Identification of source regions affecting chemical composition of atmospheric particles in Eastern Mediterranean using trajectory statistics
Doğu Akdeniz atmosferindeki partiküllerin kompozisyonunu etkileyen kaynak bölgelerin trajektöri istatistiği ile belirlenmesi
- Tez No: 93405
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRDAL TUNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Akdeniz, Geri trajektori, trajektori istatistiği, Potansiyel Kaynak Katkı Fonksiyonu, Konsantrasyon Alam, Tekrar Dağıtılmış, Konsantrasyon Alam VI, Mediterranean, Backtrajectory, Trajectory statistics, Potential Source Contribution Function, Concentration Fields, Redistributed Concentration Fields IV
- Yıl: 2000
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
oz DOĞU AKDENİZ ATMOSFERİNDEKİ PARTİKÜLLERİN KOMPOZİSYONUNU ETKİLEYEN POTANSİYEL KAYNAK BÖLGELERİNİN TRAJEKTORİ İSTATİSTİĞİ İLE BELİRLENMESİ Günaydın (Emre), Canan Gamze Yüksek Lisans, Çevre Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Gürdal Tuncel Ekim 2000, 123 sayfa Dallandırılmış Atmosferik Taşınım, Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetimi ve Avrupa Orta Ölçekli Hava Tahminleri Merkezi trajektori modelleri kalitative ve kantitative olarak karşılaştırıldı. Bu karşılaştırmadaki amaç, farklı trajektori modelleri ile hesaplanan trajektöriler arasındaki farklılıkları incelemekti. Kalitative karşılaştırma sonucunda, İstanbul'dan geçen BAT trajektorilerinin reseptör noktasında gözlemlenen yüksek Pb konsantrasyonu ve Hysplit trajektorilerinin yüksek SO42' ve NO3 konsantrasyonları ile ECMWF trajektorilerinden daha yüksek oranda bağlantılı olduğu görüldü. Trajektori modellerinin kantitative olarak karşılaştırılması için hava kütlelerinin ülkeler üzerinde geçirdiği zaman ve % olarak her bir rüzgar sektörünün katkısı analiz edildi. Bunun sonucunda, ECMWF trajektorileri ile hesaplanan hava kütlelerinin çalışmaalanı üzerinde geçirdiği zaman ve sektörel katkıların, BAT trajektorileri ile hesaplananlardan büyük ölçüde farklılıklar gösterdiği, Hysplit ile yapılan hesaplarla oldukça yakın sonuçlar verdiği görüldü. Trajektori istatistiğinde kullanılan tek ve üç boyutlu potansiyel kaynak katkı fonksiyonları, Konsantrasyon alanı ve tekrar dağıtılmış konsantrasyon alanı metotları Mart 1992 ile Aralık 1993 tarihleri arasında Antalya'da sonuçlanan ECMWF geri trajektorileri ile uygulandı. Her bir yaklaşımla SO42", Al ve Pb için belirlenen potansiyel kaynak bölgeleri birbirine yakın sonuçlar verdi. Her yöntem, reseptör noktasına yakın olan kaynak bölgelerini belirlerken, uzak kaynak bölgeleri daha çok üç boyutlu PKKF ve tekrar dağıtılmış konsantrasyon alam metotları ile belirlenmiştir. Hava kütlelerinin Doğu Akdeniz, Batı Akdeniz ve Karadeniz'e taşınım yollarını anlamak için her bir havzada seçilen reseptör noktası için akış klimatolojisi analizi yapıldı. Her reseptör noktasında 1992,1993,1994 ve 1995 yıllan boyunca günlük 3 boyutlu ECMWF geri trajektorileri hesaplandı. Akış klimatolojisi çalışması her bir havzaya hava kütlelerinin taşınıcınm Kuzey, Kuzeybatı, Kuzeydoğu ve Batı sektörlerinden olduğunu gösterdi. Her havzayı etkileyen kirleticilerin potansiyel kaynak bölgeleri hem hava kütlelerinin seçilen alt bölgelerde geçirdikleri süre ile alt bölgelerdeki emisyon değerlerinin çarpımı ile, hem de deneysel konsantrasyon verilerinin kullanıldığı PKKF yöntemi ile hesaplandı. Teorik ve deneysel olarak elde edilen potansiyel kaynak bölgelerinde gözlenen farklılıkların partiküllerin taşınım sırasında uzaklaştırılmasından kaynaklandığı belirlendi.