Kültürel süreçler ve sosyalleşme bağlamında Yârenlik geleneği: Ankara Yârenler ve Seymenler buluşması etkinliği örneği
Tradition of Yârenlik in the context of cultural processes and socialization: Example of Ankara Yârenler and Seymenler meeting event
- Tez No: 942368
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ORÇUN BERRAKÇAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Müzik, Fine Arts, Music
- Anahtar Kelimeler: Yâren, Gelenek, Kültür, Kültürlenme, Sosyalleşme, Müzik, Müzisyenlik, Yâren, Tradition, Culture, Acculturation, Socialization, Music, Musicianship
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Anadolu geçmişten günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Birçok farklı yapı görülmüş ve bir zenginlik oluşmuştur. Anadolu kültürünün gelişmesine katkı sağlamıştır. Gelenekler bu doğrultuda çok önemlidir. Birçoğu günümüze kadar varlığını sürdüremeden yok olmuşsa da devam edenler de görülmektedir. Buna örnek olarak Yârenlik geleneği verilebilir. Yârenlik kelime anlamı olarak yakın arkadaşlar arası konuşma, dostça konuşma, söyleşme ve sohbet anlamına gelir. Bu toplulukların içerisinde yer alan kişilere de 'Yâren' denir. Anadolu kültüründe önemli geleneklerden biri olan Yârenlik geleneği varlığını tek bir yerde değil birçok yerde her yerin kendine özgü kural, işleyiş…vb. ile devam ettirmekte ve gelecek kuşaklara da aktarılmaktadır. Bu geleneğin ortak olarak kültürlenme ve sosyalleşme ile birlikte yaşatılmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını amaçlayan ve geleneği farklı yörelerde yaşatmak için kurulan topluluklar olan teşkilat ve derneklerin bazıları bir araya gelerek Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yâran Dernekleri adında bir federasyon kurmuştur. Böylece farklı yerlerdeki teşkilatlar ve dernekler arasında etkileşim oluşmuş, ortak bir yapı oluşturulmuş, Yârenlik geleneklerinin yanında benzer ve geçmişten günümüze kadar gelmiş geleneklerden biri olan Seymenlik geleneği de bu yapı içerisinde yerini almıştır. Bu birlikteliğin sonucunda yılın belirli zamanlarında ortak etkinlikler düzenlenmiş ve düzenlemeye devam etmiştir. Yapılan araştırma ile birlikte; Anadolu'nun önemli değerlerinden Yârenlik geleneğinin, kültürel süreçler ve sosyalleşme bağlamında ele alınarak farklı yörelerdeki yapısı, işleyişi, kendine özgü kuralları, müziğin yeri ve önemi ile hangi tür eserlerin icrâ edildiği gibi konular ile ilgili bilgi sahibi olunması ve müziğin Yârenlik geleneğinin kültürel süreçler ve sosyalleşme sürecindeki etkisini ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Araştırmada verilere; 20.01.2024 Cumartesi günü Ankara Yârenler ve Seymenler Buluşması adlı etkinliğin izlenip gözlem yapılması, not alınması, fotoğraf ve videoların elde edilmesi ile birlikte etkinlikte bulunan geleneği kendi yörelerinde yaşatan önemli kişiler ile görüşmeler yapılarak etkinlikteki Yârenlik gelenekleri ve Seymenlik geleneği ile ilgili videolar izlenip analizi yapılarak ulaşılmıştır. Bu araştırma; Anadolu'nun önemli değerlerinden Yârenlik geleneklerinin tek bir çalışma içerisinde yer almasıyla birlikte tanınıp öğrenilmesini, kuşaktan kuşağa aktarılmasını ve gelecekte de varlığını sürdürmesiyle birlikte müziğin kültürel süreçlerde ve sosyalleşme süreçlerinde Yârenlik geleneklerine olan etkisinin anlaşılmasını sağladığı için önemlidir. Sonuç olarak; Yârenlik geleneğinin birden fazla farklı yapı ve işleyiş içinde yaşatılarak gelecek kuşaklara aktarılmaya çalışıldığının, müziğin yöreler içerisindeki geleneklerde sohbeti, birliği ve kültürler arasındaki etkileşimi sağlayarak yöresel türkülerin bilinirliğini arttırdığı için önemli bir yerde olduğu, icrâ edilen türler, müzisyenlerin özellikleri, kullanılan çalgılar, oynanan oyunlar ve müziklerin yörelere göre yapılarındaki benzerlik ve farklılıkları olduğu gibi birçok önemli bilgiler ile birlikte kültürel süreçlerin ve sosyalleşme süreçlerinin Yârenlik geleneğinin gelecek kuşaklara aktarımında müziğin de önemli bir unsur olarak katkısıyla birlikte etkisi olduğu ve geleneğin aktarılmasını kolaylaştırdığına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Anatolia has hosted many civilizations from the past to the present. Many different structures have been seen and a wealth has been created. It has contributed to the development of Anatolian culture. Traditions are very important in this direction. Although many have disappeared without surviving until today, there are still some that continue. An example of this is the Yâren tradition. The literal meaning of Yâren is conversation between close friends, friendly conversation, conversation and chat. The people in these communities are called 'Yâren'. The Yâren tradition, which is