Dental travma vakalarında kayıt ve süreç yönetimi: Nicel ve nitel değerlendirme
Recording and process management of dental trauma cases: Quantitative and qualitative evaluation
- Tez No: 941624
- Danışmanlar: PROF. DR. ECE EDEN
- Tez Türü: Diş Hekimliği Uzmanlık
- Konular: Diş Hekimliği, Dentistry
- Anahtar Kelimeler: Atlanmış Teşhis, Dental Kayıt, Diş Yaralanması, Elektronik Sağlık Kaydı, Dental Records, Electronic Health Record, Missed Diagnosis, Tooth Injuries
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Diş Hekimliği Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Pedodonti Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı, İzmir ilinde farklı kamu kuruluşlarında çalışan diş hekimlerinin dental travma vakalarına yaklaşımı ve diş hekimliği 'Hasta Bilgi Yönetim Sistemi' (HBYS), Metasoft (Eskişehir, Türkiye) içinde yer alan 'Dental Travma Ekle' sekmesinin kullanım deneyiminin değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma nicel ve nitel olmak üzere iki yönlü yürütüldü (Etik kurul onayı 24-3.1T/46). Anket çalışması için örnek büyüklüğü Güç Analizi PASS 11 programına göre 106 olarak saptandı. Elde edilen anket verilerinin istatistik analizi için IBM SPSS Statistics 25.0 programı kullanıldı. Değişkenler arası ilişkiler Ki-Kare ya da Fisher Tam Olasılık Testi ile değerlendirildi. Hipotez kontrolleri 0,05 önem düzeyinde uygulandı. Diş hekimlerine 24 sorudan oluşan anket formu elektronik ortamda online olarak uygulandı. Niteliksel değerlendirme amacıyla online ankete katılan demografik bilgileri farklı 10 diş hekiminin 2 örnek dental travma vakasını, kullanılan HBYS (Metasoft, Eskişehir, Türkiye) sisteminin 'Dental Travma Ekle' sekmesine kaydetmesi istendi. Bu katılımcıların dental travma hasta kaydı sırasında yaşadıkları deneyimleri 'sesli düşünme' tekniğiyle ses kaydı alınarak incelendi. Kayıt tamamlandıktan sonraki deneyimleri DeLone ve McLean modeli ile niceliksel olarak değerlendirildi. Son olarak diş hekimleri, başhekim ve sekreter gibi yardımcı personelden oluşan toplam 10 kişi ile birebir görüşmelerle dental travma hastalarının kaydı, tedavisi ve yapılan sevklerle alakalı durum tespiti yapıldı; mevcut şartların iyileştirilmesine yönelik fikirler kayıt altına alındı. Bulgular: İzmir'de Ağız Diş Sağlığı Merkezinde (ADSM) ve Ege Üniversitesi'nde çalışan 126 diş hekimi online ankete katılmıştır. Anket sonuçlarına göre diş hekimlerinin %82,5' i dental travma hastaları konusunda kendilerini sorumlu hissettiğini ve %59,5'i dental travma kaydı yaparken HBYS'yi kullandığını ifade etmiştir. Acil nöbetinde hastalara girişimsel uygulama yaparken karşılaşılan zorluklar sorgulandığında yardımcı personel eksikliği (%57,1) ve malzeme eksikliği (%55,6) en önemli problemler olarak bildirilmiştir. Komplike dental travma vakalarının tedavi edilebilirliği Ege Üniversitesi'nde ve pedodonti uzmanlarında anlamlı düzeyde daha yüksektir. Diş hekimlerinin acil veya rutinde sevk yapmadan tedavi edecekleri dental travma türleri sorgulandığında ise mine dentin kırığı gibi komplike olmayan yaralanmalar V %84,9 gibi yüksek oranlarda tedavi edilebilirken; kök kırığı (%28,6) ya da intrüzyon (%38,5) gibi daha komplike yaralanmaların tedavi edilebilirliği azalmaktadır. Diş hekimlerinin dental travma hastalarını üst basamak sağlık kuruluşlarına sevk etme nedenleri arasında hasta yoğunluğu nedeniyle yeterli zamana sahip olmama (%52,9) yer almaktadır. 'Sesli düşünme' tekniği ile yapılan incelemede dental travmalı hastaların kaydına yönelik 'Dental Travma Ekle' sekmesinin hekimler tarafından tam olarak bilinmediği görülmüştür. DeLone ve McLean modeli ile yapılan değerlendirmede bu sekmenin kullanımının verimliliği azaltacağına yönelik şüpheler mevcuttur. Hekimler bu sekmenin sistem içindeki yerinin doğru olmadığını düşünmektedir. Sekmedeki geçmiş travma kaydına ait kodlamalar hekimler tarafından yorumlanamamaktadır. Yapılan birebir görüşmelerdeki bulgulara göre; ADSM'lerde tutulan gece nöbetlerinin çok büyük oranda ilaç yazmakla sınırlı kaldığı görülmektedir. Katılımcılar kurumlar arası ve kurum içi yapılan sevklerin yazılı şekilde HBYS sistemine kaydedilmesini ve dental travma hastalarının kayıt ve sevk işlemleri ile ilgili eğitim verilmesi gerekliliğini dile getirmişlerdir. Sonuç: Elektronik sağlık kaydı (EHR) içinde yer alan diş hekimliğine yönelik HBYS'lerin diş hekimleri tarafından etkin kullanımının yaygınlaştırılmasının sağlanmasına yönelik çalışmalara ihtiyaç vardır. Çalışma, dental travma hastalarının kayıt ve tedavilerine yönelik ihtiyacın belirlemesine yönelik bilgiler sağlamış, 'Dental Travma Ekle' sekmesinin iyileştirilmesine yönelik öneriler ortaya koymuş ve verilen eğitimlerin arttırılmasının gerektiğini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Recording and Process Management of Dental Trauma Cases: Quantitative and Qualitative Evaluation Objective: The aim of this study is to evaluate the approach of dentists working in various public institutions in İzmir towards dental trauma cases and to assess their experience with the use of the“Add Dental Trauma”section within the dental 'Patient Information Management System' (HBYS) (Metasoft, Eskişehir, Turkey). Materials and Methods: This study was conducted using both quantitative and qualitative approaches. Ethical approval was obtained (24-3.1T/46) prior to the study. The sample size for