Okul yöneticilerindeki yönetici körlüğüne ilişkin öğretmen deneyimleri
Teachers experiences on administrative blindness in school administrators
- Tez No: 929696
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGEN KIRAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Yöneticilerde meydana gelen ve yönetsel bir hastalık olan yönetici körlüğü, yöneticilerin var olan sorunları, zayıf noktaları, oluşabilecek riskleri ya da fırsatları fark edememesi, tanımlayamaması veya bunlara duyarsız kalması durumunu ifade etmektedir. Okul yöneticilerinin yaşadığı yönetici körlüğünün okul örgütlerinde pek çok olumsuzluğa sebep olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle okul yöneticilerinin yaşadığı yönetici körlüğü ile ilişkili olarak örgüt içerisinde yaşanılan sorunlar ve bu sorunlara çözüm önerileri getirebilmek amacıyla öğretmenlerin körlük yaşayan okul yöneticileri ile ilgili deneyimlerinin incelenmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada 2023- 2024 eğitim ve öğretim yılında, İzmir ilinde, kamuya bağlı ortaokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin yönetici körlüğüne ilişkin deneyimlerini ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Çalışmada; yönetici körlüğünün ne anlama geldiği, körlük yaşayan yönetici özellikleri, yönetici körlüğünün sebepleri, etkileri ve nasıl önlenebileceği ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Araştırmaya kamuya bağlı ortaokullarda görev yapan 15 öğretmen katılmıştır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji deseni ile yürütülmüş, veriler görüşme tekniği ile toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenip araştırma bulguları elde edilmiştir. Öğretmenler yönetici körlüğünü; algısal yetersizlik, yönetsel yetersizlik ve iletişim yetersizliği alt temalarında tanımlamışlardır. Yönetici körlüğü yaşayan okul yöneticilerinin özellikleri; kişilik, psikolojik, sosyal, etik, duygusal ve mesleki özellikleri olarak alt temalara ayrılmıştır. Bu alt temalarda en çok tekrarlanan kodlar; kendi bakış açılarına saplanma, kaygılı olma, yeniliklere ve gelişime kapalı olma, adil olmama, paydaşlarla empati kuramama ve baskıcı ve otokratik davranmadır. Yönetici körlüğü yaşayan okul yöneticilerinin yönetim esnasındaki söylemleri, yönetsel söylemler ve negatif söylemler olarak alt temalara ayrılmıştır. Körlük yaşayan okul yöneticilerinin yönetim esnasındaki davranış ve uygulamaları ise yönetim ve iletişim alt temaları ile gruplandırılmıştır. Okul yöneticilerinin yönetici körlüğü yaşama sebeplerinin, kişisel özellikler, eğitim ve donanım, iletişim sorunları, güç ve kontrol sorunları, sosyal ve psikolojik sorunlar alt temalarında olduğu tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin yaşadığı yönetici körlüğünün etkileri; okul iklimi üzerinde, öğretmenler üzerinde, eğitim ve öğretim üzerinde, yönetici üzerinde ve veli üzerinde etkiler olmak üzere alt temalara ayrılmaktadır. Okul yöneticilerinin yaşadığı yönetici körlüğünün önlenmesi için yapılabilecekler; psikolojik destek, demokrasi ve katılım, yöneticilik yetkinlikleri, iletişim ve okul ortamı alt temalarında olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda; okul yöneticilerinin algısal yetersizliklerini aşmaları ve yönetici körlüğünü önlemeleri için atölye çalışmaları, eğitim programları ve geri bildirim mekanizmaları oluşturulması; yönetici körlüğünün farklı kademelerde farklılık gösterip göstermediğinin, öğrenciler ve veliler tarafından nasıl algılandığının ve özel okullardaki durumunun nasıl olduğunun ortaya çıkarılması için araştırmalar yapılması gibi önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Administrator blindness, which occurs in administrators and is an administrative disease, refers to the situation in which administrators fail to recognize, identify or remain insensitive to existing problems, weak points, risks or opportunities that may occur. Administrator blindness experienced by school administrators is thought to cause many negativities in school organizations. For this reason, it is very important to examine the problems experienced in the organization in relation to the executive blindness experienced by school administrators and the experiences of teachers about school administrators experiencing blindness in order to propose solutions to these problems. In this study, it is aimed to reveal the experiences of teachers working in public middle schools in Izmir province in the 2023-2024 academic year. In the study, it was tried to reveal what administrator blindness means, the characteristics of administrators who experience blindness, the causes and effects of administrator blindness and how it can be prevented. 15 teachers working in public middle schools participated in the study. The research was conducted with phenomenology design, one of the qualitative research designs, and the data was collected by interview technique. A semi-structured interview form was used as a data collection tool. The data was analyzed by content analysis technique and research findings were obtained. Teachers defined administrator blindness under the sub-themes of perceptual inadequacy, managerial inadequacy, and communication inadequacy. The characteristics of school administrators experiencing administrator blindness were divided into sub-themes as personality, psychological, social, ethical, emotional, and professional characteristics. The most repeated codes in these sub-themes are being stuck in their own perspectives, being anxious, being closed to innovation, and development, being unfair, not empathizing with stakeholders, and being oppressive and autocratic. The discourses of school administrators experiencing administrative blindness during administration were divided into sub-themes as administrative discourses and negative discourses. The behaviors and practices of school administrators experiencing blindness during management were grouped under the sub-themes of management and communication. It was determined that the reasons for school administrators' experiencing administrative blindness are in the sub-themes of personal characteristics, education and equipment, communication problems, power and control problems, social, and psychological problems. The effects of administrator blindness experienced by school administrators are divided into sub-themes as effects on school climate, on teachers, on education and training, on administrators and parents. What can be done to prevent administrator blindness experienced by school administrators; psychological support, democracy and participation, managerial competences, communication, and school environment. In line with the findings obtained, suggestions were made at the end of the research. As a result of the research, suggestions were made such as creating workshops, training programs and feedback mechanisms to help school administrators overcome their perceptual deficiencies and prevent administrator blindness; conducting research to find out whether administrator blindness varies at different levels, how it is perceived by students and parents, and what the situation is like in private schools.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin çok kültürlü kişilik özellikleri, farklılık yaklaşımları ve çatışma yönetim stratejileri arasındaki ilişki
The relationship between school principals' multicultural personality features, diversity perspectives and conflict management strategies
GİZEM GÜNÇAVDI ALABAY
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER POLAT
- Ortaöğretim kurumlarında öğretmen ve öğrencilerin eğitim yönetimi hakkındaki etik algıları: Gölbaşı örneği
Ethical perceptions of teachers and students about educational administration in middle schools: Gölbaşı case
SÜLEYMAN TOPSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI DURAN
- Okul yöneticilerinin büropatolojik davranışları ile okulun örgüt sağlığı
Bureaupathological behaviors of school administrators and organizational health of schools
MURAT ÇEÇEN
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN FERDA BEYTEKİN
- Başarı belgesi almış okul yöneticilerinin etik liderlik uygulamalarının incelenmesi (Afyonkarahisar ili örneği)
The examination of ethical leadership practices of awarded school principals (The sample of Afyonkarahisar)
AHMET SU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SİNAN YÖRÜK
- Okul yöneticilerinin yönetici kaygı düzeyleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki
The relationship between school managers' anxiety level and their conflict management strategies
ABDULLAH KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EVRİM ÇETİNKAYA YILDIZ