CBS yöntemi ile mersin ili merkez ilçelerinin doğal afet envanterinin çıkarılması ve analizi
Release and analysis of natural disaster inventory of Mersin province central districts using gis method
- Tez No: 929278
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAYATİ KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: ArcGIS, Coğrafi Bilgi Sistemi, Doğal Afet, Mersin, ArcGIS, Geographic Information System, Mersin Natural Disaster
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Türkiye ve Mersin birden fazla doğal afet tehlikesinin etkili olduğu alanlardır. Bir bölge için etkili bir risk azaltma, bütün doğal afetlerin birlikte değerlendirilip, analiz edildilmesiyle mümkün olabilir. Risk azaltma planlamasının en önemli basamaklarından biri geçmişte olan doğal afetlerin de dikkate alınarak tehlike haritalarının oluşturulmasıdır. Bu çalışma, Türkiye'nin güneyinde ve Akdeniz'in doğusunda bulunan Orta Toroslar'ın güneyindeki Mersin ili merkez ilçelerinin sınırlarını kapsamaktadır. Bu çalışmada, Mersin merkez ilçeleri ve yakın civarında meydana gelen deprem verilerini, merkez ilçe sınırları içerisinde meydana gelen kütle hareketlerini (heyelan ve kaya düşmesi), sel-taşkınlar ve orman yangınlarını kapsayan doğal afetlerin envanterinin çıkartılması, bu bilgilerin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yöntemi kullanılarak, haritalanması ve yorumlanması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, doğal tehlike analizlerinde kullanılmak üzere çalışma alanının jeolojisi, tektonik özellikleri, bölgenin tanıtımını içeren bilgiler, genel coğrafik ve morfolojik özellikleri ele alınmıştır. Daha sonra her bir tehlike için değişik kurumlardan (AFAD, DSİ, MGM, OGM) elde edilen envanterler derlenmiştir. Elde edilen bu envanterler CBS tabanlı ArcGIS yazılımı kullanılarak, gerekli haritalar oluşturulmuştur. Oluşturulan bu haritalar ile her bir tehlike için elde edilen envanterler doğrultusunda mekânsal ve zamansal dağılışı ele alınmış, yaşanmış afetlerden örnekler verilmiştir. Her bir tehlike için elde edilen haritalar ile Mersin ili merkez ilçelerinin genel coğrafik özellikleri, bölgede yüzeyleyen kayaçların dağılımları, bölgenin tektonik özellikleri, jeomorfolojik özellikleri (eğim, bakı, yükselti), meteorolojik (sıcaklık, yağış) ve arazi kullanım özellikleri gibi faktörler birlikte değerlendirilerek yorumlamalar yapılmıştır. Çalışma sonucunda, Mersin ilini etkileyebicek yıkıcı bir depremin meydana gelmesi durumunda zemin özelliğinden dolayı kıyı şeridinin daha riskli bölgeler olduğu; Fındıkpınarı Melanjı ve Güvenç Formasyonu'nun heyelan açısından; Karasisalı Formasyonu'nun diklik oluşturduğu kesimlerin kaya düşmesi açısından daha yüksek duyarlılığa sahip bölgeler olduğu görülmektedir. Sel-taşkın olaylarının belirli aralıklarla özellikle Mersin merkez ilçelerinin kıyıya yakın, yerleşim alanının fazla olduğu bölgelerde ciddi zararlar oluşturduğu görülmektedir. Orman yangınları açısından büyük yangın verileri görülmemesine rağmen, Mersin Ofiyoliti'nin yüzeylediği alanlarda çok sık olarak gelişen kızılçam orman alanları orta-yüksek riskli bölgeler olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışma Mersin'de bulunan kurumlar ile söz konusu bölgede, doğal afetler ile ilgili ileride yapılacak bilimsel çalışmalara kaynak oluşturacaktır.
Özet (Çeviri)
Turkey and Mersin are areas where more than one natural disaster risk is effective. Effective risk reduction for a region can be possible by evaluating and analyzing all natural disasters together. One of the most important steps of risk reduction planning is the creation of hazard maps by taking into account past natural disasters. This study covers the borders of the central districts of Mersin province in the south of the Central Taurus Mountains in the south of Turkey and the east of the Mediterranean. The aim of this study is to create an inventory of natural disasters including earthquake data that occurred in the central districts of Mersin and its vicinity, mass movements (landslides and rock falls) that occurred within the borders of the central district, floods and inundations and forest fires, and to map and interpret this information using the Geographic Information Systems (GIS) method. In this context, the geology, tectonic features, information including the introduction of the region, general geographic and morphological features of the study area were taken into consideration to be used in natural hazard analyses. Then, inventories obtained from different institutions (AFAD, DSI, MGM, OGM) were compiled for each hazard. Necessary maps were created using the obtained inventories using GIS-based ArcGIS software. With these maps, spatial and temporal distributions were taken into consideration in line with the inventories obtained for each hazard, and examples from experienced disasters were given. The maps obtained for each hazard were evaluated together with the general geographic features of the central districts of Mersin province, the distribution of rocks outcropping in the region, tectonic features of the region, geomorphological features (slope, aspect, elevation), meteorological (temperature, precipitation) and land use features, and interpretations were made. As a result of the study, it is seen that in case of a devastating earthquake that may affect Mersin province, the coastal strip is more risky due to the soil characteristics; Fındıkpınarı Melange and Güvenç Formation are more susceptible to landslides; and the steep parts of Karasisalı Formation are more susceptible to rockfalls. It is seen that flood-overflow events cause serious damages at certain intervals, especially in the coastal areas of Mersin central districts where there is a lot of settlement. Although there is no data on large fires in terms of forest fires, the red pine forest areas that develop very frequently in the areas where Mersin Ophiolite surfaces are evaluated as medium-high risk regions. In addition, this study will provide resources for future scientific studies to be conducted in the region with institutions in Mersin regarding natural disasters.
Benzer Tezler
- Mersin ili için alternatif katı atık depolama alanlarının analitik hiyerarşi prosesi ve coğrafi bilgi sistemi yöntemleriyle saptanması
Determination of alternative municipal solid waste disposal sites for the city of Mersin using analytic hierarchy process and geographic information system methods
ÜMİT YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeoloji MühendisliğiMersin ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CÜNEYT GÜLER
- Mezitli (Mersin) ilçesinin sıvılaşma potansiyelinin coğrafi bilgi sistemi kullanılarak incelenmesi
Investigation of liquefaction potential of mezitli district (Mersin) by using geographical information system
ÖZCAN BEYTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeoloji MühendisliğiMersin ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KIVANÇ ZORLU ARAS
- Otoyol ve devlet yollarının elektrikli araç şarj istasyonu kurulmasına uygunluklarının CBS tabanlı analizi
GIS-based suitability analysis of the of highways and state roads for electric vehicle charging station installation
GÖZDE UYĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZGÜR DOĞRU
- Entegre katı atık yönetiminde analitik hiyerarşi prosesi ile coğrafi bilgi sistemi kullanarak düzenli depolama tesisi yer seçimi: Bursa örneği
Landfill site selection using analytical hierarchy process and geographical in integrated solid waste management: Case study of Bursa
HÜLYA MERSİNLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiBursa Uludağ ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİH KAMİL SALİHOĞLU
- Deliçay ve Tarsus çayı (Mersin) arasında kalan alandaki toprak profillerinin mineralojisi, toprak ve su kirliliğinin araştırılması
Investigation of soil and grounwater pollution and mineralogy of the soil profile in the area between Deliçay and Tarsus river (Mersin)
MEHMET ALİ KURT
Doktora
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiMersin ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA ALPASLAN