the survey was determined as 106 using Power Analysis via the PASS 11 software. Statistical analyses of the collected survey data were performed using IBM SPSS Statistics 25.0. Relationships between variables were evaluated using the Chi-Square Test or Fisher's Exact Test, with hypothesis testing conducted at a significance level of 0.05. A 24-question survey was administered online to dentists. For qualitative assessment, 10 dentists, from the survey participants, were asked to record two sample dental trauma cases using the“Add Dental Trauma”dialog box of the HBYS (Metasoft, Eskişehir, Turkey). Their experiences during the dental trauma patient registration process were analyzed using the“think-aloud”technique, where voice recordings were collected. After completing the registration, their experiences were evaluated quantitatively using the DeLone and McLean model. Additionally, one-to-one interviews were conducted with 10 individuals, including dentists, directorial and secretarial staff, to assess the registration, treatment, and referral processes of dental trauma patients. Recommendations for improving the current system were also documented. Results: 126 dentists working at Oral and Dental Health Center (ODHC) and Ege University in İzmir participated in the survey. The survey results revealed that 82.5% of dentists felt responsible for dental trauma patients, and 59.5% reported that they used the HBYS for trauma records. The most commonly reported challenges encountered during emergency shifts when performing interventional procedures were the lack of auxiliary staff (57.1%) and material shortages (55.6%). The feasibility of treating complicated dental trauma cases was found to be significantly higher at Ege University and among pediatric dentistry specialists. VII When asked about the types of dental trauma they could treat without referring patients, uncomplicated injuries such as enamel-dentin fractures were treatable at a high rate (84.9%). However, more complex injuries, such as root fractures (28.6%) and intrusion injuries (38.5%), were less likely to be managed without referral. Among the reasons for referring dental trauma patients to higher-level healthcare facilities, 52.9% of dentists cited a lack of sufficient time due to patient overload. The“think-aloud”analysis revealed that dentists were not fully aware of the“Add Dental Trauma”dialog box in the HBYS. Evaluation using the DeLone and McLean model indicated concerns regarding the efficiency of this dialog box, with dentists expressing that its placement within the system was inappropriate. Additionally, past trauma record coding in this section was found to be unclear and difficult to interpret by the users. Findings from one-to-one interviews indicated that night shifts at ADSM clinics were largely limited to prescribing medications rather than performing active dental interventions. Participants emphasized the need for proper documentation of intra- and inter-institutional referrals within the HBYS and stressed the importance of training programs related to dental trauma patient registration and referral procedures. Conclusion: Research is needed to promote the widespread and effective utilization of HBYS integrated within the 'Electronic Health Record' (EHR) by dentists. The study provided data identifying the needs for systematic registration and treatment of dental trauma patients, proposed recommendations for enhancing the“Dental Trauma Add”dialog box and demonstrated the necessity of an increase in training.
Benzer Tezler
- İntrakoronal ağartma işlemlerinin in vitro ve in vivo olarak değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
UMUT TUNGA
Doktora
Türkçe
1998
Diş HekimliğiAnkara ÜniversitesiDiş Hastalıkları ve Tedavisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BADE SONAT
- İmmatür nekrotik dişlerde rejeneratif endodontik tedavilerin retrospektif olarak değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of regenerative endodontic treatments in immature necrotic TEETH
ENES MUSTAFA AŞAR
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2021
Diş HekimliğiSelçuk ÜniversitesiPedodonti Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT SELİM BOTSALI
- Travma sonrası gelen hastaların eden baysal dental travma indeksi ve andreasen sınıflamasına göre değerlendirilmesi
Evaluation of eden baysal dental trauma index and andreasen classification of post-trauma patients
ESRA EMİNE OKTAY
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2023
Diş Hekimliğiİnönü ÜniversitesiPedodonti Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SACİDE DUMAN
- Ön bölge dental travmalar ve tedavilerinde kullanılan fiksasyon yöntemlerinin klinik araştırması
Başlık çevirisi yok
ERAY AYHAN
Doktora
Türkçe
1999
Diş HekimliğiEge ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY SEÇKİN
- Bir grup hastanın periapikal durumlarının üç farklı indeks kullanılarak dijital konvansiyonel teknikler ve konik ışınlı bilgisayarlı tomografi görüntülerinde değerlendirilmesi
Evaluation of periapical states in a group of patients using digital conventional techniques and cone-beam computed tomography images using three different indices.
SİNAN ALTUN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2018
Diş HekimliğiHacettepe ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL AVCU