Kriz iletişimi açısından çok sesli yaklaşım: Retoriksel Arena Kuramı bağlamında bir analiz
A multivocal approach to crisis communication: An analysis within the context of Rhetorical Arena Theory
- Tez No: 932160
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLÜFER SEZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halkla İlişkiler, İletişim Bilimleri, Public Relations, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 411
Özet
Medya ve iletişim teknolojilerindeki dönüşümler, kriz iletişiminin dinamik, etkileşimli ve çok aktörlü bir yapıya evrilmesine zemin hazırlamıştır. Geleneksel kriz iletişimi modelleri, büyük ölçüde kurumsal aktörlerin stratejik söylemlerine odaklanırken, sosyal medyanın bireylere kriz anlatıları üretme, yayma ve yeniden şekillendirme imkânı tanıması, kriz iletişiminin dinamiklerini değiştirmektedir. Bu süreç, kriz iletişimini merkeziyetçi ve tek yönlü bir yapıdan çıkararak, farklı aktörlerin söylemlerinin kesiştiği çok katmanlı ve dinamik bir iletişim sürecine dönüştürmektedir. Bu bağlamda, bu çalışma, krizlerin yalnızca nesnel bir olgu olmadığını, toplumsal etkileşimler ve söylemler aracılığıyla inşa edilen anlamlar bütünü olduğunu öne süren bir perspektif benimsemektedir. Sosyal medya, krizlerin inşasında ve yayılmasında kritik bir rol oynayarak bireylerin kendi deneyimlerini paylaşmasına ve kamu söylemine katkıda bulunmasına olanak tanımaktadır. Bu anlatılar, makul ve nesnel bilgilerin yanı sıra, zaman zaman gerçekliği tam olarak yansıtmayan yaklaşımlar da içerebilir ve kriz algısını daha da karmaşık hâle getirebilir. Kriz iletişimi bağlamında, farklı aktörlerin söylemlerinin etkileşime girdiği ve şekillendiği bir yapı sunan Retoriksel Arena Kuramı, bu dinamik süreci analiz etmek için önemli bir çerçeve sağlamaktadır. Kuram, kriz anlarında kurumlar, medya, bireyler ve aracı aktörlerin etkileşime girdiği, çok sesli ve dinamik bir sosyal alanı tanımlamaktadır. Bu çerçevede, Türkiye'de aşı iletişimi özelinde kriz durumlarında bireysel katılımcıların motivasyonları, güven algıları ve etkileşim dinamikleri ile kurumsal yapıların kriz yanıt stratejileri analiz edilmiştir. Retoriksel Arena Kuramı makro düzeyde ele alınarak kriz iletişimindeki aktörler belirlenmiş ve süreç, mikro modelin üç ögesi ile dört parametresi çerçevesinde incelenmiştir. Yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler yoluyla elde edilen veriler, MAXQDA 2022 Analytics Pro yazılımı ile kodlanarak analiz edilmiş ve kriz iletişimi açısından çok sesli yaklaşımın etkileri ortaya konmuştur. Bulgular, kriz iletişiminin hiyerarşik ve merkeziyetçi bir yapıdan ziyade katılımcı, etkileşimli ve dinamik bir süreç olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, bu çalışma, dijitalleşen medya ekosisteminde kriz iletişimi süreçlerini anlamak isteyen akademisyenler, kriz yöneticileri ve politika yapıcılar için önemli çıkarımlar sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Transformations in media and communication technologies have led to the transformation of crisis communication into a dynamic, interactive and multi-actor structure. While traditional models of crisis communication largely focus on the strategic discourse of institutional actors, the dynamics of crisis communication are changing as social media enables individuals to produce, disseminate and reshape crisis narratives. This process transforms crisis communication from a centralised and unidirectional structure into a multi-layered and dynamic communication process where the discourses of different actors intersect. In this context, this study adopts the perspective that crises are not only objective phenomena but also a set of meanings constructed through social interactions and discourses. Social media plays a critical role in the construction and dissemination of crises, allowing individuals to share their experiences and contribute to public discourse. These narratives can include plausible and objective information as well as sometimes inaccurate approximations to reality, further complicating the perception of the crisis. In the context of crisis communication, Rhetorical Arena Theory, which presents a structure in which the discourses of different actors interact and take shape, provides an important framework for analysing this dynamic process. The theory defines a multivoice and dynamic social space where organisations, media, individuals and intermediary actors interact in times of crisis. In this framework, the motivations, trust perceptions and interaction dynamics of individual participants and the crisis response strategies of corporate structures in crisis situations in vaccine communication in Turkey are analysed. Considering the Rhetorical Field Theory at the macro level, the actors in crisis communication were determined and the process was analysed within the framework of the three elements and four parameters of the micro model. The data obtained through semi-structured in-depth interviews were coded and analysed with MAXQDA 2022 Analytics Pro software and the effects of the multivoice approach in terms of crisis communication were revealed. The findings show that crisis communication is a participatory, interactive and dynamic process rather than a hierarchical and centralised structure. In conclusion, this study provides important inferences for academics, crisis managers and policy makers who want to understand crisis communication processes in the evolving digital media ecosystem.
Benzer Tezler
- La problématique de l'espace et du temps dans l'écriture d'Assia Djebar et de Nedim Gürsel
Assia Djebar'ın ve Nedim Gürsel'in yazınında zaman ve mekan sorunsalı
CANSU GÜMÜŞTAŞ ŞEN
Yüksek Lisans
Fransızca
2014
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SIDIKA SEZA YILANCIOĞLU
- Kriz iletişimi ve sosyal medya: Markaların kriz iletişim stratejilerinde sosyal medya kullanımları üzerine bir araştırma
Crisis communication and social media: A research on social media uses in crisis communication strategies of brands
MERVE KORKMAZ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerBahçeşehir ÜniversitesiPazarlama İletişimi ve Halkla İlişkiler Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİSİL SOHODOL
- Türk Hava Yolları açısından pandemi dönemi ve sonrasında kriz iletişimi ve yönetimi
Crisis communication and management by Turkish Airlines During and after the pandemic period
MEHMET VASIL AKYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halkla İlişkilerMaltepe ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHİTTİN HASAN UNCULAR
- Kriz iletişiminde medya yönetimi ve 2009 Türk Hava Yolları krizi ve 2001 Amerikan Havayolları krizi karşılaştırmalı incelemesi
Media management in crisis communication and comparative case study of 2009 Turkish Airlines crisis and 2001 American Airlines crisis
BELGİN NAZAN DİYAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Halkla İlişkilerMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU ÖZGEN
- Sağlıkta kriz iletişimi ve medyanın krizi sunum biçimine yönelik bir inceleme
A review of health crisis communication and crisis presentation in media
ALİYE AYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerNecmettin Erbakan ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN BULDUKLU