Şer'î deliller bağlamında el-Hucce 'alâ Ehli'l-Medîne adlı eserinde İmâm Muhammed'in İmâm Mâlik'e yönelttiği temel eleştiriler
Basic criticisms of Imam Muhammad to Imam Malik in al-Hujat ealaa 'Ahl al-Madina in the context legal evidence's
- Tez No: 934143
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHARREM ÖNDER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: İmâm Muhammed, Şeybânî, el-Hucce 'alâ Ehli'l-Medîne, Mâlik, Eleştiri, Imam Muhammad, al-Shaybanı, al-Hujat ealaa 'Ahl al-Madina, Imam Malik, Criticisms
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Hanefî mezhebinin müdevvini ve râvîsi olarak oldukça önemli bir yeri haiz olan ve H. 2. asrın önde gelen fakihlerinden sayılan İmâm Muhammed'in ehl-i rey olarak bilinen Kûfe ekolü ile ehl-i hadis olarak bilinen Hicaz ehli arasında yaşanan ihtilafları bir nebze de olsun göstermek adına kaleme aldığı bu eser, mukayeseli fıkhın ilk örneklerinden sayılmaktadır. el-Hucce 'alâ Ehli'l-Medîne adını verdiği bu eserinde Medîne ehlinin temsilcisi olarak kabul ettiği dönemin önde gelen alimlerinden ve Mâlikî mezhebinin kurucu imamı olan Mâlik b. Enes ile girmiş olduğu ilmi münazaralar sonucu ihtilaf edilen meselelerde muhataplarına yönelttiği eleştirileri ihtiva etmektedir. Söz konusu bu eleştiriler çalışmanın kaleme alınma sebebidir.“Şer'î Deliller Bağlamında el-Hucce 'alâ Ehli'l-Medîne Adlı Eserinde İmâm Muhammed'in İmâm Mâlik'e Yönelttiği Temel Eleştiriler”başlığını verdiğimiz bu çalışma, bir giriş, üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında, konunun önemi; tezin amaçları ve sınırları, tezde istifade edilen kaynaklar, konuların ele alınış ve aktarılış yöntemiyle literatüre ait genel bilgilere yer verilmiştir. Birinci bölümde; eseri bağlamında eleştirilerini irdelemeye çalıştığımız, asrının önde gelen alimlerinden olan İmâm Muhammed eş-Şeybânî ve İmâm Mâlik'in kısaca biyografilerine, ictihad usul ve yöntemlerine, mezhepteki konumlarına, hoca-talebe bilgilerine temas edilmiştir. Ayrıca eserin isminde yer verilecek derecede bir önemi haiz olan Ehl-i Medîne ve Amel-i Ehl-i Medîne kavramlarına bu bölümde değinilmiştir. Eserde işlenen konular ibadetler, muâmelât hukuku, aile hukuku, ceza ve ferâiz hukuku şeklinde klasik tasnif esas alınarak işlenmiştir. Bu haliyle konuların insicamına, tertip ve düzenine bağlı kalınamayacağı; ayrıca Şeybânî'nin eleştirilerini şer'î dayanaklar vasıtasıyla delillendirme eğiliminde olmasından hareketle söz konusu eleştirileri deliller çerçevesinde tasnif ederek serdetmeyi uygun gördük. Bu itibarla çalışmanın ikinci bölümünü, aslî deliller olan Kitap, Sünnet, İcmâ' ve Kıyas delilleri çerçevesinde yöneltilen eleştirilere hasrettik. Üçüncü bölümde de İslam Hukuku'nun fer'î/tâlî delilleri sayılan örf, sedd-i zerîa, istihsân, maslahat ve sahabe kavli gibi diğer deliller etrafında yöneltilen eleştirileri irdelemeye ve incelemeye çalıştık. Bütün bu mülahazalardan elde ettiğimiz değerlendirmeleri de sonuç bölümünde kısaca belirterek çalışmamıza nihayet verdik.
