Kışlık beyaz yulafta (Avena sativa L.) melez gücü üzerine araştırmalar
Researches on the hybrid vigor in winter white oat (Avena sativa L.)
- Tez No: 9430
- Danışmanlar: DOÇ. DR. A. MURAT ÖZGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
1988-1989 yılları. arasında Ankara Üniversitesi Zira at Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Deneme Tarlalarında yü rütülen bu araştırmanın amacı; doğal koşullarda yetiştiri len kışlık beyaz yulaf (Avena sativ.a L. ) F 'lerinde bitki boyu, salkım boyu, bitkide kardeş sayısı, salkımda dane sa yısı, salkımda dane ağırlığı ve 1000 dane ağırlığına iliş kin melez gücünü ve bu özellikler arasındaki ilişkileri be lirlemektir. Tümüyle doğal koşullarda yürütülen araştırmada; iki tanesi tescilli çeşit (Ankara 76 ve Ankara 84) ve üç tanesi ıslah hattı olmak üzere toplam beş kışlık yulaf (Avena sativa L.) çeşit ya da hattı anaç olarak kullanılmıştır. 1988 ilkbaharında melezlemeler yapılarak 10 değişik kombi nasyon oluşturulmuştur. Elde edilen kombinasyonlara ait to humlar, anaçları ile birlikte, tesadüf blokları deneme de senine göre kışlık olarak tarlaya ekilmiş ve hasat dönemin de ele alınan özellikler bakımından gerekli ölçümler yapı larak, istatistiksel açıdan değerlendirilmiştir. Araştırmada, en yüksek pozitif melez gücü değerleri sırasıyla anaçlar ortalaması ve üstün anaca göre % 85 veIV % 78 değerleri ile salkımda dane ağırlığında bulunmuştur. En yüksek negatif melez gücü oranı ise, anaçlar ortalaması ve üstün anaca göre sırasıyla % -75 ve % -81 değerleriyle bitkide kardeş sayısında elde edilmiştir. Ele alman özel likler takımından belirlenen en düşük ve en yüksek melez gücü değerlerinin ise, sırasıyla anaçlar ortalaması ve üs tün anaca göre bitki boyunda, %-39 ile % 26 ve %-42 ile % 18; salkım boyunda, %-21 ile % 30 ve %-22 ile % 19; bit kide kardeş sayısında, %-75 ile % 52 ve %-81 ile % 45; sal kımda dane sayısında, %-59 ile % 59 ve %-67 ile % 53; sal kımda dane ağırlığında, %-61 ile % 85 ve %-67 ile % 78; 1000 dane ağırlığında ise, %-32 ile % 25 ve %-33 ile % 22 arasında değiştiği saptanmıştır. Buna göre, ele alınan özellikler bakımından gerek anaçlar ortalamalarına, gerekse üstün anaca göre önemli düzeyde melez gücü saptanmıştır. Değişik kombinasyonlarda farklı şekilde ortaya çıkan melez gücünün, bitki boyu ve salkım boyu bakımından farklı kombi nasyonlara göre negatif ya da pozitif; bitkide kardeş sayı sı ve salkımda dane sayısında genellikle negatif; salkımda dane ağırlığı ve 1000 dane ağırlığında ise genellikle pozi tif yönce olduğu belirlenmiştir. Bulgularımıza göre, yulafta bitki boyunda negatif, salkım toyunda ise pozitif melez gücünden birlikte yararla nılarak, bitki boyu ile salkım boyu arasındaki bağlılığın. kırılmasıyla kısa boylu fakat uzun salkımlı çeşitlerin elde edilmesinin güç olduğu görülmekte olup; öte yandan, salkım da dane sayısında ve 1000 dane ağırlığında melez gücünün birlikte olumlu etkisi ile yüksek verimli melez çeşitlerin elde edilebileceği sonucuna varılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Avena sativa L., kışlık beyaz yulaf, melezleme, türler içi melezleme, verim öğeleri, heterosis, ' melez gücü.
