Türk hukukunda adil yargılanma hakkı çerçevesinde kanuni hâkim ilkesi
The principle of legal judge in turkish law within the framework of the right to a fair trial
- Tez No: 931822
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKİF ETGÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Adil Yargılanma Hakkı, Hukuk Devleti, Kanuni Hâkim İlkesi, Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı, Right to a Fair Trial, Rule of Law, Principle of the Legal Judge, Judicial Independence and Impartiality
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 236
Özet
Hukuk devleti ilkesinin ayrılmaz bir unsuru olan kanuni hâkim ilkesi, adil yargılanma hakkının temel yapı taşını oluşturarak bireylerin bağımsız ve tarafsız bir mahkeme önünde yargılanma güvencesini sağlar. İlkenin amacı, keyfi yargılamaların önleyerek ve yargı yetkisinin kötüye kullanılmasını engelleyerek, bireylerin temel hak ve hürriyetlerini güvence altına almaktır. Çalışmada kanuni hâkim ilkesi, adil yargılanma hakkının bir unsuru olarak ele alınmaktadır. Bu sebeple öncelikle adil yargılanma hakkının kavramı ve tarihsel gelişimi üzerinde durulmuş, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bağlamında bu hakkın kapsamı kısaca incelenmiştir. Kanuni hâkim ilkesi ve bu ilkenin adil yargılanma hakkı ile olan ilişkisi ele alınmıştır. Çalışmada kanuni hâkim ilkesi, ilkenin adlandırılması hususunda doktrinde yer alan tartışmalar, ilkenin tarihsel gelişimi, ulusal ve uluslararası hukuk sistemlerindeki ve karşılaştırmalı hukuktaki yeri ile anayasal güvence altındaki düzenlemeleri ele alınmıştır. Çalışmanın odak noktası, Türk hukuk sistemi ile yargı kararları ışığında günümüzde geçerliliği olan hukuki kurumlar çerçevesinde kanuni hâkim ilkesinin uygulanabilirliğini değerlendirmektir. Bu bağlamda, sulh ceza hakimlikleri, bağımsız idari otoriteler, tüketici hakem heyeti, ceza muhakemesinden davanın nakli, seri muhakeme usulü, basit yargılama usulü, hâkimin reddi gibi çağdaş yargısal düzenlemeler temel alınmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmada kanuni hâkim ilkesinin, hukuk devleti ilkesinin tesisinde ve bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin korunmasında üstlendiği rol vurgulanmış; ilkenin ihlal edilmesini önlemeye yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The principle of the legal judge, which is an inseparable element of the rule of law, forms the cornerstone of the right to a fair trial, ensuring that individuals are judged before an independent and impartial court. The aim of this principle is to safeguard individuals' fundamental rights and freedoms by preventing arbitrary trials and the misuse of judicial authority. This study examines the principle of the legal judge as an element of the right to a fair trial. Therefore, the concept and historical development of the right to a fair trial are first discussed, followed by a brief examination of the scope of this right within the context of the European Convention on Human Rights and the European Court of Human Rights. The principle of the legal judge and its relationship with the right to a fair trial are also explored. The study addresses the principle of the legal judge, discussions in the doctrine regarding its designation, its historical development, its place in national and international legal systems, as well as its constitutional guarantees. The focus of the study is to evaluate the applicability of the principle of the legal judge in contemporary legal institutions within the context of the Turkish legal system and judicial decisions. In this regard, contemporary judicial regulations such as peace courts, independent administrative authorities, consumer arbitration boards, transfer of cases in criminal procedure, summary trial procedure, simple trial procedure, and the recusal of judges are taken into consideration. As a result, this study emphasizes the role of the principle of the legal judge in establishing the rule of law and protecting individuals' fundamental rights and freedoms, and proposes recommendations to prevent violations of this principle.
Benzer Tezler
- Ceza Muhakemesinde hukuka aykırı delillerin ispat değeri
Probative value of illegally obtained evidence in Criminal Procedure
YEŞİM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT KOCASAKAL
- Çocuklara özgü ceza muhakemesine hâkim ilkeler kapsamında suça sürüklenen çocuklar hakkında soruşturma evresi
Investigation process about juvenile delinquents under the principles governing criminal procedure peculiar to children
FATIMATÜZZEHRA TULA KOTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR MEMİŞ KARTAL
- Çapraz sorgunun ceza muhakemesi sistemindeki yeri ve işlevi
The place and function of cross-examination on the criminal procedure system
BAKHTIYAR IMRANOV
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında Türk Medeni Usul Hukuku açısından adil yargılanma hakkı
Right to a fair trial regarding Turkish Law of Civil Procedure in consideration of European Convention of Human Rights and the Desicions of European Court of Human Rights
SEZİN AKTEPE ARTIK
Doktora
Türkçe
2014
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR HAKAN PEKCANITEZ