Özet (Çeviri)
Imam Muhammad, who has a very important place as the codifier and narrator of the Hanafi sect and is considered one of the leading jurists of the 2nd century H., wrote the book in order to show at least the conflicts between the Kufa school, known as the people of ray, and the people of Hejaz, known as the people of hadith. This work is considered one of the first examples of comparative fiqh. In this work, which he named el-Hucce 'alâ Ehli'l-Medine, he wrote about Malik b., one of the leading scholars of the period and the founding imam of the Maliki sect, whom he accepted as the representative of the people of Medina. It contains the criticisms he directed to his interlocutors on controversial issues as a result of the scientific debates he had with Enes. These criticisms are the reason the study was written. This study, which we have given the title“Basic Criticisms of Imam Muhammad to Imam Malik in al-Hujat Ealaa 'ahl al-Madina in the Context Legal Evidence's”, consists of an introduction, three chapters and a conclusion. In the introduction, the importance of the subject; The aims and limits of the thesis, the sources used in the thesis, the method of handling and conveying the subjects, and general information about the literature are included. In the first part; Briefly, the biographies of Imam Muhammad al-Shaybani and Imam Malik, the leading scholars of their century, whose criticisms we tried to analyze in the context of their work, their ijtihad procedures and methods, their positions in the sect, and their knowledge of teachers and students were touched upon. In addition, the concepts of Ahl-i Medina and Amel-i Ahl-i Medina, which are so important that they can be included in the name of the work, are mentioned in this section. The subjects covered in the work are based on classical classification as worship, transaction law, family law, criminal and religious law. In this state, it is impossible to adhere to the consistency, arrangement and order of the subjects; Moreover, considering Shaybani's tendency to prove his criticisms through religious grounds, we deemed it appropriate to classify and present these criticisms within the framework of evidence. In this respect, we devoted the second part of the study to the criticisms made within the framework of the primary evidence of the Qur'an, Sunnah, Ijma' and Qiyas. In the third chapter, we tried to examine and examine the criticisms leveled around other evidence such as custom, sedd-i zerîa, istihsan, maslahat and companions' opinion, which are considered as secondary evidence of Islamic Law. We concluded our study by briefly stating the evaluations we obtained from all these considerations in the conclusion section.
Benzer Tezler
- الحافظ شمس الدين البرماوي وآراؤه الأصولية من خلال كتابه الفوائد السنية في شرح الألفية
el-Hafız Şemsüddin el- Birmâvî'nin el-Fevâʾidü's-seniyye fî şerḥi'l-Elfiyye kitabına göre Usuli görüşleri
MASHAAN MOSA HAMZA HAMZA
- Hanefî Fakîhi Burhâneddîn Merginânî'nin el-Hidâye eseri bağlamında hadisler arasındaki teâruzu giderme yöntemleri
Methods of resolving contradictions between hadiths in Hanafis in the context of Fakihi Burhan al-Din al-Marghinani's Al-Hidayah
ABDURRAHMAN GAFUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAMİL DAĞCI
- رسالة بعنوان (إنسان عين المعاني في تفسير الكلام الرباني)للعلامة أحمد بن محمد بن طيفور السجاوندي الغزنوي من أول سورة القصص إلى آخر سورة الشورى
Allame Ahmed b. Muhammed b. Tayfur es-Secavendi el-Ğaznevi'nin İnsanü Aynü'l-Meani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani adlı eseri üzerine tahkik çalışması (Kasas suresinin başından Şura suresinin sonuna kadar)
BAHAA QAYS ALİ ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF AL-YAGOOB
- İbn Rüşd'ün fıkıh anlayışında usûl furû ilişkisi
The relationship between uṣūl and furū in İbn Rushd's understanding of fiqh
İDRİS CEBECİ
Doktora
Türkçe
2025
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP MAHMUTOĞLU