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT IDENTIFICATION OF SOURCE REGIONS AFFECTING CHEMICAL COMPOSITION OF ATMOSPHERIC PARTICLES IN EASTERN MEDITERRANEAN USING TRAJECTORY STATISTICS Günaydın (Emre), Canan Gamze M.S., Department of Environmental Engineering Supervisor: Prof. Dr. Gurdal Tuncel October 2000, 123 pages Three backtrajectory models, namely, Branching Atmospheirc Transport, National Oceanic and Atmospheric Administration (Hyslpit) and European Centre Medium Range Weather Forecast trajectory models were compared by both qualitatively and quantitatively for the purpose of investigating the differences between the trajectories calculated by different models. The trajectories of each model passing through Istanbul were selected to be able to differentiate the ones better relating high pollutant concentrations at Antalya. BAT trajectories performed better than ECMWF trajectories in relating high Pb concentrations and Hysplit trajectories were better than ECMWF trajectories to relate high SO42" and NO3 concentrations observed at the receptor site. mThe residence time of air masses over the study area and percentage flow contributions from wind sectors were calculated. The ECMWF trajectories differed from BAT trajectories greatly, whereas, ECMWF and Hysplit trajectories were displayed an approximate residence time distribution and percent flow contributions from each wind sectors. The single and three layer Potential Source Contribution Function; Concentration and Redistributed Concentration Fields approaches used in trajectory statistics were applied to Antalya using SO4, Al and Pb as test elements and 3D ECMWF trajectories during March 1992 and December 1993. The source regions identified by each approach showed a general agreement. Each method identified the sources that are close to the receptor site, however, the distant sources were heavily weighted in redistributed concentration fields and three layer PSCF. To understand the air mass transport patterns to eastern Mediterranean, western Mediterranean and Black Sea basins, flow climatology analysis was performed for the receptor sites selected in each basin. The backtrajectories for the years 1992, 1993, 1994 and 1995 were calculated daily by 3D ECMWF trajectory model for each receptor site. This treatment indicated that the air mass flow to the each of the basin were from North, Northwest, Northeast and West sectors. The potential source regions of pollutants affecting each basin were calculated by residence time - emission intensity product and PSCF analysis using the experimental concentration data. The differences observed between theoretical and experimental source regions was found out to be scavenging of particles during transport.
Benzer Tezler
- Marmaris'te toplanan yağmur suyu örneklerinin kimyasal kompozisyonunu etkileyen kirletici kaynaklarının ve kaynak alanlarının belirlenmesi
Identification of sources and source regions affecting the chemical composition of rainwater samples collected at Marmaris
ORHAN ALSAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ÖZTÜRK
- Süt ve süt ürünlerinde sorunlara neden olan patojen Salmonella spp. ve psikrotrof Pseudomonas fluorescens suşlarının biyokontrolünde bakteriyofajların kullanımı
The use of bacteriophages for the biocontrol of pathogenic Salmonella spp. and psychrotrophic Pseudomonas fluorescens strains causing problems in milk and dairy products
EMİNE KÜBRA TAYYARCAN
Doktora
Türkçe
2023
BiyoteknolojiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI BOYACI
- Antik kentlerdeki kireçtaşı yapı taşlarındaki bozunma derecelerinin değerlendirilmesi (Kızkalesi ve Kanlıdivane, Mersin)
Assessment of weathering degree of limestone building stones in ancient cities (KIzkalesi and Kanlidivane, Mersin)
NARJISSE ESSAHLAOUI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiMersin ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KIVANÇ ZORLU ARAS
- Türkiye'nin potansiyel ikinci kademe şehirlerinin belirlenmesi ve performans analizi
Determination of potential second-tier cities in Turkey and performance analysis
BÜŞRA GEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE FERHAN GEZİCİ KORTEN