Yaygın kaygı bozukluğunda ebeveyn kabul-reddi, mükemmeliyetçilik ve öfke
Parental acceptance-rejection, perfectionism, and anger in generalized anxiety disorder
- Tez No: 929322
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FÜSUN GÖKKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Tınaztepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Bu araştırmada, yaygın kaygı bozukluğu tanısı alan hasta bireyler ve kontrol grubundaki bireylerin algıladıkları anne ve baba reddi, mükemmeliyetçilik, öfke ve kaygı düzeyleri karşılaştırılmış, ayrıca bu değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bunun yanı sıra, algılanan anne ve baba reddi ile kaygı şiddeti arasındaki ilişkide mükemmeliyetçilik ve öfkenin aracı etkisi değerlendirilmiştir. Araştırmaya, 18-65 yaş aralığında, yaygın kaygı bozukluğu tanısı almış 72 birey ve herhangi bir psikiyatrik tanısı olmayan 79 birey olmak üzere toplam 151 kişi katılmıştır. Katılımcılara sırasıyla Demografik Bilgi Formu, Yetişkin Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği Kısa Formu (EKRÖ), Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ-H), Sürekli Öfke-Öfke Tarz Ölçeği (SÖÖTÖ), Yaygın Anksiyete İçin Şiddet Ölçeği (YABŞÖ) ve Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği (DSKÖ) uygulanmıştır. Veri analizinde, gruplar arasındaki farklılıkları belirlemek amacıyla bağımsız örneklemler t testi, değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek için ise Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca SPSS eklentisi AMOS aracılığıyla oluşturulan yol analizi modeliyle, algılanan anne ve baba reddi ile kaygı şiddeti arasındaki ilişkide toplum tarafından dayatılan mükemmeliyetçilik ve içe yöneltilen öfkenin aracı rolü incelenmiştir. Analiz sonuçları, yaygın kaygı bozukluğu tanısı alan hasta grubundaki bireylerin algılanan anne reddi, algılanan baba reddi, kendine yönelik mükemmeliyetçilik, toplum tarafından dayatılan mükemmeliyetçilik, mükemmeliyetçilik toplam, içe yöneltilen öfke, sürekli öfke, yaygın anksiyete şiddeti ve sürekli kaygı puanlarında, tanı almayan kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek puanlara sahip olduğunu göstermiştir. Araştırma modeline ilişkin aracılık analizinde, toplum tarafından dayatılan mükemmeliyetçilik ve içe yöneltilen öfkenin, algılanan anne ve baba reddi ile kaygı şiddeti arasındaki ilişkide dizisel aracılık etkisi gösterdiği bulunmuştur. Algılanan anne reddinin hem doğrudan hem de dolaylı etkileri tespit edilirken, algılanan baba reddinin doğrudan etkisinin olmadığı, ancak dolaylı yoldan etkili olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular literatür çerçevesinde tartışılmış, klinisyenlere yönelik psikoterapi uygulamalarına dair çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This research, individuals diagnosed with generalized anxiety disorder (GAD) and those in a control group were compared in terms of perceived maternal and paternal rejection, perfectionism, anger, and anxiety levels. The relationships among these variables were also examined. Furthermore, the mediating effects of perfectionism and anger in the relationship between perceived maternal and paternal rejection and anxiety severity were evaluated. A total of 151 individuals aged 18–65 participated in the study: 72 who had been diagnosed with GAD and 79 who had no psychiatric diagnosis. The participants were administered, respectively, a Demographic Information Form, the Adult Parental Acceptance-Rejection Questionnaire Short Form (Adult PARQ-SF), the Multidimensional Perfectionism Scale (HF-MPS), the Trait Anger and Anger Expression Scale (STAXI), the Severity Measure for Generalized Anxiety Disorder and the State-Trait Anxiety Inventory (STAI). An independent samples t-test was conducted to determine group differences, and Pearson's correlation analysis was used to examine relationships among the variables. In addition, a path analysis model was constructed using AMOS (an SPSS add-on) to investigate the mediating role of socially prescribed perfectionism and inwardly directed anger in the relationship between perceived maternal and paternal rejection and anxiety severity. The analysis results indicated that, compared to the control group, individuals with a GAD diagnosis had significantly higher scores in perceived maternal rejection, perceived paternal rejection, self-oriented perfectionism, socially prescribed perfectionism, total perfectionism, inwardly directed anger, trait anger, generalized anxiety severity, and trait anxiety. The mediation analysis for the research model revealed that socially prescribed perfectionism and inwardly directed anger had a sequential mediating effect on the relationship between perceived maternal and paternal rejection and anxiety severity. While perceived maternal rejection showed both direct and indirect effects, perceived paternal rejection did not have a direct effect but did exhibit an indirect effect. The findings are discussed within the context of the existing literature, and various recommendations for psychotherapy practices aimed at clinicians are provided.
Benzer Tezler
- Anksiyete bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde uyku bozukluğu sıklığı ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
YASEMİN ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUSRET SOYLU
- Majör depresif bozukluk veya anksiyete bozukluğu olan ebeveynlerin 6-18 yaşçocuklarının ruhsal değerlendirmesi ve yıkıcı duygudurum düzenleyememe bozukluğunun yaygınlığı
The mental evaluation of 6-18 years in offspring of parents with majordepressive disorders or anxiety disorders and the prevalence of disruptive mood disregulation disorder
SEDA BOZDUMAN ÇELEBİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriMersin ÜniversitesiÇocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLEN GÜLER AKSU
- Çocuk kardiyoloji polikliniğine göğüs ağrısı veya çarpıntı şikayeti ile başvuran 9-18 yaş arası çocuklarda anksiyete, depresyon ve panik bozukluğunun değerlendirilmesi
Evaluation of anxiety, depression and panic disorder among children aged 9-18 years with chest pain and palpitations admitted to pediatric cardiology outpatient clinic
YAZGÜLÜ ÖZDOLAP
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKütahya Sağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAHMİ ÖZDEMİR
DR. ÖĞR. ÜYESİ DAMLA GEÇKALAN
- Yaygın anksiyete bozukluğu tanılı hastalarda kinürenin metabolitlerinin yürütücü işlevler ile ilişkisinin incelenmesi
Investigating the relationship between kynurenine metabolites and executive functions in patients with generalized anxiety disorder
DEFNE FLORA GÖY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ KULACAOĞLU ÖZTÜRK