Dinî tasavvufî Türk edebiyatı geleneğine ait iki cönk (inceleme-metin)
Two cönk belonging to the religious sufi Turkish literary tradition (examination-text)
- Tez No: 935836
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLHAN ATNUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
Türk toplumunda kültür aktarımı, kadim zamanlardan günümüze farklı şekillerde sağlanmıştır. Yazının sözlü kültür aktarımında bir form olarak ortaya çıkması, yazılı kültürün oluşmasında çeşitli tarz ve durumları da beraberinde getirmiştir. İşte cönkler de sözlü kültürün yazıya aktarılmasında kendine özgü şekli, yapısı ve muhtevası açısından farklılık arz eden yazılı kültürün formlarından biridir. Halk bilimi açısından ayrı bir ehemmiyet arz eden cönkler, şekil ve muhtevaları yönünden halk bilimi ve edebiyatı başta olmak üzere, diğer disiplin ve alt disiplinlerin araştırma ve inceleme kaynakları arasında yer almaktadır. Bizim de çalışma konusu olarak cönkleri tercih etmemizdeki en temel neden, cönklerin ihtiva ettiği bu geniş sahada gün yüzüne çıkmayı bekleyen iki cöngü kültür dünyamıza kazandırmaktır. Bu nedenle Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı geleneğine ait iki cönk Latin alfabesine aktarılarak şekil ve muhteva açısından incelenmiştir. Çalışmamız, Erzurum Yazma Eser Kütüphanesi Yazmalar Koleksiyonu'nda 668/1 ve Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu'nda 06 Mil Yz Cönk 333 yer numarasıyla kayıtlı cönklerin Latin alfabesine aktarılarak şekil ve muhteva yönünden tetkikiyle sınırlıdır. Cönklerin Latin alfabesine aktarılarak şekil ve muhtevalarının tahlili üzerine yapılmış olan bu çalışma; Giriş, Birinci Bölüm, İkinci Bölüm, Sonuç, Kaynakça ve Eklerden oluşmaktadır. Giriş kısmında çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi belirtilmiş, cönk terimi ve cönkler hakkında bilgi verilerek çalışma kapsamında olan iki cöngün nüshaları ayrı başlıklar altında tavsif edilmiştir. Birinci Bölüm'de cönklerde yer alan şiirler tür, şekil ve muhteva yönünden tahlil edilmiştir. İkinci Bölüm'de ise Latin alfabesine aktardığımız cönk metinleri verilerek dipnotlarda şiirlerin tür ve şekil özellikleri ayrıntılı şekilde açıklanmış, şiirlerin aidiyetleri araştırılarak varyantlarına ulaşılabilen şiirler belirtilmiş, iki cönkte de ortak şiirler dipnotlarda gösterilmiştir. Sonuç kısmında ise çalışmayla ilgili genel bir değerlendirme yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Cultural transfer in Turkish society has been achieved in different ways from ancient times to the present. The emergence of writing as a form in the transmission of oral culture has brought about various styles and situations in the formation of written culture. Here, cönks are one of the forms of written culture that differ in terms of their unique shape, structure and content in the transfer of oral culture to writing. Conks, which are of particular importance in terms of folklore, are among the research and analysis sources of other disciplines and sub-disciplines, especially folklore and literature, in terms of their form and content. The main reason why we chose cönks as the subject of study is to introduce two cöngs waiting to come to light in this wide field of cönks to our cultural world. For this reason, two cönks belonging to the Religious-Sufi Turkish Literature tradition were transferred to today's alphabet and examined in terms of form and content. Our study is limited to the examination of the cönks in terms of form and content by transferring them to today's alphabet, registered with the location number 668/1 in the Erzurum Manuscript Library Manuscripts Collection and 06 Mil Yz Cönk 333 in the National Library Manuscripts Collection. This study was conducted on the analysis of the contents of the Cönks by transferring them to today's alphabet; It consists of Introduction, First Part, Second Part, Conclusion, References and Appendices. In the introduction, the purpose, scope and method of the study are stated, information about the term cönk and cönks is given, and the copies of the two cöngs within the scope of the study are described under separate headings. In the First Chapter, the poems in the cönks were analyzed in terms of genre, form and content. In the Second Chapter, the cönk texts that we transferred to today's alphabet are given, the genre and form characteristics of the poems are explained in detail in the footnotes, the poems whose variants can be found by researching the belongings of the poems are stated, and the poems common to both cönk are shown in the footnotes. In the conclusion section, a general evaluation of the study was made
Benzer Tezler
- Divriği/Aydoğan köyü kaynaklı cönkler üzerine tedkik
A research on the cönks which are based on the village of Aydoğan/Divriği
ZUHÂL YUVACI
- Bâbür Şâh'ın gazelleri üzerine bir inceleme
An analysis towards the ghazals of Babur Shah
BURAK ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEMİZKAN
- Uşşâkî'nin Yenbû-ı Hikmet adlı eseri (inceleme-metin)
Uşşâkî's work entitled Yenbû-i Hikmet (Analysis-text)
KÜBRA YILMAZ
Doktora
Türkçe
2018
DinMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARATAŞ
- Âşık Dâimî'nin şiirlerindeki tasavvufi kavramlar üzerine bir inceleme
A review on the sufistic concepts in the poems of Aşık Dâimî
FATMA UYSAL AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk Bilimi (Folklor)Karamanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONUR AYKAÇ
- Tokatlı Aşık Selmani'nin Aşıklık geleneğindeki yeri
The place of Asik Selmani from Tokat in minstrel tradition
MUHAMMED AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SEVER