one of the important traditions in Anatolian culture, continues its existence not in a single place but in many places with its own rules, procedures, etc. and is also passed on to future generations. Some of the organizations and associations, which aim to keep this tradition alive together with common acculturation and socialization and to pass it on to future generations and are communities established to keep the tradition alive in different regions, have come together and established a federation called Anatolian Sohbet Traditions and Yaran Associations. Thus, there was interaction between organizations and associations in different places, a common structure was created, and Seymenlik tradition, which is one of the similar traditions that have survived from the past to the present, took its place in this structure in addition to Yârenlik traditions. As a result of this unity, joint events were organized and continued to be organized at certain times of the year. The aim of the research is to obtain information about the structure, functioning, unique rules, place and importance of music and the types of works performed in different regions of the Yârenlik tradition, one of the important values of Anatolia, in the context of cultural processes and socialization, and to reveal the effect of music on the cultural processes and socialization process of the Yârenlik tradition. The data in the research were obtained by watching and observing the event called Ankara Yârenler and Seymenler Gathering on Saturday, 20.01.2024, taking notes, obtaining photographs and videos, and interviewing important people who kept the tradition alive in their own regions, and watching and analyzing videos about the Yârenlik traditions and Seymenlik traditions in the event. This research is important because it ensures that the Yârenlik traditions, one of the important values of Anatolia, are recognized and learned together with being included in a single study, passed down from generation to generation and the effect of music on the Yârenlik traditions in cultural processes and socialization processes, along with their continuation in the future. As a result; It has been concluded that the Yârenlik tradition is tried to be passed down to future generations by being kept alive in more than one different structure and functioning, that music has an important place because it increases the awareness of local folk songs by providing conversation, unity and interaction between cultures in traditions within regions, that there are many important information such as the types performed, the characteristics of musicians, the instruments used, the games played and the similarities and differences in the structures of music according to regions, and that cultural processes and socialization processes have an effect together with the contribution of music as an important element in the transfer of Yârenlik tradition to future generations and that it facilitates the transfer of the tradition.
Benzer Tezler
- Dijitalleşme, kültür ve kentsel mekân etkileşimi: Tasarım kurgusu yaklaşımı
Digitalization, culture and urban space interaction: A design fiction approach
ZEYNEP GÜLCE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Understanding the social production of virtual space: User-environment relations in immersive social virtual reality from a postphenomenological perspective
Sanal mekânın toplumsal üretimini anlamak: Postfenomenolojik perspektiften sürükleyici sosyal sanal gerçeklikte kullanıcı-çevre ilişkileri
MİNE BERTAN YILMAZ
Doktora
İngilizce
2024
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEREM RIZVANOĞLU
- Kitle iletişim araçlarının toplumsal etkisi bağlamında sosyal uyum: Suriyeli göçmenlerin Türk toplumuna uyumu konusunda çözüm arayışları ve göç iletişimi
Social adaptation in the context of the social impact of mass media: Solution search for the adaptation of Syrian immigrants to Turkish society and migration communication
ERSİN DANIŞ
Doktora
Türkçe
2025
İletişim BilimleriKocaeli Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİGAR PÖSTEKİ
- Günümüzde babalık algısının dönüşümü: Kentli, orta sınıf, dindar baba örneği
Contemporary transformations of the perception of fatherhood: The case of urban, middle-class, religious father
MERVE TOPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAFİZE ŞULE ALBAYRAK
- Kolektif hafıza bağlamında kamusal mekan ve gündelik yaşamın değişimi üzerine bir değerlendirme: İzmir Konak Atatürk Meydanı
An evaluation on the change of public space and daily life in the context of collective memory: İzmir Konak Atatürk Square
BETÜL AYBÜKE MERAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ ERTEKİN