Kararsız bulanık dilsel terimler temelli swara ve aras tabanlı visual promethee yöntemi ile bütünleşik risk değerlendirmesi makine sektöründe bir uygulama
Integrated risk assessment with hesitant fuzzy linguistic terms based swara and aras based visual promethee method an application in machinery sectory
- Tez No: 938281
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHADIR GÜLSÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Günümüzde iş sağlığı ve güvenliği kavramı, ülkelerin en önemli bir bilimsel çalışma alanı haline gelmiştir. Çalışma hayatında, insanların sağlığı ve güvenliği her bakımdan çok önemlidir. İş sağlığı ve güvenliği çalışanların hem beden hem de ruhsal olarak en iyi seviyede olmasını hedeflemektedir. Bu hedeflere ulaşmak için, ülkeler birçok kanun ve yönetmelik çıkartmaktadır. Türkiye de çıkarılan yönetmeliklerin temel dayanağı, Avrupa Topluluğunun 89/391 sayılı“Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini İyileştirmeye Yönelik Önlemler Alınmasına İlişkin Çerçeve Yönerge”göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Bu yönetmeliklerden birisi de, iş güvenliği alanının en önemli argümanı olan ''risk değerlendirme yönetmeliği''dir. Bu çalışmada, literatürde ilk kez bu yönetmelikde belirtilen ''risk değerlendirme ekibi'' uzman grubu oluşturularak, bulanık kümelerin bir uzantısı olan kararsız bulanık dilsel terimler temelinde, karar verme yöntemlerinden SWARA, ARAS, AHP, CRITIC ve Visual PROMETHEE yöntemleri birbirleri ile entegre edilerek bütünleşik bir risk değerlendirme modeli önerildi. Buna bağlı olarak, imalat sektöründe faliyet gösteren bir firmada geniş kapsamlı bir risk değerlendirme çalışması yapıldı. Uzmanlar tarafından kararsız bulanık dilsel terimleri kullanılarak, SWARA yöntemi ile riskler ağırlıklandırıldı. CRITIC yöntemi ile de uzmanlar ağırlıklandırıldı. AHP için geliştirilen Superdecision yazılım programı kullanılarak, risk değerlendirme parametreleri (olasılık, şiddet , sıklık) ağırlıklandırıldı. Ayrıca, yine kararsız bulanık dilsel terimleri kullanılarak risk değerlendirme yöntemleri olan ARAS yöntemi ile riskler önem dereceleri bakımından sıralandı. Fine-Kinney, FMEA ve 5x5 matris ile aynı riskler uzmanların ortak görüşüyle değerlendirerek elde edilen sıralamalar BORDA sayım yöntemi ile tek bir sıra haline getirildi. Daha sonra, önerilen modelle risk sıralaması karşılaştırılması yapılarak, korelasyon analizi yapıldı. Korelasyon analizi sonucu 0,892 olup, yüksek korelasyon elde edildi. Bununla birlikte, Visual PROMETHEE programı kullanılarak önerilen altarnatif önlemler önem derecelerine göre sıralama görsel olarak değerlendirildi.
Özet (Çeviri)
Today, the concept of occupational health and safety has become one of the most important scientific study areas of countries. In working life, people's health and safety is very important in all respects . Occupational health and safety aims to ensure that employees are at the best level both physically and mentally. To achieve these goals, countries enact many laws and regulations. The regulations issued in Turkey are based on the European Community Directive 89/391 'Framework Directive on Measures to Improve the Health and Safety of Workers'. One of these regulations is the 'risk assessment regulation', which is the most important argument in the field of occupational safety. In this study, for the first time in the literature, an integrated risk assessment model was proposed by integrating SWARA, ARAS, AHP, CRITIC and Visual PROMETHEE methods from multi-criteria decision-making methods on the basis of hesitant fuzzy linguistic terms, which is an extension of fuzzy sets, by forming a 'risk assessment team' expert group specified in this regulation. Accordingly, a comprehensive risk assessment study was carried out in a company operating in the manufacturing sector. Risks were weighted by experts using SWARA method using hesitant fuzzy linguistic terms. Experts were also weighted using the CRITIC method. With the help of Superdecision software programme developed for AHP, risk assessment parameters (probability, severity, frequency) were weighted. In addition, the risks were ranked in terms of their importance with the ARAS method, which is also a risk assessment method using hesitant fuzzy linguistic terms. The rankings obtained by evaluating the same risks with Fine-Kinney, FMEA and 5x5 matrix with the common opinion of the experts were converted into a single rank by BORDA counting method. Then, correlation analysis was performed by comparing the risk ranking with the proposed model. The result of the correlation analysis was 0,892 and a high correlation was obtained. However, the ranking of the proposed sub-optimal measures according to their importance was visually assessed using the Visual PROMETHEE programme.
Benzer Tezler
- Yazılım sektöründe zihinsel iş yükünü dikkate alan işgücü planlama problemi: Bir vaka çalışması
The investigation of the workforce planning problem considering the mental workload in the software industry: A case study
HATİCE BALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU YILMAZ KAYA
- Modeling Turkey's solar energy potential under different conditions
Türkiye'nin güneş enerjisi potansiyelinin farklı koşullar altında modellenmesi
VEYSEL ÇOBAN
Doktora
İngilizce
2018
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZİ ÇEVİK ONAR
- Rotasyon çizelgelemede fiziksel ergonomik risk faktörlerini içeren matematiksel model önerileri
Mathematical model proposals including physical ergonomic risk factors in rotation scheduling
AYLİN ADEM
Doktora
Türkçe
2020
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN DAĞDEVİREN
- Savunma sanayiinde kalite yönetim sistemi olgunluk değerlendirmesine yönelik çok kriterli bir yaklaşım önerisi
A multi-criteria approach proposal to quality management system maturity assessment in defense industry
ÖZGE NUR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN ADEM
- Tereddütlü bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri esaslı kalite fonksiyon yayılımı yaklaşımı ve brode üretiminde bir uygulama
Quality function deployment approach based on hesitant fuzzy multi criteria decision making methods and an application in embroidery production
BÜŞRA BAKDAAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA TEKEZ