Yalnızlığın pozitif tarafı: Yalnızlık tercihinin yalnızlık yapıları, psikolojik yapılar ve sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi
The positive side of aloneness: Examining the preference for solitude in terms of aloneness structures, psychological structures and socio-demographic variables
- Tez No: 940186
- Danışmanlar: PROF. DR. FERİDE GÖKBEN HIZLI SAYAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Çalışmada, ilgili alan yazından yola çıkılarak oluşturulan bir dizi denencenin test edilmesiyle yalnızlığın pozitif tarafının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya, 18-70 yaşları arasında (x̅=34.600±11.639 yıl) 247'si kadın ve 158'i erkek olmak üzere toplamda 405 kişi katılmıştır. Verilerin toplanmasında Yalnızlık Tercihi Ölçeği, Yalnızlık Algısı Ölçeği, Sosyal İzolasyon Ölçeği, Kişisel İyi Oluş Ölçeği, Oxford Mutluluk Ölçeği, Depresyon-Anksiyete-Stres Ölçeği, Büyük Beş-50 Kişilik Testi Dışadönüklük Faktörü ve Bireycilik-Toplulukçuluk Değerler Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizinde frekans ve betimleyici istatistik analizi, Pearson korelasyon, düzenleyici ve aracı değişken analizi, çok yönlü tek değişkenli varyans Analizi (ANCOVA) yapılmıştır. Çalışma bulgularına göre yalnızlık tercihi, iyi oluş ve mutluluk ile düşük düzeyde negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Bunun yanı sıra yalnızlık tercihinin yalnızlık algısı, sosyal izolasyon, stres, anksiyete ve depresyon ile pozitif yönde, düşük düzeyde ilişkili olduğu gözlenmiştir. Yalnızlık tercihi ile kişisel iyi oluş ve yalnızlık tercihi ile mutluluk arasında dışadönüklüğün ve toplulukçuluğun düzenleyici rolünün olmadığı görülmüştür. Yalnızlık tercihi ile kişisel iyi oluş ve mutluluk arasındaki ilişkide bireycilik düzenleyici rol üstlenmiştir. Diğer taraftan, yalnızlık tercihi, sosyal izolasyon ile kişisel iyi oluş ve mutluluk arasındaki ilişkiye aracılık etmiştir. Ancak yalnızlık tercihi, yalnızlık algısı ile kişisel iyi oluş ve yalnızlık algısı ile mutluluk arasındaki ilişkiye aracılık etmemiştir. Bunların yanı sıra, yalnızlık tercihi ile stres ve yalnızlık tercihi ile depresyon arasındaki ilişkide yalnızlık algısının aracılık etkisi anlamlı bulunmuş ve yalnızlık tercihinin doğrudan etkisi anlamsız hale gelmiştir. Yalnızlık tercihi ile anksiyete arasındaki ilişkiye de yalnızlık algısı aracılık etmiş buna karşın yalnızlık tercihi ile anksiyete arasındaki doğrudan ilişki anlamlı bulunmuştur. Bütün bunlara ek olarak bireycilik, toplulukçuluk ve dışadönüklüğün yalnızlık tercihinin diğer değişkenlerle olan dolaylı ilişkilerini etkilemediği gözlenmiştir. Ayrıca iyi oluşun keyif/mutluluk (hedonic) açısından ve amaç/anlam (eudaemonic) açısından ayrı ayrı ele alınması da yalnızlık tercihi sonuçları açısından bir etkiye sebep olmamıştır. Bunlara ek olarak yalnızlık tercihi düzeyi açısından sosyo-demografik değişken grupları arasında farklılık ve etkileşim gözlenmemiştir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to evaluate the positive side of solitude by testing a series of hypotheses based on the relevant literature. The sample consisted of 405 participants aged between 18 and 70 years (x̅=34.600±11.639 year), including 247 women and 158 men. Data were collected using the Preference for Solitude Scale, Loneliness Scale, Social Isolation Scale, Personal Well-Being Scale, Oxford Happiness Scale, Depression-Anxiety-Stress Scale, the Extraversion Factor of the Turkish Version of the Big Five Inventory-50, and the Individualism-Collectivism Values Scale. Data analyses included frequency analysis, descriptive statistics, Pearson correlation analysis, moderation and mediation analyses, and one-way multivariate analysis of variance (ANCOVA). The findings indicated that preference for solitude was negatively and weakly correlated with well-being and happiness. Additionally, preference for solitude showed weak positive correlations with loneliness, social isolation, stress, anxiety, and depression. Extraversion and collectivism did not play a moderating role in the relationship between preference for solitude and personal well-being or happiness. However, individualism moderated the relationship between preference for solitude and both personal well-being and happiness. Furthermore, preference for solitude mediated the relationship between social isolation and both personal well-being and happiness. In contrast, it did not mediate the relationship between loneliness and either personal well-being or happiness. Additionally, loneliness significantly mediated the relationships between preference for solitude and both stress and depression, rendering the direct effects of preference for solitude insignificant. For anxiety, loneliness also acted as a mediator, but the direct effect of preference for solitude remained significant. Finally, individualism, collectivism, and extraversion did not influence the indirect relationships between preference for solitude and the other variables. Separating well-being into hedonic (pleasure/happiness) and eudaimonic (purpose/meaning) dimensions did not produce different outcomes regarding the effects of preference for solitude. No differences or interactions were observed across socio-demographic groups in terms of levels of preference for solitude.
Benzer Tezler
- An experimental study on homophily and in-group bias in poverty and pension games
Yoksulluk ve emeklilik oyunlarında homofili ve grup içi yanlılık üzerine deneysel bir çalışma
EMİNE ÖZGE YURDAKURBAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
EkonomiGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE ÖZTÜRK GÖKTUNA
- Considerations of death anxiety, meaning in life, self-esteem, self-compassion and loneliness vis-a-vis terror management theory
Ölüm kaygısının benlik saygısı, öz-duyarlılık, yalnızlık ve hayatın anlamı ile terör yönetimi üzerinden ilişkisi
ANIL SÜBETEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
PsikolojiBoğaziçi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. MUSTAFA FALİH KÖKSAL
- İnternet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi
Examinin the variables predicted internet addiction
GÜLMİSAL TURNALAR KURTARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
PsikolojiMersin ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZÜLAL ERKAN
- Depresyon belirtileri gösteren yetişkinlerin sosyal ve duygusal yalnızlıklarının toplumsal aidiyet duygusuyla ilişkisi
The relationship of social and emotional loneliness of adults with depressive symptoms to the sense of social belonging
HİDAYE ÖZGE SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiNişantaşı ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER BAHAYİ
- Yetişkinlerde yalnızlığın ölüm kaygısına etkisinin incelenmesi
An investigation of the effect of loneliness on death in adults
NARİNÇ RÜSTEMOVA