Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı ekmeklik buğday çeşit ve hatlarının verim ve kalite unsurlarının karşılaştırılması
Comparison of yield and quality elements of some bread wheat varietes and lines in Diyarbakir ecological conditions
- Tez No: 942873
- Danışmanlar: PROF. DR. AYDIN ALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Buğday bitkisi insan besini olarak kullanılan kültüre alınmış bitkilerin arasında ekim ve üretimi en fazla yapılan bitkidir. Geniş adaptasyon yeteneğine sahip olan buğday günümüzde yaklaşık 50 ülkenin temel besin kaynağı durumundadır. Dünyada ekim için ayrılmış arazilerin yarısından fazlasında buğday yetiştirilmektedir. Buğday bitkisi kendi başına dünya nüfusuna bitkisel kökenli besinlerle sağlanan kalori toplamının hemen hemen %20'sini sağlamaktadır. Bu oran Türkiye'de %50'lere çıkmaktadır. İçeriğinde %65-75 oranında karbonhidrat, %6-20 aralığında protein barındırır ve B1 vitamini bakımından da önemli bir kaynaktır. Bu çalışma, Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında 2022-2023 üretim döneminde 9822, 9835, 9829, 9826, 9821, 9811, 9810, 9827 ve 9817 buğday hatları ve kontrol olarak Tosunbey, Bayraktar, Ceyhan-99, Cemre, Zühre buğday çeşitlerinin verim, verim unsurları ve kalite özelliklerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada protein oranı, tane nem oranı, hektolitre ağırlığı, düşme sayısı, kül oranı, yaş öz (gluten) oranı, sedimantasyon değeri, bitki boyu, başak boyu, başakta başakçık sayısı, başaklanma süresi ve birim alan tane verimi incelenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda protein oranı bakımından 9821 numaralı hattın(%16,6), glüten oranı bakımından 9821 numaralı hattın (%41,4), tane nem oranı bakımından 9811 numaralı hattın(%10,67), sedimantasyon değeri bakımından 9821 numaralı hattın(54 ml), düşme sayısı (FN) bakımından 9822 numaralı hattın(418,67), hektolitre ağırlığı bakımından 9817 numaralı hattın(78,21 kg), kül oranı bakımından 9821 numaralı hattın(1,81), başak boyu bakımından 9821 numaralı hattın (101,67 cm), başak boyu bakımından 9811 numaralı hattın (11,73 cm), başakta başakçık sayısı bakımından 9826 ve 9822 numaralı hatların (21,33 adet), başaklanma süresi bakımından 9811 numaralı hattın (152 gün) ve birim alan tane verimi bakımından 9821 numaralı hattın (754,37 kg/da) en yüksek değere sahip olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Wheat is the most widely cultivated and produced plant among the cultivated plants used as human food. Wheat, which has a wide adaptation ability, is the main food source of about 50 countries today. Wheat is grown on more than half of the land allocated for cultivation in the world. By itself, wheat plant provides almost 20% of the total calories provided to the world population by plant-based foods. This rate rises to 50% in Turkey. It contains 65-75% carbohydrates, 6-20% protein and is an important source of vitamin B1. This study was carried out to investigate the yield, yield components and quality characteristics of wheat lines 9822, 9835, 9829, 9826, 9821, 9811, 9810, 9827 and 9817 and wheat varieties Tosunbey, Bayraktar, Ceyhan-99, Cemre, Zühre as control in the experimental field of Dicle University Faculty of Agriculture during the 2022-2023 production period. The experiment was established according to randomized block design with three replications. Protein rate, grain moisture content, hectoliter weights, number of falls, ash content, gluten content, sedimentation values, plant height, spike length, number of spikelets per spike, spike duration and grain yield per unit area were analyzed. As a result of the study, line 9821 (16,6%) in terms of protein content, line 9821 (41,4%) in terms of gluten content, line 9811 (10,67%) in terms of grain moisture content, line 9821 (54 ml) in terms of sedimentation value, line 9822 (418,67) in terms of fall number (FN), line 9817 (78,21 kg) in terms of hectoliter weight, Line 9821 had the highest ash content (1,81), line 9821 had the highest spike length (101,67 cm), line 9811 had the highest spike length (11,73 cm), lines 9826 and 9822 had the highest number of spikelets (21,33), line 9811 had the highest spike duration (152 days) and line 8721 had the highest grain yield per unit area (754,37 kg).
Benzer Tezler
- İleri kademe buğday hatlarının verim bazı morfolojik ve kalite özellikleri yönünden ıslah programlarında kullanılabilme olanaklarının araştırılması
Investigation of possibilities of using in breeding programs interms of yield morphological and quality properties of advanced stage wheat lines
BAHAR GÜNEŞ
- İleri ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) hatlarında verim ve kalite ilişkilerinin belirlenmesi
Determination of yield and quality relations in advanced bread wheat (Triticum aestivum L.) lines
HASAN GÜRAN
- Gercüş (Batman) koşullarında bazı ekmeklik (triticum aestivum l.) ve makarnalık (triticum durum l.) buğday çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi
Determination of some bread wheat (triticum aestivum l.) and durum wheat (triticum durum l.) cultivars for grain yield and components and quality characters at gercüş ( Batman) conditions
ŞABAN ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÜLKER
- Diyarbakır koşullarında bazı yabancı kökenli buğday çeşitlerinin uyum yeteneklerinin ve kalite özelliklerinin belirlenmesi.
Determination of adaptability and quality properties of some foreign origined wheat cultivars in Diyarbakir conditions.
SADETTİN ÇELİK
- Diyarbakır koşullarına uygun tritikale genotiplerinin belirlenmesi
Determination of suitable triticale genotypes at Diyarbakir conditions
HALİL KARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TACETTİN YAĞBASANLAR