Bizans kurşunlu sırlar ve güncel uygulamaları
Byzantine leaded glazes and current applications
- Tez No: 929223
- Danışmanlar: PROF. EFE TÜRKEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Seramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Bizans İmparatorluğu'nun seramik sanatında kullanılan kurşunlu sırlar, düşük sıcaklıklarda eriyerek parlak ve dayanıklı yüzeyler sağlamasıyla hem estetik hem de işlevsel bir araç olmuştur. Yaklaşık bin yıllık bir geçmişe sahip olan bu teknik, Bizans sanatında önemli bir yer tutmuş, kültürel ve sanatsal bir miras oluşturmuştur. Çalışma, bu sırların kimyasal yapısını, üretim yöntemlerini ve dönemin seramik sanatına katkılarını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Birinci bölümde, Bizans İmparatorluğu'nun tarihsel gelişimi ve kültürel bağlamı detaylandırılarak bu dönemde var olan seramik sanatının öneminden bahsedilmiştir. Dahası bu bölümde erken Bizans döneminden itibaren farklı coğrafyalara yayılan kurşunlu sırların seramik üretimine olan etkileri de değerlendirilmiştir. Kurşunlu sırların erken Bizans döneminden itibaren farklı coğrafyalara yayılışı ve seramik üretimine etkileri açıklanmıştır. İkinci bölümde, kurşunlu sırların üretiminde kullanılan sülyen, mürdesenk, kurşun karbonat gibi bileşiklerin kimyasal özellikleri ve sırların erime noktalarını düşürme, parlaklık sağlama ve renk oluşturma üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ayrıca yine bu bölümde sırların renklendirilmesinde kullanılan kobalt oksit, demir oksit ve mangan dioksit gibi pigmentlerin estetik ve teknik katkıları detaylandırılmıştır. Üçüncü bölümde, Bizans kurşunlu sırlarının yapım süreçleri ve uygulama yöntemleri deneysel çalışmalarla incelenmiştir. 800°C-980°C sıcaklık aralıklarında yapılan pişirme uygulamalarıyla sırların fiziksel ve estetik özellikleri gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra, kurşunlu sırların modern seramik üretiminde kullanımına dair öneriler geliştirilmiştir. Yukarıda izah edilen bölümlerden de anlaşılacağı üzere bu çalışmada kurşunun toksik etkileri ve çevresel riskleri detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre insan sağlığı ve çevre üzerindeki zararlı etkileri bağlamında, kurşunun fritleştirilme işlemi önemli bir çözüm olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca yine bu çalışmada fark edilmiştir ki fritleştirme, kurşun ve diğer bileşenlerin yüksek sıcaklıkta eritilerek cam benzeri bir yapıya dönüştürülmesini sağlayarak kurşunun çözünürlüğünü azaltmakta ve kullanımını daha güvenli hale getirmektedir. Sonuç olarak bu tez, Bizans dönemi kurşunlu sırlarının tarihsel ve estetik değerlerini analiz ederken aynı zamanda bu sırların günümüz seramik üretimine nasıl entegre edilebileceğine dair kapsamlı bir bakış açısı sunmaktadır. Çalışmanın bulguları, Bizans dönemi seramik sanatının estetik zenginliğini ve teknik becerisini anlamaya katkı sağlamakla kalmayıp çağdaş seramik uygulamalarında kullanılabilecek yenilikçi yöntemlere de ışık tutmaktadır.
Özet (Çeviri)
The lead glazes used in the ceramic art of the Byzantine Empire have served both as an aesthetic and functional tool by provide their ability to melt at low temperatures, creating bright and durable surfaces. This technique, with a history of about a thousand years, played a significant role in Byzantine art, forming a cultural and artistic heritage. This study comprehensively addresses the chemical composition, production methods, and contributions of these glazes to the ceramic art of the period. In the first part, the historical evolution and cultural context of the Byzantine Empire are detailed, and the significance of ceramic art during this period is discussed. Moreover, in this part also evaluates the impact of lead glazes on ceramic production, which spread to various regions starting from the early Byzantine period. The spread of lead glazes from the early Byzantine period to different geographical regions and their effects on ceramic production have explained. In the second part, the chemical features of compounds such as lead carbonate, sylvan, and murrine, which were used in the production of lead glazes, are examined Their effects on reducing the melting points of the glazes, providing brightness, and creating color are explored. Moreover in this part, the aesthetic and technical contributions of pigments such as cobalt oxide, iron oxide, and manganese dioxide used for coloring the glazes have elaborated. In the third part, the production processes and application methods of Byzantine lead glazes are examined through experimental studies. Firing applications at temperature ranges between 800°C-980°C were conducted to observe the physical and aesthetic properties of the glazes. In addition to this, suggestions for the use of lead glazes in modern ceramic production have developed. As could be understood from the parts described above, this study thoroughly addresses the toxic effects of lead and its environmental risks. According to evidences obtained in the context of its harmful effects on human health and the environment, the process of fritting emerges as a significant solution. In addition to, it has also been observed in this study that, Fritting involves melting lead and other components at high temperatures to transform them into a glass-like structure, reducing the resolution of lead and making its use safer. In conclusion this thesis, when analyzing the historical and aesthetic values of Byzantine lead glazes, also offers a comprehensive viewpoints on how these glazes could be integrated into contemporary ceramic production. The evidences of the study contribute not only to understanding the aesthetic richness and technical skill of Byzantine ceramic art but also shed light on innovative methods that can be applied in modern ceramic practices.
Benzer Tezler
- Material characterization of The Late 12th-13th century Byzantine ceramics from Kuşadasi Kadikalesi/Anaia
Kuşadası Kadıkalesi/Anaia'da bulunan Geç 12. -13. yüzyıl bizans seramiklerinin malzeme karakterizasyonu
BURCU KIRMIZI
Doktora
İngilizce
2012
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASUMAN G. TÜRKMENOĞLU
PROF. DR. E.HALE GÖKTÜRK
- Aydın'ın Mykale (Dilek/Samsun) Dağı'nda bir Bizans manastırı: Kurşunlu Manastır
A Byzantine Monastery on Mount Mycale (Dilek/Samsun) in Aydin: Kurşunlu Monastery
ERKAN BORA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR TANYELİ
- Termal turizm işletmelerine gelen ziyaretçilerin tatmin düzeylerinin destinasyon sadakati üzerindeki etkisi: Niğde Çiftehan Kaplıcaları'nda bir uygulama
The effect of accommodation satisfaction levels of thermal tourism visitors over destination loyalty: The case of Nigde Çiftehan
MURAT GÜRÜN
- Galata Kurşunlu han (Rüstem Paşa hanı)
Başlık çevirisi yok
NAZ ECEM ÇINARYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE AR