Geri Dön

Ergenlerde internet oyun oynama bozukluğunu açıklamaya yönelik bir model geliştirilmesi ve test edilmesi

Developing and testing a model to explain internet gaming disorder in adolescents

PDF İndir

  1. Tez No: 928993
  2. Yazar: ADİL KAVAL
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ELİF ULU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 274

Özet

İnternet Oyun Oynama Bozukluğu (İOOB) olarak tanımlanan problemli çevrim içi oyun oynama, ergenlerin zihinsel ve fiziksel sağlığı üzerindeki zararlı etkileri nedeniyle önemli bir halk sağlığı sorununu temsil etmektedir. İOOB üzerine giderek artan araştırmalara rağmen, bu durumu açıklamak için çok az teorik model geliştirilmiştir ve birçoğu dolaylı verilere dayanmaktadır. Bu çalışma, ergenlerde internet oyun oynama bozukluğunu açıklayan bir model geliştirmeyi ve bu modeli test etmeyi amaçlamaktadır. Karma yöntemli bu çalışmada, kuram oluşturma yöntemini ve yapısal eşitlik modellemesi (YEM) yöntemini birleştiren keşfedici sıralı desen kullanılmıştır. Keşfedici sıralı desenin doğası gereği öncelikle nitel aşama, ardından nicel aşama yürütülmüştür. Nitel veriler, çok adımlı amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak ulaşılan ergenler, ebeveynler, öğretmenler ve ruh sağlığı uzmanlarıyla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ve çevrim içi oyun gözlemleri yoluyla elde edilmiştir. Bu veriler sürekli karşılaştırmalı analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Ayrıca nitel aşamada ulaşılan çevrim içi oyun oynamaya yönelik metakognisyonlar teması doğrultusunda Çevrim içi Oyun Oynamaya Yönelik Metakognisyonlar Ölçeği (ÇOOYMÖ) geliştirilmiştir. Nicel veriler ise tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak ve İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) dikkate alınarak Türkiye'deki 12 bölgeden seçilmiş 12 ilde lise eğitimine devam eden 7231 ergenden (%50,1 kız, %49,9 erkek) toplanmıştır. Nicel verilerin elde edilmesinde, nitel aşamada geliştirilen modelde yer alan değişkenlere yönelik ölçme araçları kullanılmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizi Latent profil analizi (LPA), ROC (Receiver Operating Characteristic) analizi, çoklu grup yapısal eşitlik modellemesi (YEM) ve betimleyici istatistikleri içermektedir. Sonuçlar, ergenlerin %7.9'unun İOOB kriterlerini karşıladığını, %19.1'inin ise İOOB riski altındaki oyunculardan oluştuğunu ve % 73'ünün düzenli ve düzensiz olarak çevrim içi oyunlar oynayan normal oyunculardan oluştuğunu göstermiştir. Geliştirilen ve test edilerek geçerliği incelenen modelde İOOB'nin gelişiminde davranışsal inhibisyon, davranışsal aktivasyon, duygu bastırma, sosyal kabul ihtiyacı ve ebeveynle olumsuz ilişki gibi yatkınlaştırıcı ve başlatıcı faktörlerin; çevrim içi oyun oynamaya yönelik metakognisyonlar ve düşük benlik saygısı gibi sürdürücü faktörlerin rol aldığı bulunmuştur. Ayrıca bu faktörlerin işleyişinin İOOB'li, İOOB riskli ve normal oyuncu gruplarındaki ergenlerde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Ek olarak bulgular, farklı oyuncu profillerine dayalı farklı müdahalelere ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Bu araştırmada, doğrudan İOOB problemi yaşayan gruplardan elde edilen veriler ışığında geliştirilmiş ve tüm çevrim içi oyun oynayan ergen profilleri üzerinde geçerliği test edilmiş olan İOOB modeline ilişkin bulguların, ruh sağlığı uzmanları, araştırmacılar, eğitimciler ve ebeveynler için değerli bilgiler sağlayacağına inanılmaktadır.

