Moğolların Gizli Tarihi'nde savaş ve şiddet
Warfare and violence in The Secret History of the Mongols
- Tez No: 938574
- Danışmanlar: PROF. DR. ERKAN GÖKSU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Moğol, Savaş, Şiddet, Cengiz Han, Temuçin, Mongol, Warfare, Violence, Genghis Khan, Temujin
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu tez,“Moğolların Gizli Tarihi”eserinde yer alan savaş ve şiddet unsurlarını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Cengiz Han ve onun soyundan gelenlerin Moğol İmparatorluğu'nu kurma sürecindeki şiddet kullanımını stratejik bir perspektiften ele almaktadır. Araştırmanın temel sorusu, Moğolların şiddeti nasıl bir araç olarak kullanıp, bu yolla toplumsal ve siyasi yapılarını nasıl şekillendirdikleridir. Şiddet, toplumların sosyal ve politik dinamiklerini yeniden şekillendirme gücüne sahip bir araçtır. Ayrıca şiddet öğesinin insan türünün evrimsel sürecindeki yeri, genetik ve çevresel faktörlerin şiddet eğilimine olan etkileri, şiddetin psikolojik kökenleri, mitolojide ve teolojik kaynaklarda şiddet örnekleri gibi konulara da değinildi. Savaş olgusunun genel tanımı ve tarım devriminden sonra insanlığın şiddeti ve savaşı sistematikleştirip nasıl düzenli orduya geçtiği hakkında genel bilgiler sunulmasının yanında insan türünün savaşmak için nasıl sebepler yarattığına da kısa kısa değinildi. Tezde kullanılan metodoloji tarihsel analiz ve literatür taramasını içermektedir. Bulgular, Moğol askeri ve toplumsal düzenlemelerinin şiddet temelli olduğunu göstermektedir. Şiddet, Moğol toplumunda yalnızca bireysel bir güç gösterisi olmasının yanında toplumsal düzeni sağlama ve düşmanları üzerinde hâkimiyet kurma aracı olarak kullanılmıştır. Temuçin'in liderliğe yükselme sürecinde, rakip kabilelerle yapılan savaşlar ve sert cezalandırmalar, şiddetin merkezi bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Moğol askeri stratejilerinde şiddet, düşmanları psikolojik olarak çökertmek için kullanılmıştır. Şehirlerin yok edilmesi ve esirlerin katledilmesi gibi taktikler, Moğol ordusunun korku salarak stratejik avantaj elde etmesini sağlamıştır. Bu stratejik şiddet, Moğol İmparatorluğu'nun hızla genişlemesinde etkili old. Çalışmada ayrıca, ihanet ve sadakat konularında şiddetin rolü incelenmiştir. Sadakati korumak ve ihanetin bedelini göstermek için uygulanan sert cezalar, Temuçin'in liderliğini pekiştirmede kritik bir rol oynamıştır. Temuçin'in Yasa'sı ve askeri düzenlemeler, toplumsal düzeni sağlamak için sert yaptırımlar içermektedir. Hırsızlık, ihanet ve itaatsizlik gibi suçlar, şiddetli cezalarla karşılık buldu. Bu yasal düzenlemeler, şiddetin toplumsal kontrol ve otoriteyi sağlama aracı olarak kullanımını göstermektedir. Moğolların Gizli Tarihi'nde şiddet, bir tarihsel gerçeklikle birlikte bir edebi tema olarak da işlenmiştir. Eserde, kahramanlık ve savaşçılık övgüyle anlatılırken, şiddet bu öykülerin ayrılmaz bir parçası olarak sunuldu. Moğol kültüründe savaşçı erdemleri ve cesaret, şiddet yoluyla kanıtlanan değerler olarak karşımıza çıkar. Sonuç olarak, bu çalışma, Moğol İmparatorluğu'nun genişlemesi ve Cengiz Han'ın liderliğinin sağlamlaştırılmasında şiddetin merkezi bir unsur olduğunu ortaya koymaktadır. Moğolların stratejik şiddet kullanımı, askeri zaferlerini ve toplumsal düzenlemelerini anlamak için kritik öneme sahiptir. Gelecekteki araştırmalar, Moğolların şiddet kullanımının diğer kültürlerle olan etkileşimlerini ve uzun vadeli etkilerini inceleyerek, bu alandaki bilgiyi daha da derinleştirebilir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to analyze the elements of warfare and violence in the work“The Secret History of the Mongols”. The study examines the use of violence by Genghis Khan and his descendants in the process of establishing the Mongol Empire from a strategic perspective. The main question of the research is how the Mongols used violence as a tool and how they shaped their social