: 928170
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NÜKHET KONUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mühendislik Bilimleri, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Bu tez çalışması, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak yağmursuyu hasadı potansiyelinin belirlenmesi üzerine yoğunlaşmıştır. Çalışmanın temel amacı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampüsü içerisindeki resmi binalardan yağmursuyu hasadı sistemi ile elde edilebilecek toplam suyun hesaplanarak bu su ile kullanılabilir alanlarda ne kadar su ihtiyacının karşılanabileceğini öngörmek ve yağmursuyu hasadının faydalarını çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktır. Aynı zamanda yağmursuyu hasadı sistemlerinin yaygınlaştırılması ve uygulanması planlanan yağmursuyu hasadı sistemleri için de yol gösterici olması amaçlanmaktadır. Çalışmada, Meteoroloji 10. Bölge Müdürlüğünden temin edilen 2023 yılı Atakum ilçesine ait meteorolojik veriler ve İlbank Samsun Bölge Müdürlüğünden temin edilen Samsun iline ait 2023 yılında onaylanan sayısal fotogrametrik halihazır harita kullanılmıştır. Çalışma kapsamındaki binaların çatı alanları NetCAD 8.5 programında haritadan ayıklanarak toplam yıllık yağış miktarı verisi ile ArcGIS programında formülize edilmiş ve toplam yağmursuyu hasadı miktarı hesaplanmıştır. Bu süreçte, bölgesel su yönetimi politikalarına yön verebilecek veriler elde edilmiştir. Araştırma sonuçları, yağmursuyu hasadının sadece bireysel ve yerel düzeyde değil, aynı zamanda ulusal ve küresel düzeyde de önemli faydalar sağlayabileceğini ortaya koymuştur. Yapılan çalışmada çalışma alanında yağmursuyu hasadı sistemlerinin kullanılması durumunda bir yıl içerisinde elde edilecek yağmursuyu miktarı 151,976,393.46 litre olarak hesaplanmıştır. Elde edilen su ile bir yıl boyunca; 41.6 dönümlük arazinin sulama ihtiyacı karşılanabileceği, 1,519,763 adet araç yıkanabileceği veya 6979 kişinin tuvalet rezervuarı sisteminde kullanacağı su ihtiyacının karşılanabileceği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar; yağmursuyu hasadının doğal ekosistem için faydalarını, ekonomik katkılarını ve sürdürülebilirlik açısından değerini göstermektedir. Çalışma çatı malzemesine göre değerlendirildiğinde; yağmursuyu hasadı sistemi uygulamalarının su emilimi az olan metal gibi malzemelerle kaplı çatılarda daha verimli olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, yağış miktarının, çatı alanlarının büyüklüğünün ve çatı malzemesinin yağmursuyu hasadı miktarını doğrudan etkilediğini göstermektedir. Ayrıca, CBS teknolojilerinin, bu tür projelerdeki uygulanabilirliği artırarak karar alma süreçlerini hızlandırdığı ve daha bilinçli bir planlama yapılmasını sağladığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma, CBS'nin yağmursuyu hasadı potansiyelinin belirlenmesinde etkin bir araç olduğunu göstermekte ve sürdürülebilir su yönetimi için değerli bir katkı sunmaktadır. Bu doğrultuda, elde edilen bulgular, gelecekteki araştırmalar ve uygulamalar için yol gösterici niteliktedir.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on determining the potential for rainwater harvesting using Geographic Information Systems (GIS). The primary objective of the study is to calculate the total amount of water that can be collected through a rainwater harvesting system from the roofs of official buildings within Ondokuz Mayıs University Kurupelit Campus and to estimate how much of the water demand in usable areas can be met with this collected water. Additionally, the study aims to highlight the benefits of rainwater harvesting and provide guidance for the implementation and expansion of such systems. In the study, meteorological data for 2023 specific to the Atakum district, obtained from the 10th Regional Directorate of Meteorology, and the 2023-approved digital photogrammetric base map of Samsun province, acquired from İlbank Samsun Regional Directorate, were utilized. The roof areas of the buildings within the scope of the study were extracted from the map using the NetCAD 8.5 software. The total annual rainfall data was then formulated and analyzed in ArcGIS to calculate the total amount of rainwater that could be harvested. During this process, data capable of guiding regional water management policies were obtained. The research findings revealed that rainwater harvesting offers significant benefits not only at individual and local levels but also at national and global scales. The study determined that if rainwater harvesting systems were utilized within the study area, the amount of rainwater collected in one year would total 151,976,393.46 liters. With the harvested water, it would be possible to: irrigate an area of 41.6 decares for one year, wash 1,519,763 vehicles, or meet the water requirements of toilet cistern systems for 6,979 people. These results demonstrate the environmental benefits, economic contributions, and sustainability value of rainwater harvesting. When evaluated based on roofing materials, it was found that rainwater harvesting systems are more efficient on roofs made of materials with low water absorption, such as metal. The findings indicate that rainfall amount, roof area size, and roofing material directly affect the quantity of rainwater harvested. Moreover, GIS technologies were shown to enhance the applicability of such projects, accelerate decision-making processes, and enable more informed planning. In conclusion, this study demonstrates that GIS is an effective tool for determining rainwater harvesting potential and offers valuable contributions to sustainable water management. The findings provide guidance for future research and practical applications in this field.
Benzer Tezler
- Site selection of a rainwater harvesting structure in Al-Muhammadi valley in anbar province, Iraq using remote sensing and GIS techniques
Uzaktan algılama ve CBS tekniğini kullanarak Irak'ın Al-Muhammadi vadisinde yağmur suyu toplama yapısının yerinin belirlenmesi
MOHAMMED ABBAS KHUDHAIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
İnşaat MühendisliğiAtılım Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP DARAMA
DOÇ. DR. KHAMİS NABA SAYL
- Havza bazlı yağmur suyu hasadı potansiyelinin belirlenmesi: Denizli Serinhisar ilçesi örneği
Determining the basin-based rainwater harvesting potential: Denizli Serinhisar district case study
ONUR MEHMETHAN ÖZBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUD GÜNGÖR
- Integration of geographical information systems and multicriteria decision analysis to determine suitable locations for rainwater harvesting in Erbil province, Iraq
Entegrasyon coğrafya bilgi sistemleri ve kriterlerin karar analizi optimum konum belirlemek ile yağmur suyu toplamak için, Erbil ilinde, Irak
SORAN OMAR AHMED AHMED
Doktora
İngilizce
2024
ZiraatHarran ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ VOLKAN BİLGİLİ
- Irrigation planning using geographic ınformation system and remote sensing of the Baranti Plain in northern Iraq
Kuzey Irak'taki Baranti Ovası'nın coğrafi bilgi sistemi ve uzaktan algılama kullanılarak sulama planlaması
TWANA ABDULRAHMAN HAMAD
- Urban stormuater modeling using geographic information systems
Coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak kentsel yağmursuyu modellemesi
ALİ FUAT ÇETİN
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ MERZİ