Selim Melhame Paşa'nın nazırlığı döneminde Osmanlı madenleri
Ottoman mines during the ministry period of Selim Melhame Pasha
- Tez No: 929140
- Danışmanlar: PROF. DR. MAHİR AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Zengin maden kaynaklarına sahip Osmanlı Devleti, değişen dünya piyasaları, teknik yetersizlikler ve kurumsal eksiklikler dolayısıyla 18. yüzyıldan itibaren madencilikte keskin bir gerileme yaşamıştır. 19. yüzyıla gelindiğinde Osmanlı madenlerinin çoğu atıl bırakılmış, elde kalan madenlerse devleti zarar ettirir hale gelmiştir. Tanzimat Dönemi'yle birlikte her alanda olduğu gibi madencilikte de ıslah çalışmaları yapılmaya başlanmış, devletin maden gelirlerini arttırmak hedeflenmiştir. Bu kapsamda madencilik alanında geniş bir teşkilatlandırılmaya gidilmiş, çağın gerekliliklerini karşılayacak yeni kurumlar ve bir maden bürokrasisi oluşturulmaya başlanmıştır. Bu bağlamda çeşitli kanunname ve nizamnameler yayınlanmış, klasik devletçi politika terkedilerek liberal bir yaklaşım sergilenmiştir. Ancak maddi, teknik ve beşeri yetersizlikler dolayısıyla bu ıslahatlardan istenilen ölçüde fayda sağlanamamış, Osmanlı madenleri giderek Avrupalıların tekeline girmiştir. 1893 yılında bu durumla mücadele etmek ve madenciliği geliştirmek adına teşkilatlanmanın önemli bir adımı olarak Selim Melhame Paşa nazırlığında, Orman, Ma'âdin ve Ziraat Nezareti kurulmuştur. Selim Melhame Paşa, devletin maden gelirlerini arttırmak adına çeşitli ıslahatlar yapmış, yeni teknolojilerin kullanımını teşvik etmiştir. Madenlerin millileştirilmesini güden bir politika benimsenmiş, çeşitli kanuni düzenlemeler ve bürokratik engellerle yabancı yatırımcıların hakimiyeti azaltılmaya çalışılmıştır. Yerli sermayeyi güçlendirmek ve yabancı sermayeyle mücadele etmek adına saray çevresi ve devlet erkanından isimler madenciliğe teşvik edilmiştir. Sektörde güç kazanabilmeleri adına her türlü destek verilmiş hatta hukuksuz uygulamalara başvurulmuştur. 1908 İhtilali'nin ardından Padişah'a yakın isimlerden biri olmasıyla hedef gösterilen Selim Melhame Paşa, yurtdışına kaçmış ve nezaret dönemi sona ermiştir. Ardından pek çok dava ve soruşturma açılmış, dönemin tartışmalı isimlerinden biri haline gelmiştir. iii Bu çalışmada Selim Melhame Paşa'nın nazırlığı dönemindeki madencilik faaliyetleri çağının koşulları dahilinde ele alınmıştır. Bu bağlamda Osmanlı madenciliğinin genel bir portresi çizilmiş, 19. asrın ve II. Abdülhamid döneminin iktisadi-politik görünümüne de ışık tutulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Ottoman Empire, which had rich mineral resources, experienced a sharp decline in mining from the 18th century onward due to changing global markets, technical inadequacies, and institutional shortcomings. By the 19th century, most Ottoman mines were abandoned, and the remaining mines had become a financial burden on the state. With the Tanzimat Period, reform efforts began not only in various fields but also in mining, aiming to increase the state's mining revenues. In this context, a wide organizational structure was established in the mining sector, and new institutions and a mining bureaucracy were created to meet the needs of the era. Various legal codes and regulations were published, and a liberal approach was adopted instead of the traditional state-centric policy. However, due to material, technical, and human resource limitations, these reforms did not achieve the desired outcomes, and Ottoman mines gradually fell under European control. In 1893, as a significant step in dealing with this situation and developing mining, the Ministry of Forests, Mines, and Agriculture was established under the leadership of Selim Melhame Pasha. Selim Melhame Pasha implemented various reforms to increase the state's mining revenues and promoted the use of new technologies. A policy aimed at nationalizing the mines was adopted, and through legal regulations and bureaucratic barriers, efforts were made to reduce the dominance of foreign investors. Names from the palace circles and government elites were encouraged to invest in mining to strengthen domestic capital and compete with foreign investment. All forms of support were provided to help them gain power in the sector, and even illegal practices were resorted to. After the 1908 Revolution, Selim Melhame Pasha, who was targeted as a close associate of the Sultan, fled abroad, and his term as minister ended. Subsequently, many lawsuits and investigations were launched, and he became one of the controversial figures of the period. v This study examines the mining activities during Selim Melhame Pasha's tenure as minister within the conditions of the time. In this context, a general portrait of Ottoman mining is drawn, and an attempt is made to shed light on the economic-political landscape of the 19th century and the era of Sultan Abdulhamid II.
Benzer Tezler
- Osmanlı bürokrasisinde Melhame kardeşler ve faaliyetleri
Melhame brothers and their activities in the Ottoman bureaucracy
TURGUT KARAÇOBAN
- Melheme-i Cedid (Metin-dizin sözlük)
Melheme-i Cedid (Text-index dictionary)
MELTEM DEMİRHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHaliç ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİM ÖNLER
- Gastrik nöroendokrin tümörlerlerde cerrahi rezeksiyon veya endoskopik prosedürlerin uzun dönem sonuçları
Gastric neuroendocrine tumors in long-term results of surgical resection or endoscopic procedures
SELİM KEÇEOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Genel CerrahiGazi ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT SALMAN
- İlköğretim 6,7. ve 8. sınıf öğrencilerinin ders çalışma alışkanlıklarının sosyal bilgiler dersi akademik başarısı ile derse karşı tutumu arasındaki ilişki
Primary 6.7. and 8 th grade students study habi̇ts relationship between social studies course against the attitude of academic achievement
SELİM YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERİÇ TUNCEL