Türkiye'de gıdalarda taklit ve tağşiş uygulamalarının değerlendirilmesi: Ankara ili araştırması
Evaluation of practices related to counterfeit and adulterated food in Turkey: An example of Ankara province
- Tez No: 930054
- Danışmanlar: PROF. DR. YENER ATASEVEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Bu çalışma, Türkiye'de gıda sektöründe taklit ve tağşiş uygulamalarını, mevzuat ve uygulama boyutları açısından derinlemesine analiz etmek, tüketicilerin ve gıda işletmecilerinin bu konuda sahip oldukları bilinç düzeylerini, tutumlarını ve davranışlarını değerlendirmek ve bu bağlamda etkili politika önerileri geliştirmek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma kapsamında, taklit ve tağşişe yönelik yasal düzenlemeler ayrıntılı bir şekilde incelenmiş, mevcut durum ve uygulamalar ele alınmış ve Tarım ve Orman Bakanlığı'nın denetim faaliyetleri ile kamuoyu bilgilendirme süreçlerinin etkileri değerlendirilmiştir. Tezin temel materyalini, Ankara ilinde yaşayan tüketiciler ve gıda işletmecileri ile yapılan anketler sonucunda elde edilen veriler oluşturmuştur. Ankara ilini temsil edecek ilçeler gayeli olarak belirlenmiştir. İlçelerin belirlenmesinde örnekleme birimi olarak nüfus yoğunluğu alınmıştır. Nüfusun en yoğun olduğu Ankara'nın ilçelerinden Çankaya ve Keçiören ilçeleri sosyoekonomik farklılıklar gözetilerek gayeli olarak seçilmiştir. Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemi kullanılarak toplam 150 tüketici ile görüşülmüştür. Gıda işletmecileri için, Türkiye'de Tarım ve Orman Bakanlığı'nın kamuoyu duyurularında taklit ve tağşişe en fazla konu olan ürün grupları arasında ilk iki sırada yer alan et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeler arasından oransal bir örneklem seçilmiştir. Bu doğrultuda, Ankara ilindeki süt ve süt ürünleri sektöründe faaliyet gösteren 40, et ve et ürünleri sektöründe ise 30 işletmeci ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma neticesinde elde edilen bulgulara göre, tüketicilerin %76'sı Türkiye'deki gıda işletmelerinin ulusal ve uluslararası mevzuat kurallarına uygun hareket etmediğini düşünmektedir. Ayrıca, tüketicilerin %39,3'ü piyasada satılan gıdaların yeterli düzeyde resmi otoriteler tarafından kontrol edilmediğini, %55,4'ü ise taklit ve tağşiş yapanlara uygulanan cezaların yetersiz olduğunu ifade etmiştir. Buna ek olarak, tüketicilerin %70,0'ı, 7255 sayılı Kanun kapsamında taklit ve tağşiş yaptığı tespit edilen gıda işletmecilerinin beş yıldan on yıla kadar gıda sektörü faaliyetinden men edilme cezasının, gıda maddelerinde yapılan hilelerin önlenmesinde önemli bir etkisi olacağına inanmaktadır. Gıda işletmecilerinin %45,7'si denetimlerden kısmen memnun olduklarını belirtmiş, %64,3'ü ise işletmelerinde meydana gelen olumsuzlukların Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kamuoyuna duyurulmasını doğru bulmamaktadır. Ayrıca, gıda işletmecilerinin %47,1'i, uygulamakla yükümlü oldukları 7255 sayılı Kanun'dan haberdar olmadıklarını ifade etmişlerdir. Bunun yanı sıra, işletmecilerin %54,3'ü, bu Kanun'un bir yeniliği olarak taklit ve tağşiş yapan firmalara yıllık gayri safi gelirlerinin %1'i kadar ceza verilmesini doğru bulduklarını dile getirmiştir. Araştırma neticesinde ortaya çıkan önemli bir sonuç da, gıdalarda taklit ve tağşiş konusundaki yasal zorunluluklar hakkında gıda işletmecilerinin bilgi eksikliğinin olmasıdır. Bu eksikliğin temel nedeni, ilgili kurumların gerekli çalışmaları yapmamasıdır.