İstanbul'da sakinleştirici etkili olarak satılan bitkisel drogların incelenmesi
Investigation of herbal drugs sold as sedative in Istanbul
- Tez No: 936393
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇAĞLA KIZILARSLAN HANÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Sakinleştirici etkili bitkiler, Fitoterapi, Alternatif tıp, Sedative herbs, Phytotherapy, Alternative Medicine
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmakognozi ve Doğal Ürünler Kimyası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Farmakognozi ve Doğal Ürünler Kimyası Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Bitkiler, ilk çağlardan bugüne gelene kadar insanların temel besin kaynaklarından biri olmuştur. Ayrıca bitkilerin toksik veya iyileştirici (tıbbi) olduğu deneme yanılma yolu ile tecrübe edilmiş ve tecrübeler günümüze kadar ulaşmıştır. Günümüzde bitkilerin doğrudan kullanımı ve bitkisel ilaç kullanımı artmakta olup, bitkisel tedavi yöntemlerinin hastalıkların tedavisinde kullanılması fitoterapi adıyla anılmaktadır. İnsan sağlığı üzerinde etkili olan ve halk arasında tıbbi nedenle tüketilen bu tıbbi bitkilerin ekimi, yetiştirilmesi, toplanması, doğru koşullarda paketlenmesi ve saklanması, tedaviye yönelik satılması ve doğru kullanımı sırasında bazı kritik noktalara özen gösterilmelidir. Türkiye'de çoğunlukla, tıbbi bitkiler dikkat edilmeden, doğru drog teşhisi yapılmadan toplanmakta aynı zamanda doğru saklama koşullarına bakılmadan saklanmaktadır (açıkta satılması gibi) ve kullanım bilgisi hakkında bilgi birikimi olmayan kişilerce tüketiciye satılmakta ve bilinçsizce tüketilmektedir. Yapılan bu tez çalışmasında İstanbul'da sakinleştirici etkili bitkisel drogların satış formları, drog teşhisi ve aktar bilgi birikimini incelemeyi amaçlamaktadır. Çeşitli kaynaklardan yararlanılarak mevcut literatür taraması yapılmıştır. Tez çalışması kapsamında laboratuvar çalışmalarında 5 farklı bitki incelenmiştir. Bu bitkiler; Matrıcarıa chamomilla L. (Mayıs papatyası), Tilia cordata M. (Ihlamur), Lavandula officinalis L. (Lavanta) ve Valeriana officinalis L. (Kediotu), Melissa officinalis L. (Melisa) olarak planlanmıştır. Temin edilen bitkilerin doğru olup olmadığını ve yabancı maddeler Stereo mikroskop ile bakılmış ve fotoğraflanmıştır. Anatomik özelliklerini analiz etmek için Sartur ve Kloralhidrat reaktifleri faydalanılmıştır, ışık mikroskobu ile anatomik çalışmalar fotoğrafı çekilmiştir. Elde edilen bulgular bilimsel tanımlamalarla ve gerekli literatür kaynaklarıyla karşılaştırılmıştır. Papatya bitkisinin aktarlarda kapalı formda satıldığı görülmüştür. Temin edilen bitkinin 10'ar gram petri kabına konulmuştur ve doğru kapitulumlar ayrıştırılmıştır. 1. Aktardan temin edilen papatya bitkileri içerisinde 3 adet doğru kapituluma rastlanmıştır, 4. Aktardan alınan papatya bitkisinde 1 adet doğru kapituluma rastlanmıştır. Geri kalan aktarlardan temin edilen papatya bitkilerinde doğru kapituluma rastlanmamıştır. Mayıs papatyası droglarının Asteraceae familyasına ait başka cins kapitulumlar (Tanacetum ve Anthemis spp.) ile karışık halde satıldığı tespit edilmiştir. Yabancı madde incelemesi yapıldığında, böcekler ve başka bitkiye ait parçalara rastlanmıştır. Ihlamur bitkisi incelemeleri sonucunda, brakteler incelenmiştir. Bazı aktarların ıhlamur yaprakları adı altında ıhlamur braktesini sedatif etkili olarak sattığı öğrenilmiştir. Ihlamur brakte incelemesi yapıldığında bazı braktelerin tüysüz bazı braktelerde stellat yapı görülmüştür. Restgele seçilen braktelerin aynı olmadığına karar verilmiştir. Yabancı madde incelemesinde başka bitkiye ait parçalar görülmüştür. Lavanta bitkisi incelemesi sonucunda, çiçek durumuna bakılarak Lavanta angustifolia olduğu görülmüştür. Yabancı madde incelemesi sonucunda lavanta gövdesinin içine karıştığı görülmüştür. Kediotu bitki incelemesinde, bazı aktarların kediotu kokusu sebebiyle satılmadığı onun yerine karabaş otunu önerdikleri öğrenilmiştir. Yine bazı aktarlarda kediotu bitkisini depresyon hastalarına önerdikleri öğrenilmiştir. Kediotu yabancı madde incelemesi yapıldığı zaman içerisinde 7-8 adet böcek çıktığı ve kediotuna ait olmayan bazı parçalar görülmüştür. Aktarlarda «Melisa» diye satışa sunulan bütün örneklerin, farklı bir bitki olan Aloysia citrodora (Yalancı melisa) bitkisine ait olduğu görülmüştür. Aloysia citrodara bitkisinin yabancı madde incelemesi yapıldığında bitkinin gövde parçalarının olduğu ve başka bitkilere ait meyveler olduğu gözlemlenmiştir. Son zamanlarda aktarların sayısının fazlaca artması, halk arasında bitkisel ilaç ve besinlere gösterdiği ilgiden dolayı doğmaktadır. Aktarlık mesleği önemli olmasına rağmen ilgili alanda eğitim almamış kişiler de bu mesleği yapabilmektedirler. Aktarlık yapmak isteyen kişilerin ilgili alanlarda olan eğitimlere ve denetimlere daha çok özen göstermesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Plants have been a major source of food for humans from the earliest times to the present day. In addition, the toxic or curative (medicinal) properties of plants have been experienced through trial and error, and this experience has survived to the present day. Today, the direct use of plants and the use of herbal medicines is increasing and the use of herbal treatment methods in the treatment of diseases is known as