Özet (Çeviri)
The objective of this research, conducted at the ex perimental fields of the Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ankara between 1988 and 1989 is to determine the hybrid vigor concerning the plant height, panicle length, number of tillers per plant, number of grains per panicle, grain weight per panicle and 1000 grains weight in F. 's of winter white oat (Avena satiya L. ) crosses grown under -field' conditions'. - Relations- between these characteristics were also studied. In the research conducted under complete natural conditions, a total of five varieties of winter oat (Avena sativa L. ), consisting of two registered varieties (Ankara 76 and Ankara 84) and three breeding lines were used as the parent. Hybridizations were performed in the spring in 1988 and 10 different combinations were obtained. The seeds of the combinations thus formed together with their parents were sown in the field as winter crop according to rando mized block design and necessary measurements were made in respect of the characteristics studied in the period, and evaluated statistically.VI In the research, the highest positive values of hybrid vigor were obtained in the grain weight per panicle with the values of 85 % and 78 % according to mid-parents and highest parent respectively. The highest negative rate Of hybrid vigor was obtained in the number of tillers per plant with the values of -75 % and -81 % according to mid- parents and highest parent respectively. The lowest and highest values of hybrid vigor determined in respect of the characteristics studied were determined to be -39 % and 26%, and -42 % and 18 % in plant height', -21 % and 30 %, and - 22 % and 19 % in panicle length; -75 % and 52 %, and -81 % and 45 % in the number of tillers per plant? -59 % and 59 %, and -67 % and 53 % in the number of grains per panicle; -61 % and 85 %} and -67 % and 78 % in the grain weight per panicle; -32 % and 25 %, and -33 % and 22 % in 1000 grains weight according to the mid-parents and highest parents respectively. Thus, important levels of hybrid vigor were determined according to both mid-parents and highest parents-. It was determined that the hybrid vigor occuring differently in different combinations is in the positive or negative direction according to the different combinations in respects of plant height and panicle length; it is generally in negative direction in the number of tillers per plant and number of grains per panicle; and it is generally in the positive direction in the grain weight per panicle and 1000 grains weight. According to our findings; it is difficult to obtain dwarf varieties with long panicle by disapearing the linkage between the plant height and panicle length, by making use of the negative hybrid vigor in the plant height and posi tive hybrid vigor in the panicle length in oat. On the other hand, it was conducted that high yielding hybrid varieties may be obtained with the positive combined effects of hybrid vigor on the number of grains per panicle and 1000 grains weight. KEY WORDS: Avena sativ.a L., winter white oat, hybridization, intraspecific- hybridization, yield components, heterosis, hybrid vigor.
Benzer Tezler
- Markör destekli seleksiyon ve hızlı ıslah yöntemiyle hasat sonrası başakta çimlenmeye toleranslı beyaz taneli ekmeklik buğday genotiplerinin geliştirilmesi
Development of white bread wheat genotypes tolerant to pre-harvest sprouting by marker-assisted selection and speed breeding method
ELİF YAYLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyomühendislikKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT AYDIN
- Beyaz baş lahana genotiplerinde haploid bitki üretimi ve in vitro çoğaltım olanaklarının araştırılması
Investigation of haploid plant production and in vitro propagation in white head cabbage genotypes
ŞENAY MURAT DOĞRU
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BALKAYA
PROF. DR. ERTAN SAİT KURTAR
- Çanakkale ili kışlık sebze alanlarında lahana yaprak güvesi (Plutella xylostella L.) (Lepidoptera: Plutellidae)' nin popülasyon gelişimi ve zarar durumunun belirlenmesi
Determination of population development and damage status of diamondback moth (Plutella xylostella L.) (Lepidoptera: Pplutellidae) in winter vegetable areas of Çanakkale province
BATUHAN ORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT EFİL
- Çanakkale ili kışlık sebze yetiştiriciliği yapılan alanlardaki kök-ur nematodu (Meloidogyne spp. Goeldi, 1887) (Tylenchida: Meloidogynidae) türlerinin belirlenmesi
Determination of root-knot nematode (Meloidogyne spp. Goeldi, 1887) (Tylenchida: Meloidogynidae) species in winter vegetables growing areas in Çanakkale province
AYŞENUR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR GÖZEL