Siirt'te Botan Çayı üzerinde kurulan barajların iklim parametrelerine etkisi
The effect of dams built on Botan Stream on climate parameters in Siirt
- Tez No: 929082
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN SABANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Küresel ısınma ve iklim değişikliği 20 yy'ın sonları ve 21. yy'ın en önemli sorunlarından birisi haline gelmiştir. Doğal değişikliklerin yanında şüphesiz insan faaliyetleri de küresel anlamda iklim değişikliğini etkilemektedir. Ancak küresel ısınma ve iklim değişikliği bölgeden bölgeye önemli farklılıklar göstermektedir. Özellikle orta kuşak ve Akdeniz makro iklim kuşağı en çok etkilenen alanlarının başında gelmektedir. Sıcaklık artışları ve buna bağlı olarak yağış azalması söz konusudur. Çalışma sahasında da ortalama sıcaklıklar, maksimum sıcaklıklar ve minimum sıcaklıklar da artışlar belirgindir. Yağış parametrelerinde de net düşüşler görülmektedir. Bu düşüşleri genel olarak iklim değişikliklerine bağlamanın yanında lokal olarak barajlara da bağlayabiliriz. Sahada birçok baraj mevcutken en büyükleri Ilısu ve Alkumru barajlarıdır. Barajların Siirt iklimine etkilerini 2010 yılından sonra lokal olarak sıcaklık, yağış, nem ve buharlaşma parametrelerinde görmekteyiz. Bu etkiler bitki örtüsünden, tarım faaliyetlerine kadar birçok alanda hissedilmektedir. Çalışma sahası için, bölgedeki en büyük barajın sınırları içinde kalan Siirt, Batman, Şırnak ve Mardin istasyonlarının verileri kullanılmıştır. Her istasyonun baraj yapılmadan önceki 1970-2010 arası iklim parametreleri ve baraj yapımından sonraki 2010-2024 arası iklim parametreleri karşılaştırılmıştır. Bu kıyaslamalardan biri olan buharlaşma parametresi, büyük oranda buharlaşmanın gerçekleştiği okyanuslar ve denizler kadar yüksek olmasa da barajın etrafındaki yerleşmeleri etkilmektedir. Topografya, barajın etkisinin iç bölgelere girmesini engellemektedir. Halk arasında yaygın olarak ortaya çıkan barajların iklimi etkilediği görüşü, bizim verilerimizde de görülmektedir. Bu çalışmada, bu görüşü desteklemek için sahanın çevresel şartları, iklim parametreleri, Mann-Kendall testi ve Theil-Sen estimator trend analizi kullanılmıştır. Sonuçlar 1970-2010 ve 2010-2024 arası verilerle tutarlı görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Global warming and climate change have become one of the most important problems of the late 20th and 21st centuries. In addition to natural changes, human activities undoubtedly affect climate change globally. However, global warming and climate change show significant differences from region to region. Especially the subtropical and the Mediterranean macro-climatic zone are among the most affected areas. There is an increase in temperature and a corresponding decrease in precipitation. In the study area, increases in average temperatures, maximum temperatures and minimum temperatures are evident. There are also clear decreases in precipitation parameters. In addition to attributing these decreases to climate changes in general, we can also locally attribute them to dams. While there are many dams in the area, the largest ones are Ilısu and Alkumru dams. We can see the effects of dams on Siirt climate locally in temperature, precipitation, humidity and evaporation parameters after 2010. These effects are felt in many areas from vegetation to agricultural activities. For the study area, the data of Siirt, Batman, Şırnak and Mardin stations within the borders of the largest dam in the region were used. The data of each station between 1970-2010 before the dam was built and the data between 2010-2024 after the dam was built were compared. The evaporation parameter, which is one of these comparisons, affects the settlements around the dam, although it is not as high as in the oceans and seas where evaporation occurs to a large extent. The topography prevents the impact of the dam from penetrating inland. The widespread view among the public that dams affect the climate is also seen in our data. In this study, environmental conditions of the site, climate parameters and Mann-Kendall and Theil-Sen estimator trend analysis were used to support this view. The results are consistent with the data between 1970-2010 and 2010-2024.
Benzer Tezler
- Şeyh Mahmud ez-Zokaydî ve ed-Dâ' ve'd-Devâ' adlı eseri
Sheik Mahmud ez-Zokaydî and ed-Dâ' ve'd-Devâ' his work
ABİD SEVGİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN BOZAN
- Endülüs şiirinde zühd
Zuhd in the Andalusian poetry
HARUN ÖZEL
Doktora
Türkçe
2019
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK ÇİFTÇİ
- XX. Asırda Kuveyt'te edebî ve kültürel faaliyetler
Literary and cultural activities of Kuwait in twentieth century
LEYLA YAKUPOĞLU BORAN
Doktora
Türkçe
2018
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YAVUZ
- Necip Fazıl Kısakürek'te toplumun kurucu unsuru olarak din
Religion as a consti̇tuent element of society in NecipFazıl Kısakürek
HASAN ARTIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİT USLU
- Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Hamidiye Kitaplığı 1186 numarada kayıtlı Mecmûʿa-i Eşʿâr (157b-195b) (İnceleme-metin-MESTAP'a göre tasnif)
Süleymaniye Manuscript Library, Hamidiye Collection, manuscript No. 1186: Mecmûʿa-i Eşʿâr (Folios 157b–195b) (Analysis–text–classification according to MESTAP)
CEYDA KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLER DOĞAN AVERBEK