Konteyner mimarlığı bağlamında nakliye konteynerlerinin ileri dönüşümünün değerlendirilmesine yönelik bir model önerisi
A model proposal for evaluating the upcycling of shipping containers in the context of container architecture
- Tez No: 935520
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ZAFER AKDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Nüfus artışı, artan talepler ve doğal kaynakların hızla tükenmesi, inşaat sektörünü barınma ihtiyacına yönelik daha çevreci ve hızlı çözümler geliştirmeye yönlendirmektedir. İnşaat sektörü, dünyanın en ağır doğal kaynak tüketicisi olmasının yanı sıra, küresel enerji kapasitesi kullanımında da en büyük paya sahiptir. Bu doğrultuda, işlevini yitiren malzemelerin daha kullanışlı ve ekonomik açıdan değerli hale getirilerek yeniden değerlendirilmesi, doğal kaynak tüketiminin azalmasına katkı sağlayarak sektörde sürdürülebilirlik açısından önemli bir rol oynamaktadır. İleri dönüşüm olarak adlandırılan bu uygulama atık miktarının azaltılması ve doğal kaynakların korunması için geliştirilen bir strateji olarak kabul edilmektedir. Atık oluşumunu en aza indirmeye yönelik çabalara rağmen, lojistik sektöründe her yıl milyonlarca nakliye konteyneri hurda malzemesi haline gelmektedir. Liman bölgelerinde istiflenmiş halde bekleyen ve uluslararası standartlara (ISO) göre üretilen nakliye konteynerlerinin, kullanım ömrünü tamamladıktan sonra yapısal birer unsur olarak yeniden değerlendirilmesi, konteyner mimarlığı bağlamında yeni bir çalışma alanı oluşturmakta ve mimari üretimlere alternatif bir perspektif kazandırmaktadır. Philip C. Clark'ın nakliye konteynerlerini yaşanabilir yapılara dönüştürme yöntemi olarak tanımladığı“cargotecture”(kargotektür) olarak adlandırılan bu üretim biçimi, konvansiyonel uygulamalara çevre dostu bir alternatif olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda nakliye konteynerlerinin ileri dönüşümü üzerine birçok çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar incelendiğinde, nakliye konteynerlerinin konut birimlerine dönüştürülmesine ilişkin kriterlerin farklı şekillerde ele alındığı ve kriterler arasındaki belirsizliğin süreci olumsuz etkilediği görülmektedir. Bu doğrultuda, dönüşüm sürecinin bütününü ele alan değerlendirme kriterleri ve ilişkilerine odaklanan bir yaklaşım önem taşımaktadır. Çalışmada konteyner mimarlığının ortaya çıkışı, konut değerlendirme kriterlerini geliştirebilme potansiyeli ve kavramın açıklayıcı unsuru olan“ileri dönüşüm”konusunun bu kriterleri ne şekilde etkilediği ele alınmıştır. Bu çalışmanın amacı, nakliye konteynerlerinin dönüşüm sürecinde etkili olan değerlendirme kriterlerini belirlemek ve bu kriterler arasındaki ilişkileri ortaya koyarak bir model önerisinde bulunmaktır. Çalışmanın yöntemi olarak, kriterler arasındaki ilişkileri karar verici grubun değerlendirmelerine dayanarak ölçebilen Analitik Ağ Süreci (AAS) yaklaşımı belirlenmiştir. Öncelik değerleri belirlenen kriterler, sürecin bütününü kapsayan model önerisi çerçevesinde bir akış diyagramı ile görselleştirilmiştir. Çalışmada, karar vericilerin anket değerlendirmelerine göre sırasıyla;“Yapım Maliyeti”,“Tasarımda Esneklik”ve“İstiflenebilme”alt kriterleri, ana kriter grubundan ise“Tasarım”,“Maliyet”ve“Kurulum/Montaj”ana kriterleri önemli bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Population growth, increasing demands and the rapid depletion of natural resources lead the construction industry to develop more environmentally friendly and faster solutions for housing needs. In addition to being the world's heaviest consumer of natural resources, the construction industry also has the largest share in global energy capacity utilisation. Accordingly, the re-evaluation of materials that have lost their function by making them more useful and economically valuable plays an important role in terms of sustainability in the sector by contributing to the reduction of natural resource consumption. This practice, called upcycling, is accepted as a strategy developed to reduce the amount of waste and protect natural resources. Despite efforts to minimise waste generation, millions of shipping containers become scrap material every year in the logistics sector. The re-evaluation of shipping containers, which are stacked in port areas and manufactured according to international standards (ISO), as structural elements after the end of their useful life, creates a new field of study in the context of container architecture and brings an alternative perspective to architectural productions. This form of production, called“cargotecture”, defined by Philip C. Clark as a method of transforming shipping containers into habitable structures, appears as an environmentally friendly alternative to conventional practices. In recent years, many studies have been carried out on the upcycling of shipping containers. When these studies are analysed, it is seen that the criteria for the conversion of shipping containers into housing units are handled in different ways and the uncertainty between the criteria negatively affects the process. Accordingly, an approach that focuses on the evaluation criteria and relationships that address the whole upcycling process is important. In this study, the emergence of container architecture, its potential to improve housing evaluation criteria, and how“upcycling”, which is the explanatory element of the concept, affects these criteria are discussed. The aim of this study is to determine the evaluation criteria that are effective in the upcycling process of shipping containers and to propose a model by revealing the relationships between these criteria. As the method of the study, Analytic Network Process (ANP) approach, which can measure the relationships between the criteria based on the evaluations of the decision-making group, was determined. The criteria whose priority values were determined were visualised with a flow diagram within the framework of the model proposal covering the whole process. In the study, according to the survey evaluations of the decision makers;“Construction Cost”,“Flexibility in Design”and“Stackability”sub-criteria and“Design”,“Cost”and“Installation/Assembly”main criteria from the main criteria group were found important.
Benzer Tezler
- Yaşam döngüsü değerlendirme (YDD) yöntemi bağlamında nakliye konteynerlerinin yeniden kullanımına yönelik bir model önerisi
A model proposal for the reuse of shipping containers in the context of life cycle assessment (LCA) method
NAİDE SEVİM KOŞAN
- Konteyner mimarlığı: Lice'de bir yerleşme pratiği olarak deprem konutları
Container architecture: Earthquake houses as a settlement practice in Lice
HATİCE DOĞAN KELEŞ
- Geçici konut üretiminde konteyner kullanımına yönelik bir veri tabanı modeli
A database model for container use in producing temporary housing
ECEM AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ AYŞE KANOĞLU
- Afet sonrası geçici barınma birimlerine yönelik tasarım ve değerlendirme parametrelerinin belirlenmesi: İyileştirme temelli öneriler
Determining design and evaluation parameters for temporary shelter units after disasters: Improvement-based recommendations
BETÜL İREM TARAKÇI
Doktora
Türkçe
2025
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL EMRE KAVUT
- Evsizler için sürdürülebilir ve alternatif bir barınma yaklaşımı olarak eko-köyler
Eco-villages as a sustainable and alternative housing approach for the homeless
AHSEN GÜR AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR TÜRKSEVEN DOĞRUSOY