and political structures in this way. In addition, topics such as the place of the element of violence in the evolutionary process of the human species, the effects of genetic and environmental factors on the tendency to violence, the psychological origins of violence, and examples of violence in mythology and theological sources were also touched upon. In addition to providing general information about the general definition of the phenomenon of war and how humanity systematized violence and war after the agricultural revolution and transitioned to a regular army, it was also briefly touched upon how the human species created reasons to fight. The methodology used in the thesis includes historical analysis and literature review. Findings indicate that Mongolian military and social arrangements were based on violence. Violence was used in Mongolian society not only as a show of individual power, but also as a means of maintaining social order and domination over enemies. Wars with rival tribes and harsh punishments reveal that violence played a central role in Temujin's rise to leadership. In Mongolian military strategies, violence was used to psychologically crush enemies. Tactics such as destroying cities and slaughtering captives enabled the Mongol army to gain a strategic advantage by instilling fear. This strategic violence was instrumental in the rapid expansion of the Mongol Empire. The study also examined the role of violence in matters of betrayal and loyalty. Harsh punishments to maintain loyalty and demonstrate the price of betrayal played a critical role in consolidating Temujin's leadership. Temujin's Yasa and military regulations included harsh sanctions to maintain social order. Crimes such as theft, treason and disobedience were met with severe punishments. These legal regulations demonstrate the use of violence as a means of ensuring social control and authority. In The Secret History of the Mongols, violence is treated not only as a historical reality but also as a literary theme. While heroism and warriorship are praised in the work, violence is presented as an integral part of these stories. In Mongolian culture, warrior virtues and courage appear as values proven through violence. In conclusion, this study reveals that violence was a central element in the expansion of the Mongol Empire and the consolidation of Genghis Khan's leadership. The Mongols' use of strategic violence is critical to understanding their military victories and social arrangements. Future research can further deepen knowledge in this area by examining the interactions and long-term effects of Mongolian use of violence with other cultures.
Benzer Tezler
- Moğollarda psikolojik harp ve işkence teknikleri
Psychological warfare and torture techniques in Mongols
OZAN KÖKLÜNAR
- Ermeni kaynakları ve seyahatnamelere göre Cengiz Moğollarının kültürel yapısı
According to Armenian sources and travelogues Mongols of genghis cultural structure
KENAN TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihAfyon Kocatepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CİHAD CİHAN
- 17.yüzyıl Moğol müverrihi Saganseçen'in, 'Had-un Ündüsün-ü Erdeni-yin Tobçı' (Hanların menşei hakkında hazinelerinin tarihi) IV.bölüm eserinin tercümesi ve değerlendirmesi
'Had-un Ündüsün-ü Erdeni-yin Tobçi' (Precious summary of the origin of the khans') a mongolian chronicle of the year 1662 by saγang sečen part IV Turkish translation and valuation
GANJIDMAA CHIMEDDORJ
- Moğollar' ın Gizli Tarihi'ne göre XIII. yüzyılda Moğollar'ın sosyal yapıları
The Social structures of the Mongol in XIII. century according to The Secret History of the Mongols
FATMA İLHAN
- Çingiz-namelere göre Moğol toplum yapısı
Mongolian social structure according to Cingiz-nâmes
ABDUL METİN ÇELİKBİLEK
Doktora
Türkçe
2022
TarihSelçuk ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEFER SOLMAZ
PROF. DR. SAADETTİN YAĞMUR GÖMEÇ