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyze food adulteration and counterfeiting practices in Turkey's food sector from both legal and practical perspectives, assess the awareness, attitudes, and behaviors of consumers and food operators, and develop effective policy recommendations in this context. The research includes a detailed examination of legal regulations on food adulteration and counterfeiting, an analysis of the current situation and practices, and an evaluation of the audit activities and public awareness efforts carried out by the Ministry of Agriculture and Forestry (MAF). The main data for the study were collected through surveys conducted with consumers and food operators in Ankara. The districts chosen for the study were determined purposively, with population density being used as the sampling unit. Çankaya and Keçiören, two of the most densely populated districts of Ankara, were purposively selected considering their socioeconomic differences. A simple random sampling method was applied and surveys were conducted with 150 consumers. For food business operators, a proportional sample was selected from enterprises operating in the meat and meat products sector and the milk and dairy products sector, which rank among the top two product groups most frequently subject to public announcements by MAF regarding adulteration and counterfeiting. A total of 40 operators in the dairy sector and 30 in the meat sector in Ankara participated in face-to-face interviews. The results of the study show that 76.0% of consumers believe that food businesses in Turkey do not comply with national and international regulations. Furthermore, 39.3% of consumers think that food products in the market are not sufficiently controlled by the relevant authorities, while 55.4% feel that fines for counterfeiters and adulterators are inadequate. Additionally, 70.0% of consumers believe that the fine of suspending a food business's activities for five to ten years, as stipulated by Law No. 7255, would be effective in preventing food fraud. Among food operators, 45.7% reported partial satisfaction with the inspections, while 64.3% disagreed with the public sharing of business irregularities by MAF. Additionally, 47.1% of food operators were unaware of Law No. 7255, and 54.3% supported the new regulation that imposes fines of 1% of the annual gross revenue for businesses involved in counterfeiting and adulteration. A significant finding of the study is the lack of awareness among food operators about the legal requirements concerning adulteration and counterfeiting. This deficiency is mainly due to the insufficient efforts by relevant authorities to provide necessary training and information.
Benzer Tezler
- Türkiye'de gıda güvenirliği politikalarının gıda işletmeleri ve gıda kontrolörleri tarafından değerlendirilmesi
Evaluation of food safety policies in Turkey by food processors and food controllers
İBRAHİM HALİL BAKIR
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN ÖZDEMİR
- Türkiye'de gıda ürünlerindeki taklit ve tağşişin tüketiciler üzerine etkisi: Hatay ili örneği
The effects of imitation and adulteration in food products on consumers in Turkey: The case of Hatay province
ESMA GÖKKÜÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR DEMİRTAŞ
- Life cycle assessment of anaerobic digestion for the organic fraction of municipal solid waste
Kentsel katı atıkların organik kısmının anaerobik çürütülmesi prosesi yaşam döngüsü analizi
HAYRUNNİSA OMRAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATOŞ GERMİRLİ BABUNA
DOÇ. DR. BURÇİN ATILGAN TÜRKMEN
- Phenolic and carotenoid profiles of tomatoes collected from different parts of Turkey and antioxidant properties of dried tomatoes
Türkiye'nin farklı bölgelerinden toplanan domateslerde karotenoid ve fenolik profillerinin belirlenmesi ve kurutulmuş domateslerde antioksidan özelliklerin incelenmesi
SENA BAKIR
Doktora
İngilizce
2021
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA ÇAPANOĞLU GÜVEN
- Kültürel meşruiyet kuramı üzerinden kültür dönüşümünü okumak:Meşru beslencenin reklamlarla aktarımı
Reading the cultural transformation through the theory of cultural legitimacy: Transfer of legitimate foodatainment with advertisements
ÖMÜR ALYAKUT