Muhafazakâr siyasetin dönüşümü: Azerbaycan-Türkiye örnekleri
Transformation of conservative politics: Azerbaijan-Turkey cases
- Tez No: 935885
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM KIRLI BAYDUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 273
Özet
Siyasette, toplumsal konularda, uluslararası ilişkilerde, bireylerin siyasal eğilimlerinin şekillenmesinde ve dışa vurumunda ideolojiler önemli bir yere sahiptir. Zaman zaman ideolojilerin gerçekten bilimsel olup olmadığı, etkisinin devam edip etmediği ve siyaseti nasıl şekillendirdiği tartışılmaktadır. Daniel Bell ve F. Fukuyama gibi isimler tarafından ideolojilerin ve meta anlatıların sosyalist rejimlerin çöküşü ile önemini kaybettiği iddia edilse de yaygın görüşe göre ideolojiler bireyleri ve siyaseti şekillendirmeye devam etmektedir. Muhafazakârlık siyasal dönüşüm açısından Fransız ihtilaline, ekonomik gelişim açısından sanayileşme sürecinin ortaya çıkardığı sınıfsal, toplumsal değişikliklere ve toplumda bireyin konumu, akıl, bilim, bilgi, din, geleneğe yaklaşım çerçevesinde aydınlanma düşüncesine karşı şekillenmiş bir ideolojidir. Sınırlı bir insan vurgusu yapan muhafazakârlık soyut akla karşı da güvensizdir. Toplumsal olanın önceliği kabul edilir, toplumsal kurumların, geleneklerin önemli olduğu vurgulanır. Siyasal ve toplumsal açıdan hızlı dönüşümlere karşı olan muhafazakârlık, tedrici, süreç içerisinde toplumsal dinamiklerin dikkate alındığı bir değişim arzusundadır. Toplumsal ve siyasal otoritelerin toplumsal yaşamın güvenli bir şekilde devam etmesinde önemli oldukları kabul edilir. Tezde muhafazakârlığın Azerbaycan ve Türkiye'den XIX. yüzyılın sonu ve XX. yüzyılın başlarından milliyetçilik ve İslamcılık kavramı ile başlamasını Jön Türk devriminden sonra sadece Türkiye'de değil Azerbaycan'da da milli muhafazakârlık adı ile devam etmesi ele alınmıştır. Azerbaycan'da ve Türkiye'de farklı dönemlerde farklı saiklerle şekillenen muhafazakâr siyasetin tarihsel bir analizini gerçekleştirmek hedeflenen tezde Türkiye'de Milliyetçilik, İslamcılık, Türkçülük; Azerbaycan özelinde ise Azerbaycanlılık kavramlarını şekillenmesinde muhafazakârlığın etkisi, önemi, işlevi değerlendirilmeye çalışılmıştır. Her iki ülkede muhafazakâr siyasetin şekillenmesinde etkili olan siyasal, tarihsel ve toplumsal olaylar, dönüşüme yer veren düşünürler ele alınmıştır. Türkiye ve Azerbaycan'da muhafazakârlık ideolojisi Türkçülük ve İslamcılık adı altında geliştiği; Türkiye ve Azerbaycan'da 1970 yıllarına kadar İslamcılığın meşru kullanılabilir bir sıfatı olmadığı için İslamcıların çoğu kendilerini muhafazakâr milliyetçi olarak tanıttığı dikkati çekmektedir. Osmanlı İmparatorluğunda ve Türkiye'de siyasal ve felsefi muhafazakârlık 20. Yüzyılın ikinci yarısından sonra güçlü bir etkiye sahip olmaya başlamış; Azerbaycan'da ise 1970'lerden sonra dini muhafazakârlık gelişim göstermiştir.
Özet (Çeviri)
In politics, social issues, international relations, and the shaping and expression of individuals' political tendencies, ideologies hold a significant place. There is ongoing debate over whether ideologies are genuinely scientific, whether their influence persists, and how they shape politics. Scholars such as Daniel Bell and Francis Fukuyama have argued that ideologies and grand narratives lost their significance following the collapse of socialist regimes. However, the prevalent view suggests that ideologies continue to shape individuals and politics. Conservatism, in terms of political transformation, emerged in response to the French Revolution, in terms of economic development, to the social and class changes brought about by industrialization, and in terms of the individual's role in society, reason, science, knowledge, religion, and tradition, as a reaction to Enlightenment thought. Conservatism, which emphasizes the limitations of human nature, is skeptical of abstract reason. It prioritizes the social order, emphasizing the importance of social institutions and traditions. Opposing rapid political and social transformations, conservatism advocates a gradual, process-oriented change that takes social dynamics into account. It recognizes the importance of political and social authorities in ensuring a stable societal structure. This thesis examines how conservatism in Azerbaijan and Turkey emerged in the late 19th and early 20th centuries, intertwined with nationalism and Islamism, and how it evolved into national conservatism not only in Turkey but also in Azerbaijan after the Young Turk Revolution. The research aims to provide a historical analysis of the conservative political tradition in different periods and contexts in Azerbaijan and Turkey. It assesses the role, significance, and function of conservatism in shaping nationalism, Islamism, and Turkism in Turkey, and the concept of Azerbaijanism in Azerbaijan. The study explores the historical, political, and social events that influenced conservative politics in both countries, along with key thinkers who contributed to this transformation. The findings highlight that conservatism in Turkey and Azerbaijan developed under the banners of Turkism and Islamism. Until the 1970s, Islamism was not widely accepted as a legitimate political label in either country, leading many Islamists to identify as conservative nationalists. In the Ottoman Empire and Turkey, political and philosophical conservatism gained significant influence in the second half of the 20th century, whereas in Azerbaijan, religious conservatism began to emerge and develop from the 1970s onward.
Benzer Tezler
- Milli Görüş'ten Ak Parti'ye Türkiye'de İslamcı siyasetin dönüşümü
The transformation of Islamist politics in Turkey from movement of National Idea (Milli Görüş) to Justice and Development Party
OĞUZ ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2022
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK ALKAN
- Muhafazakâr ailelerin çocuk vizyonu
Child vision of conservative families
ELİF SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İletişim BilimleriHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL UZUN AVCİ
- From old to new a third way or the end of alternative politics the case of the British Labour Party
Eskiden yeniye üçüncü bir yol mu alternatif siyasetin sonu mu? İngiliz İşçi Partisi örneği
EMRE ÜÇKARDEŞLER
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Siyasal Bilimlerİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LAVREN MCLAREN
- 1790'ların Britanya'sında ancien régime tartışmaları: Monarşist düşüncenin Fransız devrim ideolojisi karşısında gelişimi ve dönüşümü
Debating Britain's ancien régime in 1790s: Transition and evolution of monarchism against French revolutionary ideology
CEMAL ALPGİRAY BÖLÜCEK
- Türk basın tarihinde bir siyasi mizah gazetesi: Ali Dayı (1948-1962)
A political humor newspaper in Turkish press history: Ali Dayı (1948-1962)
HATİCE SEVİNÇ ÇAM
Doktora
Türkçe
2025
Türk İnkılap TarihiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDEF BULUT