Somut olmayan kültürel miras kapsamında yaratıcı turizm deneyimi ve algılanan değerinin destinasyon otantikliği ve davranışsal niyet üzerindeki etkisi: Kapadokya'da bir uygulama
The effects of creative tourism experience and its perceived value on destination authenticity and behavioral intentions within the scope of intangible cultural heritage: The case of Cappadocia
- Tez No: 938493
- Danışmanlar: PROF. DR. ELBEYİ PELİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Turizm, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Kültürün taşıyıcıları olarak yerel toplulukların, her defasında yeniden özgün bir formda ürettikleri ve nesilden nesle aktardıkları somut olmayan kültürel miras unsurları, otantik deneyimler arayan ve deneyimlere aktif katılma arzusundaki turistlerin, bu arzularına cevap verebilen kültürel deneyimleri içermektedir. Bu kültürel deneyimler içerisinde turistlerin duygularını harekete geçiren ve duygusal etkileşimler yoluyla turistlerin hafızalarında yer edinen turizm türlerinden biri yaratıcı turizmdir. Yaratıcı turizm, turistlerin yaratıcı becerilerini geliştirirken aynı zamanda onları ilgili otantik deneyimin ortak parçası haline getirmektedir. Bu etkileşim kapsamında deneyimin algılanan değeri, deneyim özgün formuna uygun olarak sunulduğunda, turistlerin otantiklik algısını da etkilemektedir. Nitekim turistlerin, kültürün arka planına erişip yaratıcı becerilerini geliştirebilme fırsatı buldukları kültürel faaliyetlere daha fazla ilgi göstermeleri, otantik deneyimlere katılma arzularından kaynaklanmaktadır. Turistler yaratıcı deneyimlere otantik formunda katıldıklarında, bu deneyimleri yeniden yaşama ve başkalarına tavsiye etme niyetleri de olumlu yönde etkilenmektedir. Somut olmayan kültürel miras kapsamındaki yaratıcı turizm deneyimi ve yaratıcı turizm deneyimine ilişkin algılanan değerin, destinasyon otantikliği algısı ve davranışsal niyet üzerindeki etkisini uygulamalı olarak ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada, araştırma sahası olarak çömlek yapımı deneyimi bağlamında ülkemizin en fazla bilinen destinasyonu olan Kapadokya bölgesi seçilmiştir. Küme örnekleme yöntemi ile belirlenen 25 işletmede, anket tekniği ile Kapadokya'yı ziyaret eden ve çömlek yapımı deneyimine katılan 583 turistten veri elde edilmiştir. Araştırma değişkenlerine ilişkin ölçeklere ait elde edilen bulgular tanımlayıcı istatistikler (yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma) aracılığıyla betimlenmiştir. İlgili değişkenlere yönelik görüşlerin, katılımcıların bireysel özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek amacıyla parametrik testler (bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizi) kullanılmıştır. Araştırma hipotezlerinin testleri için basit doğrusal regresyon analizinden, değişkenler arasındaki ilişkileri tespit edebilmek amacıyla ise korelasyon analizinden faydalanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda yaratıcı turizm deneyimi ile yaratıcı turizm deneyimine ilişkin algılanan değer arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu, benzer şekilde destinasyon otantikliği algısı ve davranışsal niyet arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca yaratıcı turizm deneyiminin ve alt boyutlarının destinasyon otantikliği algısı ve davranışsal niyet üzerinde; yaratıcı turizm deneyiminin algılanan değerinin destinasyon otantikliği ve alt boyutları ile davranışsal niyet üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda yapılan çıkarımlardan hareketle, yerel halkın aktif olarak sürece dâhil oldukları bölgesel kalkınma odaklı girişimlerin sayısının artırılması için gerekli yatırımların yapılmasında yerel paydaşların rol alması önerilmektedir. Çömlek yapımı faaliyetinin özgün haliyle sunulması ve ticari kaygılarla otantiklikten uzaklaşmaması için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Ayrıca çömlek atölyesindeki ustaların turistlere çömlek yapımının tarihçesi, özgün halinin hangi ortamlarda ve nasıl yapıldığı, hangi geleneğin devamı olarak sürdürüldüğü gibi konularda daha fazla bilgi vermeleri, etkileşim düzeyini artırmaları ve turistlerin dışarıdan fazla bir müdahale olmadan çömleği kendi başlarına yapmalarına müsaade etmeleri ve yaratıcılıklarına müdahale etmemeleri gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