Özet (Çeviri)

Problematic online gaming, defined as Internet Gaming Disorder (IGD), represents a significant public health problem due to its harmful effects on adolescents' mental and physical health. Despite the increasing research on IGD, very few theoretical models have been developed to explain this condition and most of them are based on indirect data. This study aims to develop and test a model explaining internet gaming disorder in adolescents. This mixed-method study used an exploratory sequential design combining grounded theory and structural equation modeling (SEM). Due to the nature of the exploratory sequential design, the qualitative phase was first conducted, followed by the quantitative phase. Qualitative data were obtained through semi-structured interviews and online game observations with adolescents, parents, teachers and mental health professionals using the multi-step purposeful sampling method. These data were analyzed using the constant comparative analysis method. In addition, in line with the theme of metacognitions for playing online games reached in the qualitative phase, the Metacognition Scale for Online Gaming (MSOG) was developed. Quantitative data were collected from 7231 adolescents (50.1% girls, 49.9% boys) who were continuing their high school education in 12 provinces selected from 12 regions in Turkey using the stratified sampling method and considering the Statistical Regional Units Classification (SRUC). In obtaining quantitative data, measurement tools were used for the variables included in the model developed in the qualitative stage. The analysis of the obtained quantitative data included Latent profile analysis (LPA), Receiver Operating Characteristic (ROC) analysis, multi-group structural equation modeling (SEM) and descriptive statistics. The results showed that 7.9% of the adolescents met the criteria for IGD, 19.1% were players at risk of IGD, and 73% were regular gamers who played online games regularly and irregularly. In the model developed and tested for validity, it was found that predisposing and precipitating factors such as behavioral inhibition, behavioral activation, emotional suppression, need for social acceptance, and negative relationship with parents play a role in the development of IGD; and perpetuating factors such as metacognition for online gaming and low self-esteem play a role. In addition, it was concluded that the functioning of these factors differed in adolescents with IGD, at-risk IGD, and normal gamer groups. In addition, the findings indicate that different interventions are needed based on different gamer profiles. In this study, it is believed that the findings regarding the IGD model, which was developed in the light of data obtained directly from groups experiencing IGD problems and whose validity was tested on all online game playing adolescent profiles, will provide valuable information for mental health experts, researchers, educators, and parents.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    607431

    Ergenlik dönemi internet oyun oynama bozukluğu: Ailesel ve bireysel değişkenler temelinde bir modelleme

    Internet gaming disorder in adolescence: A modeling based on family and individual variables

    SEZİN ANDİÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikolojiAnkara Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN

  2. Tez No

    877965

    13-17 yaş aralığındaki ergenlerde internette oyun oynama bozukluğunu anlamak: Oyun bilişleri, işlevsel olmayan inançlar, benlik saygısı ve psikolojik belirtiler açısından bir inceleme

    Understanding internet gaming disorder in 13 to 17 year-old adolescents: An investigation of gaming cognitions, dysfunctional beliefs, self-esteem, and psychological symptoms

    ŞEVVAL GÜNGEÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİME ŞENAY GÜZEL

  3. Tez No

    672576

    Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve internet oyunu oynama bozukluğu eşhastalanımı olan ergenlerde yavaş bilişsel tempo (YBT) belirtilerinin incelenmesi

    Assessment of sluggish cognitive tempo (SCT) symptoms in adolescents with comorbid attention deficit/hyperactivity disorder and internet gaming disorder

    ERDEM ÖRNEK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜL KARAÇETİN

  4. Tez No

    594051

    İnternet oyun oynama bozukluğu, akılcı olmayan inançlar, başa çıkma stratejileri ve öz-denetim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

    An examination of the relationships between internet gaming disorder, irrational beliefs, coping strategies and self-regulation skills

    HATİCE BETÜL YÜCEKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Psikolojiİbn Haldun Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER MÜCAHİT ÖZTÜRK

  5. Tez No

    813949

    Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde internet oyun oynama bozukluğunun yürütücü işlevler ile ilişkisi

    The relationship of internet game playing disorder and executive functions in children and adolescents with attention deficit and hyperactivity disorder

    AKGÜN ZENGİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriBursa Uludağ Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CANER MUTLU

Geri Dön