Tarihi yapılarda enerji verimliliği: Tahtani Cami üzerine senaryo tabanlı değerlendirme
Energy efficiency in historic buildings: Scenario-based evaluation on Tahtani Mosque
- Tez No: 935727
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ANAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Teknolojinin ilerlemesiyle gelişen ve değişen dünyada enerjiye olan ihtiyaç giderek artmaktadır. Enerjinin kullanımındaki artış, beraberinde birtakım problemler getirmiştir. Bunlardan bazıları enerji kaynaklarının tükenmesi ve çevresel olumsuz etkilerinin (küresel ısınma, sera gazı emisyonları vs.) ortaya çıkmasıdır. Enerji kaynaklarının kontrolsüz kullanımı birçok araştırmacının ilgisini çeken bir konu olmuştur. Enerji tüketimini kontrol altına almak ve verimliliğini sağlamak için çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Toplam enerji tüketiminin %40'ı yapı sektörü tarafından kullanılmaktadır. Bu sektörde yapılacak iyileştirmelerin toplam enerji tüketiminin düşürülmesinde önemli katkı sağlayacaktır. Yapı grupları içerisindeki tarihi yapılar, kültürümüzün önemli bir parçasıdır. Bu yapıların enerji performansını iyileştirmek hem enerji tasarrufu sağlamak hem de yapının sürdürülebilirliğini sağlamak açısından önemlidir. Bu çalışmada, Gaziantep'teki Tarihi Tahtani Caminin mevcut enerji kullanımı detaylı bir şekilde analiz edilmiş ve enerji tasarrufu sağlayıp, yapının sürdürülebilirliğini arttıracak çözümler ortaya koymak hedeflenmiştir. Bu tez çalışmasında, Tarihi Tahtani caminin mevcut durum (ID-0) enerji modeli oluşturulmuş, enerji tüketimine etki eden yapı malzemeleri, yalıtım durumu, aydınlatma ve ısıtma-soğutma sistemleri gibi faktörler incelenmiştir. Sonrasında, bina enerji simülasyon modeli kullanılarak enerji verimliliğini arttıracak senaryolar oluşturulmuştur. Bu senaryolarda, mevcut duruma göre değişiklikler yapılmıştır. Yapılan analizler sonucu, önerilen senaryo ID-7 olarak seçilmiştir. Önerilen senaryoda (ID-7) ısıtmada klima sistemi yerine yerden ısıtma, çatıya yalıtım için 10 cm'lik taş yünü döşenmesi ve floresan ampul yerine sensörlü LED aydınlatma kullanımı önerilmiştir. Seçilen senaryo ile Tahtani Caminin enerji verimliliğinin %31.87 oranında artabileceği gösterilmiştir. Buna göre yıllık 37,366 kWh/yıl enerji tasarrufu sağlanarak 11,020.97 kg CO2, 78.46 kg NOx, 328.82 kg SOx-eş emisyonların düşürülebileceği tespit edilmiştir. Ayrıca önerilecek uygulamaların tarihi dokuya zarar vermeyecek uygulamalar olması için test aşamasında hassas davranılmıştır. Bu çalışma, HBIM ve DesignBuilder kullanılarak, tarihi yapıların enerji verimliliğinin hesaplanmasında örneklik teşkil etmektedir. Enerji optimizasyonu ve tarihi yapıların sürdürülebilirliğinin sağlanması hususlarını birleştirerek bütüncül bir yaklaşım sunan bu çalışma hem bilimsel hem pratik katkılar sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The need for energy is increasing in the developing and changing world with the advancement of technology. The increase in energy use has brought along several problems. Some of these are the depletion of energy resources and the emergence of negative environmental impacts (global warming, greenhouse gas emissions, etc.). The uncontrolled use of energy resources has been a topic of interest to many researchers. Various studies have been carried out to control energy consumption and ensure its efficiency. The building sector accounts for 40% of total energy consumption. Improvements to be made in this sector will make a significant contribution to reducing total energy consumption. Historic buildings within the building groups are an important part of our culture. Improving the energy performance of these buildings is important in terms of both saving energy and ensuring the sustainability of the building. In this study, the current energy use of the Historical Tahtani Mosque in Gaziantep has been analyzed in detail and it is aimed to put forward solutions that will save energy and increase the sustainability of the building. In this thesis, the current state (ID-0) energy model of the Historic Tahtani mosque was created and factors such as building materials, insulation status, lighting, and heating-cooling systems that affect energy consumption were analyzed. Afterward, scenarios to increase energy efficiency were created using the building energy simulation model. In these scenarios, changes were made according to the current situation. As a result of the analysis, the proposed scenario was selected as ID-7. In the proposed scenario (ID-7), underfloor heating instead of air conditioning, laying 10 cm rock wool on the roof for insulation, and using LED lighting with sensors instead of fluorescent bulbs are proposed. With the selected scenario, it is shown that the energy efficiency of Tahtani Mosque can increase by 31.87%. Accordingly, it has been determined that 11,020.97 kg CO2, 78.46 kg NOx, 328.82 kg SOx-equivalent emissions can be reduced by saving 37,366 kWh/year of energy. In addition, sensitivity was taken during the testing phase to ensure that the applications to be proposed are applications that will not harm the historical texture. This study sets an example in calculating the energy efficiency of historic buildings using HBIM and DesignBuilder. This study, which offers a holistic approach by combining energy optimization and ensuring the sustainability of historical buildings, offers both scientific and practical contributions
Benzer Tezler
- Tarihi yapıların enerji verimli iyileştirilmesi için bir karar destek sistemi önerisi
A decision support system proposal for energy efficient improvement of historic buildings
GÖKHAN GENÇ
- Geleneksel konut dokusunun enerji verimliliğinin incelenmesi: Kayseri, Germir örneği
Examination of energy efficiency of traditional housing pattern: The case of Germir in Kayseri
BELKIS BAHAR ALPARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE ESMER
- Enerji ve maliyet etkin tarihi yapı restorasyon sürecinin çok kriterli karar verme metodu ile belirlenmesi
Determination of energy and cost effective historic building restoration process with multi-criteria decision making method
EBRU ULAŞ SARIAYDIN
- Investigating the effect of thermal bridges through balconies in respect of overall building energy performance
Balkonlarda oluşan ısı köprülerinin bina enerji performansına olan etkilerinin incelenmesi
ZAFER YÜCE
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE SÖZER
- Balkanlarda Bektaşi Tekkelerinin enerji verimliliği açısından değerlendirilmesi -Harabâti Baba Dergâhı örneği-
Evaluation of Bektashi Dervish lodges in Balkans in terms of energy efficiency -Harabati Baba Lodge example -
TUBA HATİPLER ÇİBİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MimarlıkTrakya ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİLİZ UMAROĞULLARI