Uluslararası ticaret ve büyüme ilişkisinin döngüsel ekonomi bağlamında incelenmesi
Examining the relationship between international trade and growth in the context of circular economy
- Tez No: 938745
- Danışmanlar: PROF. DR. ELÇİN AYKAÇ ALP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Uluslararası Ticaret, Econometrics, Economics, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
İktisadi büyüme, döngüsel ekonomi ve uluslararası ticaret arasındaki etkileşim, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada ekonomik, çevresel ve sosyal boyutları bir araya getiren kritik bir öneme sahiptir. Bu çalışma, uluslararası ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi döngüsel ekonomi perspektifiyle değerlendirmekte ve bu etkileşimin sürdürülebilir kalkınma hedefleri bağlamındaki rolünü analiz etmektedir. Çalışmada ticari açıklık ve büyüme ilişkisi, döngüsel ekonomi ile birlikte ele alınmıştır. Avrupa Yeşil Mutabakatı, Emisyon Ticaret Sistemi ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması gibi politika araçları ile Türkiye'nin mevcut konumu da bu çerçevede değerlendirilmiştir. Ampirik analizde, 2008–2022 dönemine ait 25 Avrupa Birliği ülkesinin panel verileri kullanılmıştır. Ticari açıklık ile kişi başına düşen gelir arasındaki ilişki Granger nedensellik testiyle incelenmiş; ülkeler nedensellik ilişkisi olanlar ve olmayanlar şeklinde iki gruba ayrılmıştır. Ek olarak, kişi başı gelir ve ticari açıklık düzeylerine göre Ward yöntemiyle yapısal benzerlik temelli kümeler oluşturulmuştur. Gruplandırmalar esas alınarak döngüsel ekonomi göstergelerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi panel veri analiziyle ve Driscoll-Kraay standart hatalarıyla test edilmiştir. Elde edilen bulgular gruplandırmalar arasında farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur. Bazı ülkeler yapısal göstergeler bakımından benzer kümelerde yer alsa da ticari açıklık ile büyüme arasında nedensellik ilişkisine sahip olup olmamaları bu ülkelerin döngüsel ekonomi değişkenlerine verdikleri tepkileri anlamlı biçimde farklılaştırmıştır. Bu durum, geleneksel sınıflandırmalarda sıkça başvurulan homojenlik varsayımının, döngüsel ekonomi politikaları bağlamında yetersiz kalabileceğini göstermektedir. Ülkelerin sadece gelir düzeylerine ya da ticaret açıklığı oranlarına göre gruplanması, sürdürülebilir kalkınma hedeflerini destekleyecek nitelikte etkili politika bileşenlerinin tasarlanmasında yanıltıcı olabilir. Bu nedenle, hangi politika bileşeni inceleniyorsa, homojenlik varsayımı o politika aracı üzerinden yeniden tanımlanmalı hem yapısal benzerlikleri hem de nedensel ilişkileri dikkate alan çok boyutlu ülke sınıflamalarına yönelinmelidir.
Özet (Çeviri)
The interaction between economic growth, circular economy and international trade is critical for achieving sustainable development goals, bringing together economic, environmental and social dimensions. This study evaluates the relationship between international trade and economic growth from a circular economy perspective and analyses the role of this interaction in the context of sustainable development goals. In the study, the relationship between trade openness and growth is analysed together with the circular economy. Policy instruments such as the European Green Deal, the Emissions Trading System and the Carbon Regulatory Mechanism at the Border as well as Türkiye's current position are also evaluated in this framework. In the empirical analysis, panel data of 25 European Union countries for the period 2008-2022 are used. The relationship between trade openness and per capita income was analysed by Granger causality test and countries were divided into two groups as those with and without causality relationship. In addition, clusters based on structural similarity were formed by Ward method according to per capita income and trade openness levels. Based on the groupings, the impact of circular economy indicators on economic growth was tested with panel data analysis and Driscoll-Kraay standard errors. The findings revealed that there are differences between the groupings. Although some countries are in similar clusters in terms of structural indicators, the presence or absence of a causal relationship between trade openness and growth significantly differentiated the responses of these countries to circular economy variables. This shows that the assumption of homogeneity, which is frequently used in traditional categorisations, may be insufficient in the context of circular economy policies. Grouping countries only according to their income levels or trade openness ratios may be misleading in designing effective policy components to support sustainable development goals. Therefore, whichever policy component is being analysed, the assumption of homogeneity should be redefined on the basis of that policy instrument, and multidimensional country classifications that take into account both structural similarities and causal relationships should be adopted.
Benzer Tezler
- Kuznets' hypothesis and a probabilistic model ongrowth-inequality relationship
Kuznets hipotezi ve büyüme-eşitsizlik ilişkisi üzerine olasılıksal bir model
TAYLAN AKGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
EkonomiOtto von Guericke UniversityEkonomi Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GERHARD SCHWÖDİAUER
- En az gelişmiş ülkelerde işgücü verimliliği, ihracat ve ekonomik büyüme ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between labor productivity, exports and economic growth in the least developed countries
EMRE ÖZSALMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeİnönü ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve İşletmecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURİ HACIEVLİYAGİL
- Türkiye'de 2000'li yıllarda büyüme ve işsizlik ilişkisinin Okun Kuralı çerçevesinde incelenmesi
Investigation in growth and unemployment relation in Turkey at 2000's according to Okun's Rule
CANDAN KIZILATEŞ
- Dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisinin bilgi transferleri yönünden incelenmesi: Türkiye örneği
The analysis of the relationship between foreign trade and economic growth in terms of knowledge transfer: The case of Turkey
MEHMET SİNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
EkonometriZonguldak Karaelmas Üniversitesiİktisat Bölümü
DOÇ. DR. HASAN VERGİL
- Ar-Ge harcamaları ve yüksek teknolojili ürün ihracatının ekonomik büyüme üzerine etkisi
The effect of R&D expenditures and exports of high-tech products on economic growth
RABİA ÖZAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonometriKayseri ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ERKEKOĞLU