phytotherapy. Some critical points should be taken into consideration during the cultivation, collection, packaging and storage under the right conditions, sale for treatment and correct use of these medicinal plants that are effective on human health and consumed for medicinal purposes among the people. In Turkey, most of the medicinal plants are collected without paying attention, without proper identification of the plant, stored without proper storage conditions (such as being sold in the open) and sold to consumers by people who do not know the knowledge of use and consumed unconsciously. The aim of this thesis is to investigate the sales forms, drug identification and knowledge transfer of herbal drugs with sedative effects in Istanbul. Existing literature was reviewed using different sources. Within the framework of the thesis study, 5 different plants were examined in laboratory studies. These plants were Matricaria chamomilla L. (chamomile), Tilia cordata M. (lime), Lavandula officinalis L. (lavender) and Valeriana officinalis L. (valerian), Melissa officinalis L. (lemon balm). The plants were analysed and photographed with a stereomicroscope for correctness and foreign matter. Sartur and chloral hydrate reagents were used to analyse the anatomical features, anatomical studies were photographed with a light microscope. The results obtained were compared with scientific descriptions and necessary literature sources. It was observed that the camomile plant was sold by herbalists in a sealed form. Each 10 grams of the plant was placed in a petri dish and the correct capitula were separated. 3 correct capitula were found in the chamomile plants obtained from the 1st herbalist, 1 correct capitula was found in the chamomile plant obtained from the 4th herbalist. No correct capitulum was found in the chamomile plants obtained from the remaining herbalists. It was found that May chamomile plants were sold mixed with other capitula (Tanacetum and Anthemis spp.) belonging to the Asteraceae family. Examination of the foreign material revealed insects and parts of other plants. As a result of the examination of the lime plants, the bracts were analysed. It was found that some herbalists sell linden bracts under the name of linden leaves as a sedative. When the lime bracts were examined, it was found that some bracts were glabrous and some bracts had a stellate structure. It was decided that the randomly selected bracts were not the same. During the examination of foreign material, parts belonging to other plants were observed. As a result of the examination of the lavender plant, it was determined that it was Lavender angustifolia by looking at the condition of the flower. As a result of the foreign material examination, it was seen that it was mixed into the lavender stem. When researching the valerian plant, it was found that some herbalists do not sell valerian because of its smell and recommend black pepper herb instead. It was also found that some herbalists recommend valerian to patients with depression. When the valerian was examined for foreign matter, 7-8 insects were found and some parts that did not belong to valerian were seen. It was found that all samples offered for sale by herbalists as 'lemon balm' belonged to a different plant, Aloysia citrodora (false lemon balm). When the Aloysia citrodara plant was examined for foreign matter, it was found to have stems and fruits that belonged to other plants. The recent increase in the number of herbalists is due to public interest in herbal medicine and nutrition. Although the profession of Aktar is important, it can be practiced by people who have no training in the field. People who want to practice herbalism should pay more attention to training and examinations in the relevant fields.
Benzer Tezler
- Aromaterapi uygulamalarının durumsal stres ve kaygı düzeyi üzerine etkisinin incelenmesi: Itır (Pelargonıum graveolens) uçucu yağı üzerine bir çalışma
Investigation of the effect of aromatherapy applications on acute stress and anxiety level: A study of geranium (Pelargonium graveolens) essential oil
BURCU YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ESGİN
- Çeşitli bitkilerden değerli bileşenlerin ekstraksiyonla eldesi ve bileşimlerinin incelenmesi
Obtaining of valuable components from various plants by extraction method and investigation of their composition
MASHALLAH SAFTAROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kimya Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL İNCE
- Çeşitli bitkilerden değerli bileşenlerin ekstraksiyonla eldesi ve bileşimlerinin incelenmesi
Obtaining of valuable components from various plants by extraction method and investigation of their composition
GAMZE ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kimya Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL İNCE
- Lisedeki öğrencilerin başarı beklenti, ekonomik düzey ve çevrelerine göre psikoaktif maddeleri kullanım yönünden karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
MUZAFFER ŞAHİN
- Farklı orijinli kakao kitlelerinin bitter çikolata kalitesi üzerindeki etkisi
Effects of different geographical originated cocoa masses on dark chocolate quality
ÖZNUR KARĞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA EBRU FIRATLIGİL DURMUŞ