Bizans kaynaklarına göre hazarlar
The Khazars according to Byzantine sources
- Tez No: 932576
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİN KIRKIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Hazarlar, 7. yüzyıl itibariyle Kuzey Kafkasya ve Doğu Avrupa bozkırlarında güçlü bir devlet olarak tarih sahnesine çıkmış ve daha kuruluş aşamalarında Bizans İmparatorluğu ile tesis etmiş olduğu ilişki neticesinde bölgenin siyasi yapısının şekillenmesinde büyük bir rol oynamıştır. 7. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar sürecek olan bu Hazar-Bizans ilişkileri, Herakleios sonrası dönemde Bizans'ın, Hazarlardan beklediği askeri desteği sağlayamamasından ötürü, dalgalı bir seyir izlemiştir. Özelikle II. Justinianus ve VII. Konstantinos sonrası dönemi istisna olarak görürsek, genel anlamda iki devlet arasındaki ilişkilerin olumlu yönde olduğunu görmekteyiz. Bizans kaynakları, Hazarların siyasi, askeri ve dini yapıları hakkında önemli bilgiler sunarak, bu ilişkilerin derinliğini anlamamıza katkı sunmaktadır. Bu tez, Bizans kaynaklarında Hazarlar hakkında sunulan bilgileri ele alarak; Hazarların dini, askeri ve siyasi tarihlerini ile onlar hakkında aktarılan çeşitli kültürel bilgileri incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Hazar-Bizans ilişkilerinin tarihsel sürecini, Bizanslı yazarların bakış açılarından ele alarak Hazar Kağanlığı'nın, başta Bizans İmparatorluğu olmak üzere çeşitli milletler ile olan etkileşimlerini incelemeyi ve Bizans yazarlarının vermiş oldukları bilgilere dayanarak bir Hazar tarihi oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu tez, iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Hazarlar hakkında bilgi veren Bizans kaynakları ile onların yazarları hakkında bilgi verilmiştir. Bu bölümde Theophanes Confessor, Ioannes Skylitzes, Nikephoros gibi tezimizin mihenk taşını oluşturan yazarlar ve eserleri ele alındıktan sonra, türlerine göre diğer eserler ve yazarları incelenmiştir. İkinci bölümde, Bizans kaynaklarında, Hazarlar hakkında geçen bilgiler detaylıca ele alınmıştır. Bu bağlamda, Bizans kaynaklarında geçen Hazar adı ve varyasyonları, özelikle başta İslam kaynakları olmak üzere, diğer topluluklara ait kaynaklardaki varyantlarıyla karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Ayrıca, Hazar ülkesinin adlandırması, Hazarlara ait unvanlar ve şahıs adları incelenmiştir. Devamında Hazarların çeşitli dinler ile etkileşimi ve Bizans'ın Hristiyanlığı yayma politikası ele alındıktan sonra Aziz Konstantin'in misyonu detaylıca tetkik edilmiştir. Bizans kaynaklarına göre Hazar-Bizans siyasi etkileşimleri üç ayrı dönem altında ele alınmıştır. Bu başlıklar ele alınırken kaynaklarda Hazarların diğer topluluklar ile olan etkileşimleri uygun görülen yerlerde Hazar-Bizans siyasi etkileşimi doğrultusunda incelenmiştir. Son olarak Sarkel Kalesi başlığı altında, kalenin inşa ediliş süreci ile bu husustaki bazı tartışmalar Bizans kaynaklarının aktarmış olduğu bilgiler doğrultusunda tartışılmıştır. Çalışmada nitel analiz yöntemi kullanılarak, Bizans kaynaklarından elde edilen bilgiler titiz bir şekilde incelenmiştir. Kaynaklardaki sınırlı bilgiye karşın, Hazar tarihini daha iyi anlamaya yönelik yeni bulgulara ulaşmıştır. Bu tez, Hazarların dini ve siyasi tarihi hakkında, Bizans merkezli yeni bir bakış açısı sunmayı hedeflemiştir.
Özet (Çeviri)
The Khazars emerged as a powerful state in the 7th century on the historical stage of the North Caucasus and the Eastern European steppes. Even in their formative stages, they played a significant role in shaping the political structure of the region through their relationship with the Byzantine Empire. The Khazar-Byzantine relations, which lasted from the 7th century to the 11th century, followed a fluctuating course, particularly due to Byzantium's inability to secure the military support it expected from the Khazars in the post-Heraclius period. If we consider the period after Justinian II and Constantine VII as an exception, we see that the relations between the two states were generally positive. Byzantine sources provide important insights into the political, military, and religious structures of the Khazars, helping us understand the depth of these relations. This thesis aims to examine the information presented in Byzantine sources about the Khazars, exploring their religious, military, and political history, as well as various cultural details attributed to them. The study focuses on the historical trajectory of Khazar-Byzantine relations from the perspective of Byzantine authors. It seeks to analyze the interactions of the Khazar Khaganate with various nations, primarily the Byzantine Empire, and to construct a history of the Khazars based on the information provided by Byzantine writers. This thesis is divided into two sections. The first section provides information about the Byzantine sources that discuss the Khazars and their authors. It examines key writers and works that form the cornerstone of this thesis, such as Theophanes Confessor, Ioannes Skylitzes, and Nikephoros. Additionally, other works and their authors are analyzed according to their types. The second section delves into the detailed information about the Khazars as mentioned in Byzantine sources. In this context, the name“Khazar”and its variations, as found in Byzantine sources, are compared with variations in sources from other communities, particularly Islamic ones. Moreover, the naming of the Khazar territory, Khazar titles, and personal names are analyzed. Following this, the Khazars' interactions with various religions and Byzantium's efforts to spread Christianity are examined, followed by a detailed discussion of the mission of Saint Constantine. The Khazar-Byzantine political interactions are analyzed under three distinct periods as described in Byzantine sources. In addressing these topics, the interactions of the Khazars with other communities have also been examined where relevant, in the context of Khazar-Byzantine political relations. Lastly, under the heading of Sarkel Fortress, the construction process of the fortress and some associated debates are discussed in light of the information provided by Byzantine sources. Using a qualitative analysis method, the study meticulously examines the information obtained from Byzantine sources. Despite the limited information available in the sources, new findings have been reached to better understand Khazar history. This thesis aims to present a new Byzantine-centered perspective on the religious and political history of the Khazars.
Benzer Tezler
- Gürcü kaynaklarına göre XI.-XIII. yüzyıllar arası Türk-Gürcü münasebetleri
XI.-XIII. Turkish-Georgian relations between centuries according to Georgian sources
KETEVAN KOBULADZE
- Danişmendli Beyliğinin dış siyaseti
Foreing policy of Danismend segniority
BÜŞRA KIRCAER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT SERDAR
- 1812-1911 yılları arası inşaat keşif defterlerine göre Diyarbakır surlarında koruma ve onarım çalışmaları
The protection and repair activities undertaken for Diyarbakır city walls between 1812 and 1911, based on ottoman archival documents
RUKİYE ERKAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkDicle ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN DALKILIÇ
- Osmanlı kaynaklarına göre Osmanlı-Bizans münasebetleri (1299-1451)
Başlık çevirisi yok
FAHAMEDDİN BAŞAR