Türk Müziğinde geçki teknikleri
Transition techniques in Turkish Music
- Tez No: 940939
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SERKAN UMUZDAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Müziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 518
Özet
Geçki; icrâya veya esere onları hem monotonluktan kurtarmak hem de onları daha estetik yapmak için içlerine çeşitli dizi, ses veya makamlar katan bir araçtır. Bu sebeple geçki konusu Türk müziğin önemli konularından biridir. Literatürde geçkinin tanımına ilişkin detaylı açıklamalar ve örneklendirmeler bulunmaktadır. Ancak geçkinin nasıl yapılması gerektiği hususunda az sayıda yüzeysel çalışmaya rastlanmıştır. Bir kavramın, fikrin veya hareketin nasıl gerçekleşeceği; onların ne olduğunu bilmek kadar önemlidir. Bu bakış açısı ile bakıldığında geçkinin enstrümanlara göre ayrı ayrı veya ortak yollarla nasıl yapılacağını anlamak, anlatmak ve bilmek ciddi bir önem kazanmaktadır. Bu çalışma; amatörlerden, uzman icrâcılara kadar geniş bir kitleye, Türk müziği geçki tekniklerinde konusunda rehber olmayı amaçlamaktadır. Çalışma, ana düşünce olarak Türk müziğinde geçki yapma tekniklerine odaklanmaktadır. Geçki yapma tekniklerini isimlendiren, bu teknikleri detaylı anlatıp etütler barındıran bir çalışma olmasından dolayı büyük bir öneme sahip olduğu düşünülmektedir. Araştırma için; belirlenen kriterlere göre tespit edilen ney, klasik kemençe, ud, tanbur, kanun sazlarında ve ses icrâsı alanında beşer icrâcıdan; geçki görüşleri edinilmiş ve saz icrâcılarından dört, ses icrâcılarından iki adet geçiş taksimi/icrâsı istenmiştir. Ardından edinilen bu taksimlerin ana melodileri, geçki özelinde açıklamalı bir şekilde notaya alınmıştır. İlgili taksim notalarının video/ses kayıtları ise karekod, link yöntemi ile bir websiteye yönlendirme vasıtasıyla çalışmaya aktarılmıştır. Araştırmacı tarafından notaya alınan taksimlerdeki çeşitli geçki kullanımları tespit edilip ortaya çıkan geçki teknikleri isimlendirilerek ayrı bir basamakta detaylıca anlatılmıştır. Daha sonra geçki etüdü yazımı için Türk Müziği repertuvarına göre en çok kullanılan beş makam belirlenmiştir. Geçki tekniklerini açıklamaya ve eğitimsel olarak kullanılmasına yönelik etüt formunda bu makamlardan örnekler hazırlanmıştır. Böylelikle çalışmanın geçki yapma konusunda Türk müziği literatürüne önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmaya katkı sunan icrâcıların mülakatlarından edinilen bilgi, birikim, tecrübe ve hatıraları ile eski saha bilgilerinin de bu çalışmaya büyük bir katkısı olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Modulation is a tool in which various scales, sounds or maqams are added to save the performance or composition from monotony and make it more aesthetic. For this reason, the modulation is one of the most important topics in Turkish music. In the literature, there are detailed explanations and exemplifications regarding the definition of the modulation. However, few superficial studies have been encountered on how to perform a modulation. How to realize a concept, idea or movement is as important as knowing what they are. From this point of view, it is important to understand, explain and know how to perform the modulation separately or jointly according to the instruments. This study aims to be a guide for a wide audience, from amateurs to expert performers, on the modulation techniques of the Turkish music. The main focus of the study is on the techniques of modulation in Turkish music. It is considered to be of great importance because it is a study that names the techniques of modulation and contains detailed etudes. For the research; five performers in the field of ney, classical kemenche, oud, tanbur, qanun instruments and vocal performance, who were determined according to the determined criteria, were asked for their opinions on modulation and four modulation taksims/performances were requested from instrumentalists and two from vocal performers. The main melodies of these taksims were notated with explanations specific to the modulation. The video/audio recordings of the related taksims were transferred to the study using the QR code method. The researcher identified various modulation uses in the notated taksims, and the techniques were named and explained in detail in a separate step. Then, the five most commonly used maqams in the Turkish Music repertoire were determined for writing modulation etude. Examples of etudes were prepared for the explanation and educational use of modulation techniques. Thus, it is thought that the study will make an important contribution to the Turkish music literature on modulation. It is thought that the knowledge, experience, experience and memories of the performers who contributed to the study and the existing literature information also contribute to this study.
Benzer Tezler
- Peşrevlerin makam tahlilleri doğrultusunda Türk müziği keman eğitimine yönelik geçki ve çeşni etütlerinin oluşturulması
The creation of transition and taste exercises for Turkish music violin education in line with the descriptions of the peşrevs' maqam
HALUK BÜKÜLMEZ
Doktora
Türkçe
2021
MüzikAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VASFİ HATİPOĞLU
- Dünyadan Türk müziğine bakışlar ve görüşler
Başlık çevirisi yok
DİLEK PEKYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN İÇLİ
- Erol Deran'ın kanun soloları albümündeki kanun taksimlerinin makamsal ve icrasal analizi
Modal and instrumental analysis of the kanun improvisations in Erol Deran's album of kanun solo's
CENK TORUN
- Postmodernizmin 21. yüzyıl Türk sanat müziği ses icracılarına etkisi
Postmodernism's 21st century Turkish art music impact on sound performers
SELÇUK TİMUR
- Techniques of Turkish music composition: A preliminary approach to traditional understandings and contemporary development in usul, makam, and polyphony
Türk müziği besteleme teknikleri: Usul, makam, ve çokseslilikte geleneksel anlayışlar ve çağdaş gelişme için öncül bir yaklaşım
PETER SALVUCCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. ŞEFİKA ŞEHVAR BEŞİROĞLU