Derin öğrenme kullanarak optik sinir hipoplazisi hastalığının tespiti
Detection of optic nerve hypoplasia disease using deep learning
- Tez No: 934595
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM YÜCEDAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
İnsan retinal görüntülerinden optik disk konumunun doğru tespiti ve değerlendirilmesi, özellikle optik sinir hipoplazisi (ONH) gibi doğumsal anomalilerin erken teşhisinde kritik öneme sahiptir. Bu doktora çalışmasında, ONH'nin erken teşhisi için evrişimsel sinir ağları tabanlı özgün bir derin öğrenme sistemi geliştirilmiştir. ONH teşhisinde retinal görüntülerden optik disk ve foveanın tespiti, doğru ölçümü ve değerlendirilmesi kritik öneme sahiptir. ONH için ilk defa önerilen bu otomatik teşhis yaklaşımı, ResNet-18 ön öğretimli kodlayıcı ve U-Net mimarisinin birleşimiyle oluşturulan derin öğrenme modelini kullanmaktadır. Önerilen sistem, gradyan iniş optimizasyonu ve çoklu ölçekli özellik çıkarımı sayesinde geleneksel yöntemlerin karşılaştığı ışıklandırma farklılıkları, bulanık sınırlar ve damar örtüşmeleri gibi zorlukların üstesinden gelmektedir. Geliştirilen model, uluslararası Messidor, IDRID, DIARETDB1, HRF, DRIVE ve APTOS veri setleri üzerinde kapsamlı testlere tabi tutulmuş ve hem optik disk hem de fovea segmentasyonunda başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Model performansını klinik koşullarda da değerlendirmek amacıyla Düzce Üniversitesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı'ndan alınan retinal görüntülerle ONH-NET adlı özgün bir veri seti oluşturulmuş ve sistemin gerçek klinik vakalardaki performansı doğrulanmıştır. Çalışmanın en önemli katkısı, optik disk çapı ve makula merkezi arası mesafe oranlarını otomatik olarak hesaplayarak ONH teşhisinde %99,58 başarı elde etmesidir. Sistem, klinisyenlere manuel ölçüm ve hesaplamalara gerek kalmadan, hızlı, objektif ve güvenilir bir karar destek mekanizması sunmaktadır. Optik disk ve fovea tespitinin yanı sıra, makula sınırlarının belirlenmesi ve ONH için kritik morfometrik ölçümlerin otomatik gerçekleştirilmesi, bu çalışmayı literatürdeki benzer çalışmalardan ayırmaktadır. Bu tez, retinal görüntüleme ve derin öğrenme alanlarındaki yenilikçi yaklaşımları birleştirerek, klinik uygulamalarda kullanılabilir bir çözüm sunmakta ve oftalmoloji alanına önemli katkılar sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The accurate localization and evaluation of the optic disc position in human retinal images is critical for the early diagnosis of congenital anomalies such as optic nerve hypoplasia (ONH). This doctoral research presents a novel deep learning-based system utilizing convolutional neural networks for the early detection of ONH. The precise localization, measurement, and evaluation of the optic disc and fovea in retinal images are essential for ONH diagnosis. This automated diagnostic approach, proposed for the first time for ONH, leverages a deep learning model that combines a ResNet-18 pre-trained encoder with the U-Net architecture. The proposed system overcomes challenges associated with traditional methods, such as variations in illumination, blurred boundaries, and vascular occlusions, through gradient descent optimization and multi-scale feature extraction. The developed model has undergone extensive testing on international datasets, including Messidor, IDRID, DIARETDB1, HRF, DRIVE, and APTOS, achieving high performance in both optic disc and fovea segmentation. To evaluate its clinical applicability, an original dataset named ONH-NET was created using retinal images collected from the Department of Ophthalmology at Duzce University. The system's performance on real clinical cases was thoroughly validated. The most significant contribution of this study is achieving %99,58 accuracy in ONH diagnosis by automatically calculating the ratios of optic disc diameter to macular center distance. The system offers clinicians a fast, objective, and reliable decision support mechanism, eliminating the need for manual measurements and calculations. In addition to optic disc and fovea localization, the automatic determination of macular boundaries and critical morphometric measurements for ONH further distinguishes this study from similar works in the literature. By integrating innovative approaches in retinal imaging and deep learning, this doctoral thesis provides a practical solution for clinical applications and makes significant contributions to the field of ophthalmology.
Benzer Tezler
- Görsel dikkat tabanlı U-Net derin öğrenme modeli kullanılarak glokom için optik disk segmentasyonu
Segmentation of optic disk for glaucoma using attention U-Net deep learning model
MUHAMMET BEDİRHAN ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiAmasya ÜniversitesiTeknoloji ve İnovasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞABAN ÖZTÜRK
- Single-frame and multi-frame super-resolution on remote sensing images via deep learning approaches
Derin öğrenme yaklaşımlarıyla uzaktan algılama görüntülerinde tek çerçeve ve çok çerçeve süper çözünürlük
PEIJUAN WANG
Doktora
İngilizce
2022
İletişim Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF SERTEL
- Derin öğrenme kullanarak uçak tanıma
Aircraft recognition with deep learning
ZEYNEL ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolTürk Hava Kurumu ÜniversitesiElektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞADİ ŞEHAB
- Predicting pedestrian behavior in autonomous vehicles using hybrid deep learning
Otonom araçlarda yaya davranışını ve hibrit derin öğrenme kullanarak tahmin etme
LAITH MOHAMMED SALIM SALIM
Doktora
İngilizce
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKarabük ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL ÇELİK
- Glokom hastalığının derin öğrenme yöntemiyle ön tanısı
Pre-diagnosis of glaucoma disease with deep learning
MAHMOUD NAES
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilim ve TeknolojiKarabük ÜniversitesiBiyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN YILMAZ