Bakır ve bakır alaşımlı eserlerde korozyon ve Tavşanlı höyük kazısı eserleri üzerinden korozyon tanımlama yöntemleri
Corrosion in copper and copper alloy artifacts and corrosion identification methods based on findings from the Tavşanlı höyük excavation
- Tez No: 939530
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ERKAN FİDAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Arkeometri, Müzecilik, Archeology, Archaeometry, Museology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bakır ve Bakır Alaşımlı Eserlerde Korozyon ve Tavşanlı Höyük Kazısı Eserleri Üzerinden Korozyon Tanımlama Yöntemleri konulu bu tez kapsamında bakır madeninin kimyasal ve fiziksel özellikleri incelenerek korozyon mekanizması, tespiti ve bakır korozyonu indirgeme yöntemleri araştırılmıştır. Tavşanlı Höyük kazısından seçilen 16 adet bakır alaşımlı örnek üzerinden de korozyon ürünlerinin tanımlanması, oluşan tahribatın belgelenmesiyle, önleyici koruma çalışmalarını içermektedir. Bakır ve bakır alaşımları antik çağlardan günümüze kadar geniş bir kullanım alanına sahip olmuştur. Ancak bu alaşımlar çevresel etmenler nedeniyle korozyona maruz kalmakta ve zamanla yapısal bütünlüklerini kaybetmektedir. Bu çalışmada korozyonun nedenleri, türleri, analitik tekniklerle tespiti ve indirgeme yöntemleri detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Ayrıca korozyonu tanımlamak için kullanılan çeşitli yöntemler Tavşanlı Höyük kazı buluntuları üzerinden uygulamalı olarak anlatılmıştır. Tavşanlı Höyük ve bakır bazlı eser buluntuları üzerinden, korozyonun türü, sebepleri, alaşımın korozyona etkisi, toprak altı koşulları araştırılarak 16 adet eserin her biri üzerinden tanımlamalar yapılmıştır. Mikroskop ve Xrf kullanılarak kristal yapı, korozyon rengi ve toprakaltı koşulları değerlendirildiğinde korozyonun oluşma nedenleri ve buluntunun depo koşullarında saklanmasına kadar olan süreçte öneriler sunulmuştur. Metal eserlerin toprak altında geçirdikleri süre boyunca ortaya çıkan korozyon ürünlerine topraktaki nem, tuz, ph derecesi gibi birçok etmen sebep olmaktadır. Bu gibi bozulma etkenlerinin tanımlanması uygulanacak konservasyon yöntemlerini belirlemektedir. Eserin özgününe bağlı kalarak, bütünlüğünü bozmadan, malzeme ve estetik özelliklerini korumak, bozulmasını etkileyen nedenleri saptamak ve en uygun metot ve yöntemlerin seçilerek korunması Konservasyon biliminin de ana amacı olmuştur. Bu bağlamda çalışmamız, bakır alaşımlı eserlerin karakterizasyonu, bozulma etkenleri, oluşan korozyon ürünlerinin tanımlanması, oluşturduğu tahribatın saptanması ve doğru koruma uygulamaları için gerekli bilginin oluşturulmasını amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis, titled“Corrosion on Copper and Copper Alloy Artifacts and Corrosion Reduction Methods Through the Artifacts from the Tavşanlı Höyük Excavation,”investigates the chemical and physical properties of copper, examines the mechanisms of corrosion, its detection, and reduction methods for copper corrosion. Through the analysis of 16 selected copper alloy samples from the Tavşanlı Höyük excavation, the study identifies corrosion products, documents the resulting damage, and explores preventive conservation measures. Despite their enduring use throughout history, copper and copper alloys are susceptible to environmental corrosion, which degrades their structure over time. In this study, the causes, types, analytical detection techniques, and reduction methods of corrosion are discussed in detail. In addition, various methods used to identify corrosion are explained through practical applications on the finds from the Tavşanlı Höyük excavation. Based on the Tavşanlı Höyük and its copper-based artifact finds, the type and causes of corrosion, the effect of the alloy on corrosion, and the underground conditions were investigated, and descriptions were made for each of the 16 artifacts. Using a microscope and XRF, the crystal structure, corrosion color, and underground conditions were evaluated, offering insights into the causes of corrosion formation and recommendations for the storage conditions of the finds in the repository. Metal artifacts buried underground suffer damage from environmental factors like moisture and soil composition. Many factors, such as moisture, salt, and pH levels in the soil, contribute to the corrosion products that emerge as a result of this damage. Identifying these degradation factors determines the conservation methods to be applied. Conservation science aims to preserve artifacts by identifying the causes of their deterioration and applying appropriate preservation methods without compromising their original materials and aesthetics. In this context, our study aims to characterize copper alloy artifacts, identify degradation factors, define the resulting corrosion products, determine the damage they cause, and provide the necessary information for proper conservation practices.
Benzer Tezler
- Denizli Müze Müdürlüğü kurtarma kazılarından ele geçen bakır ve bakır alaşımı etütlük eserlerin bozulma durumlarının incelenmesi
Investigation of deterioration of copper and copper alloy artifacts uncovered in salvage excavations by Denizli Museum Directorate
AHMET SANSAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ArkeolojiPamukkale ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVİN CANER
- Bronz eserlerde koruma: Aizanoi kazı buluntuları
Preservation of bronze artifacts: Aizanoi excavation findings
DEVRİM BEKRET
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiKadir Has ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE FÜSÜN ALİOĞLU
- Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde bulunan bakır alaşımlı eserlerin konservasyonu
Conservation of copper alloy artefacts found in the Museum of Anatolian Civilizations
EYLÜL YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE TOZUN
- Eski Knidos / Burgaz kazısında ele geçen metal eserlerin arkeometrik yönden incelenmesi
Archaeometric analysi̇s of metal arti̇facts of ancient Knidos/Burgaz excavation
HÜSEYİN TANRIKULU
- Dara antik kenti (Mardin) Bizans dönemi bakır ve bakır alaşımı sikkelerinin arkeometrik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of archaeometric properties of Byzantine copper and copper alloy coi̇ns of Dara ancient city (Mardin)
MEHMET REŞİT KONDUKÇU