Geri Dön

Edirne-Havsa civarındaki Süloğlu formasyonunun uranyum cevherleşmesinin mineralojisi, jeokimyası ve oluşumu

Mineralogy, geochemistry and formation of uranium mineralization of the Süloğlu formation in the vicinity of Edirne-Havsa

  1. Tez No: 928668
  2. Yazar: EBRU SEZEN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEHRA SEMRA KARAKAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 197

Özet

Edirne İli Havsa ilçesi Trakya bölgesinde yer almakta olup, batıda Rodop Zonu, doğuda İstanbul Zonu ve kuzeyde Istranca Masifi ile sınırlanmakta ve Istranca masifinin güneybatısında Tersiyer yaşlı örtü birimleri bulunmaktadır. Çalışma alanında Tekedere Grubu, Kırklareli Grubu'na ait Şeytandere metagranitleri tarafından kesilmektedir. Tersiyer çökelleri, İslambeyli formasyonu, Kırklareli Kireçtaşı, Pınarhisar, Süloğlu, Ergene formasyonu ile temsil edilir. Süloğlu formayonu, linyit ve uranyum oluşumları içeren kumtaşı, silttaşı ve kiltaşı birimlerinden oluşur. Bu çalışmada, Şeytandere metagranitlerinin altere olmamış karot örneklerinde uraninit minerali, altere olmuş metagranit yüzey örneklerinde ise karnotit ve tyuyamunit mineralleri ilk kez tanımlanmıştır. Süloğlu formasyonunun kumtaşı seviyelerinde ise uraninit ve torit mineralleri belirlenmiştir. Jeokimyasal analizlerde Süloğlu formasyonuna ait kumtaşı, kiltaşı ve silttaşı birimlerinin karot örneklerinde 43,70 ppm- 1501,80 ppm ve granit örneklerinde ise 136,80 ppm- 8489,50 ppm uranyum konsantrasyonu belirlenmiştir. Bölgede uranyum oluşumunun ana kaynağı Şeytandere metagranitleri olup, laboratuvar çalışmaları sonucunda iki farklı tipte uranyum mineralleşmesinin varlığı ortaya konulmuştur. Şeytandere metagranitlerinin alterasyona uğramamış karot örneklerinde uraninit minerali birincil oluşumlu iken, alterasyona uğramış metagranit yüzey örneklerindeki karnotit ve tyuyamunit mineralleri ikincil oluşumludur. Karnotit ve tyuyamunit minerallerinin oluşumunda, uranil ve vanadat iyonları bakımından zengin sığ yeraltı suyu veya meteorik sular etkili olmuştur. Süloğlu formasyonunundaki uranyum oluşumuna, Şeytandere metagranitlerinin bileşiminde bulunan uraninit ve radyoaktif element içeren zirkon, sfen ve monazit gibi aksesuar mineraller de kaynak oluşturmuştur. Karnotit ve tyuyamunit epigenetik olarak oluşmuştur. Süloğlu formasyonunundaki uranyum mineralleşmesi de epijenetik olarak sedimanter kayaçlara bağlı olarak oluşmuş olup, kumtaşı tipi uranyum yatağı özelliğindedir. Süloğlu formasyonunundaki uranyum oluşumu da Şeytandere metagranitlerinin içerisindeki uranyumun akarsu kanalları vasıtasıyla taşınarak geçirimsiz kiltaşı/silttaşı gibi katmanlar arasında bulunan kumtaşları içerisinde roll-front tipi çökelmesiyle oluşmuştur.

Özet (Çeviri)

The Havsa district of Edirne province is located in the Thrace region, bordered by the Rhodope zone to the west, the Istanbul zone to the east and the Istranca massif to the north, and Tertiary age overburden units to the southwest of the massif. In the study area, the Tekedere Group is intruded by the Seytandere metagranites belonging to the Kırklareli Group. Tertiary sediments are represented by the Islambeyli formation, Kirklareli Limestone, Pinarhisar, Suloglu and Ergene formations. The Suloglu formation consists of sandstone, siltstone and claystone units containing lignite and uranium. In this study, uraninite mineral was identified for the first time in unaltered core samples of Seytandere metagranites and carnotite and tyuyamunite minerals in altered metagranite surface samples. Uraninite and thorite minerals have been identified in the sandstone layers of the Suloglu formation. Geochemical analyses revealed uranium concentrations ranging from 43,70 ppm - 1501,80 ppm in core samples sandstone, claystone and siltstone units of the Suloglu formation and 136,80 ppm - 8489,50 ppm in granite samples. The main source of uranium formation in the region is the Seytandere metagranites and laboratory studies have revealed the presence of two distinct types of uranium mineralization. While uraninite mineral is primary in unaltered core samples of Seytandere metagranites, carnotite and tyuyamunite minerals are secondary in altered metagranite surface samples. Shallow groundwater or meteoric water rich in uranyl and vanadate ions was effective in the formation of carnotite and tyuyamunite minerals. The uranium formation in the Suloglu formation was also sourced by uraninite in the composition of the Seytandere metagranites and accessory minerals such as zircon, sphene and monazite containing radioactive elements. The carnotite and tyuyamunite minerals were formed epigenetically. The uranium mineralization in the Suloglu formation was also epigenetically generated by sedimentary rocks and is a sandstone-type uranium deposit. The uranium occurence in the Suloglu formation was also formed by the transport of uranium in the Seytandere metagranites through the river channels and by roll-front type precipitation in sandstones between layers such as impermeable claystone / siltstone.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    606832

    Trakya havzası güneybatı ve güneydoğusu senozoyik çökellerinin mikropaleontolojik incelemesi ve tetis-paratetis ilişkisi

    Micropaleontological evaluation of cenozoic sediments in southeastern and southwestern margins of Trakya basin and its relation with tethys ocean and the paratethys ocean

    MANOLYA GÜLDÜREK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeoloji MühendisliğiÇukurova Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜMİT ŞAFAK

  2. Tez No

    713400

    Investigation of the change of NO2 pollution during the pandemic period using satellite retrievals in Marmara region

    Marmara bölgesinde uydu verileri kullanılarak NO2 kirliliğinin pandemi döneminde değişiminin incelenmesi

    ALİ OSMAN ÇEKER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL

  3. Tez No

    183883

    Güneş enerjisinin sürekli kullanılabilirlik koşulu altında maddelerin spesifik ısı kapasitelerinin kullanılarak depolanabilirliğinin araştırılması

    Investigation of solar energy storability using the specific heat capacities of substance under the continuous availability condition

    BERRİN KARAÇAVUŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Makine MühendisliğiTrakya Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. AHMET CAN

  4. Tez No

    380046

    Simulation of 137Cs transport and deposition after the Chernobyl nuclear power plant accident and radiological doses over the Anatolian peninsula

    Çernobil nükleer güç santrali kazası sonrası 137Cs taşınımı ve çökelimesinin simulasyonu ve Anadolu yarımadasındaki radyolojik dozlar

    VOLKAN ŞİMŞEK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TAYFUN KINDAP

    YRD. DOÇ. DR. LUCA POZZOLI

  5. Tez No

    467053

    Spatial and temporal variation of O3, NO and NO2 concentrations at rural and urban sites in Marmara region of Turkey

    Türkiye Marmara bölgesinin kırsal ve kentsel bölgelerindeki O3, NO ve NO2 konsantrasyonlarının mekansal ve zamansal değişimi

    SABİN KASPAROĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Meteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SALAHATTİN İNCECİK

Geri Dön