Anonim ortaklıkta bağımsız denetimde denetçinin hukuki sorumluluğu
Legal responsibility of auditors at independent auditing of public limited company
- Tez No: 941469
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİBEL HACIMAHMUTOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bağımsız denetim, ekonomik faaliyetlerin artması ve karmaşıklaşmasıyla birlikte hukuki bir çerçeveye oturtulmuş ve bu süreçte denetçinin sorumluluğu da önemli bir konu haline gelmiştir. Bağımsız denetim faaliyetinin doğru, tarafsız ve gerçeğe uygun yürütülmesi, hem ortaklıklar hem de yatırımcılar açısından büyük önem taşımaktadır. Bağımsız denetim faaliyetlerine ilişkin yasal çerçeve, Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Sermaye Piyasası Kanunu (SPKn) kapsamında şekillendirilmektedir. Halka açık anonim ortaklıklar açısından, Sermaye Piyasası Kurulu ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından getirilen düzenlemeler daha detaylı hükümler içermektedir. Denetçilerin, Türkiye Denetim Standartları ile Uluslararası Denetim Standartlarına uygun şekilde faaliyet göstermesi yasal bir zorunluluktur. Denetçinin sorumluluğu, denetlenen ortaklık, pay sahipleri ve alacaklılara karşı doğabilecek zararlarla doğrudan ilişkilidir. TTK m. 554 kapsamında, denetçi kusurlu hareket ettiğinde hukuki sorumluluk taşır. Ayrıca, denetim faaliyetini dürüst ve tarafsız şekilde yürütme yükümlülüğü TTK m. 404'te düzenlenmiştir. Bağımsız denetimin güvenilirliğini sağlamak adına denetçilere birtakım yükümlülükler getirilmiştir. Bunlar arasında bağımsızlık ilkesine uygun hareket etmek, gizlilik yükümlülüğüne uymak, defter ve belgeleri muhafaza etmek, genel kurul toplantılarına katılmak ve haksız rekabet kurallarına riayet etmek gibi hususlar yer almaktadır. Denetçinin hukuki sorumluluğu, sözleşmeye aykırılık ve haksız fiil çerçevesinde değerlendirilerek belirlenmektedir. Denetçinin sorumluluğunu ortadan kaldırabilecek unsurlar arasında ibraya ilişkin hükümler ve zamanaşımı süreleri yer almaktadır. Ancak bu unsurlar yalnızca belirli durumlarda geçerli olup, doğrudan zarar gören üçüncü kişilerin tazminat talep etme hakkını etkilememektedir. Bağımsız denetimde denetçinin sorumluluğunun sınırlarını netleştirmek, hem uygulamada yaşanabilecek sorunları önlemek hem de denetim faaliyetinin güvenilirliğini artırmak açısından kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, denetçilerin hukuka uygun hareket etmesi, ekonomik düzenin sağlıklı işlemesi açısından vazgeçilmezdir.
Özet (Çeviri)
Independent audit has been established within a legal framework as economic activities have increased and become more complex, making the auditor's responsibility a significant issue. The proper, impartial, and accurate execution of independent audit activities is of great importance for both companies and investors. The legal framework governing independent auditing activities is established under the Turkish Commercial Code (TCC) and the Capital Markets Law (CML). For publicly traded joint-stock companies, regulations set forth by the Capital Markets Board and the Public Oversight, Accounting, and Auditing Standards Authority introduce more detailed provisions. Auditors are legally required to conduct their work in compliance with both Turkish Auditing Standards and international auditing standards. The responsibility of the auditor is directly related to potential damages to the audited company, shareholders, and creditors. Under Article 554 of the TCC, the auditor bears legal liability if they act negligently. Additionally, the obligation to conduct the audit fairly and impartially is regulated under Article 404 of the TCC. To ensure the reliability of independent audits, auditors are subject to various obligations. These include adhering to the principle of independence, maintaining confidentiality, preserving records and documents, attending general assembly meetings, and complying with unfair competition regulations. The auditor's legal liability is determined within the framework of breach of contract and tort law. Factors that may eliminate the auditor's liability include provisions related to discharge (release from liability) and statutes of limitations. However, these factors are only applicable under specific conditions and do not affect the right of third parties who have suffered direct harm to seek compensation. Clarifying the scope of the auditor's liability in independent audits is crucial for preventing potential issues in practice and enhancing the reliability of audit activities. In this regard, compliance with legal regulations by auditors is indispensable for ensuring the proper functioning of the economic order.
Benzer Tezler
- Türk Ticaret Kanunu Tasarısı'na göre anonim şirketlerin denetimi ve denetçinin hukuki sorumluluğu
Auditing of the incorporated companies and auditor?s legal responsibility according to the draft of Turkish Trade Act
FATİH DURMUŞ
- Anonim ortaklıklarda bölünme
The division of public limited liability companies
HÜLYA ÇOŞTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Ticaret Hukuku) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL GÖLE
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde bağımsız yönetim kurulu üyeliği
Independent board membership in the context of corporate governance codes
ABDULLAH BİLGİLİ