As the bearers of culture, local communities continuously reproduce intangible cultural heritage elements in unique forms and transmit them from generation to generation. These elements provide cultural experiences that cater to tourists seeking authentic experiences and desiring active participation in those experiences. Among these cultural experiences, one of the types of tourism that evokes tourists' emotions and leaves a lasting impression through emotional interactions is creative tourism. Creative tourism not only enhances tourists' creative skills but also makes them an integral part of the authentic experience. Within this interaction, the perceived value of the experience influences tourists' perception of authenticity when presented in its original form. Indeed, tourists' increased interest in cultural activities that allow them to access the background of a culture and develop their creative skills stems from their desire to participate in authentic experiences. When tourists engage in creative experiences in their authentic form, their intention to relive these experiences in different settings is also positively influenced. This study aims to empirically examine the impact of creative tourism experiences within the scope of intangible cultural heritage and the perceived value of these experiences on destination authenticity perception and behavioral intention. As the research field, the Cappadocia region, the most well-known destination in our country for pottery-making experiences, was selected. Data were collected from 583 tourists who visited Cappadocia and participated in pottery-making experiences through surveys conducted in 25 businesses determined using the cluster sampling method. The findings related to the scales of the research variables were described using descriptive statistics (percentage, arithmetic mean, standard deviation). Parametric tests (independent samples t-test and one-way ANOVA) were used to determine whether participants' opinions on the relevant variables differed based on their individual characteristics. Correlation analysis was conducted to identify relationships between variables, while simple linear regression analysis was used to test the research hypotheses. The analyses revealed a significant and positive relationship between the creative tourism experience and the perceived value of the creative tourism experience, as well as a significant and positive relationship between destination authenticity perception and behavioral intention. The study also found that the creative tourism experience and its sub-dimensions have a significant impact on destination authenticity perception and behavioral intention. Additionally, the perceived value of the creative tourism experience was found to have a significant effect on destination authenticity and its sub-dimensions, as well as on behavioral intention. Based on the research findings, it is recommended that local stakeholders play a role in making the necessary investments to increase the number of regionally focused development initiatives in which the local community actively participates. Additionally, necessary measures should be taken to ensure that pottery-making activities are presented in their authentic form and to prevent the destination and pottery-making activities from straying from authenticity due to commercial concerns. Additionally, pottery craftsmen in the workshop should provide more information to tourists about pottery making, its history, how it is made in its authentic form, and the tradition it continues. They should increase the level of interaction and allow tourists to create pottery on their own without too much external interference, refraining from intervening in their creativity.
Benzer Tezler
- Yaratıcı deneyim faaliyetlerine katılımın turistlerin destinasyona yönelik tutumlarına etkisi
The effect of participation in creative experience activities on tourists' attitudes towards the destination
NİHAN ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2024
TurizmSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİ ULEMA
- Билим, илим жана маданият тармагындагы Кыргызстан менен Түркиянын кызматташтыгы (1992-2012 жж.)
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim, bilim ve kültürel ilişkiler (1992-2012)
KADRİ AĞGÜN
Doktora
Kırgızca
2016
TarihKyrgyz State University named after I ArabaevTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÖLÖBEK ABDRAHMANOV
- Kent turizmine eleştirel bir bakış: Kültürel mirasın ve sunulan kentin bütünleştirilmesi
A critical view to urban tourism: Integrating cultural heritage and the represented city
SACİDE AKIN
Doktora
Türkçe
2023
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVER FUNDA KERESTECİOĞLU
- Adana'nın UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında 'Gastronomi Kenti' olabilirliğine ilişkin paydaş görüşleri ve geleceğe yönelik öneriler
Stakeholder opinions on the possibility of Adana being a 'City of Gastronomy' in The UNESCO Creative Cities Network and suggestions for the future
HASİBE HATUNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TurizmKastamonu ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDOĞAN AYDOĞDU
- Yaratıcılık ve endüstrileşme bağlamında Gaziantep yemek mekânlarında geleneksel bilginin aktarımı
Transmission of traditional knowledge in Gaziantep dining venues with in the context of creativity and industrialization
ABDULKADİR ÖNKOL
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