Mikhael Rabo kroniği: 14-21. kitaplar (MS 1042-1195) tahlil ve tercüme
The chronicle of Michael Rabo: Books 14-21 (1042-1195 AD) analysis and translation
- Tez No: 943012
- Danışmanlar: PROF. DR. RESUL AY, DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTLU AKALIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 608
Özet
Bu tez, 12. yüzyılda Süryani Ortodoks Kilisesi'nin patriği olan Mikhael Rabo'nun kaleme aldığı Kronik adlı Tarih eserinin 1598 tarihli Süryanice elyazması temelinde, metnin son sekiz kitabını (Kitap 14-21; MS 1042-1195) tahlil ve tercüme etmeyi amaçlamaktadır. Tevrat'taki yaratılış anlatısıyla başlayan Kronik, 1195 yılına kadar ulaşan kayıtlarıyla, dönemin dini, siyasi ve doğa olaylarına dair Süryani bakışını yansıtan özgün bir eserdir. Mikhael Rabo'nun Bizans, Selçuklu, Haçlı ve Ermeni güçlerinin çatışma ve ittifaklarıyla şekillenen bölgede patriklik makamında bulunması; çeşitli aktörlerle doğrudan temas kurması ve çağdaş olaylara tanıklık etmesi, onun kroniğini emsalsiz kılmaktadır. Tez çalışmasında öncelikle, Mikhael Rabo'nun hayatı, entelektüel yönü ve patriklik dönemi incelenmiş; ardından 11-12. yüzyıllarda Yakın Doğu'da şekillenen çok aktörlü siyasi ve dini ortam analiz edilmiştir. Bu çerçevede, Miafizit Süryanilerin farklı güçlerle olan ilişkileri tarihsel bağlamda değerlendirilmiştir. Tezin odak noktasını oluşturan 14-21. Kitaplar, Mikhael bar Barsavmo tarafından 1598'de istinsah edilen ve günümüze ulaşan en eski Süryanice nüsha (Urfa-Halep Kodeksi) esas alınarak ilk kez bütüncül biçimde Türkçeye çevrilmiş ve tarihsel analizleri yapılmıştır. Bu kitaplar, başta Süryani Ortodoks Kilisesi tarihi olmak üzere, Malazgirt Muharebesi sonrasında Anadolu'ya yönelik Türk göçleri, ilk Haçlı Seferleri ve bölgedeki güç mücadeleleri hakkında da birincil kaynak nitelikte bilgiler içermektedir. Böylece, Kronik'in bu bölümleri, 1944'te Hrant Andreasyan tarafından yapılan kısmi Türkçe çevirinin ötesine geçilerek, kilise tarihi bölümleri de dahil edilmek suretiyle, ilk kez özgün Süryanice metne dayanarak akademik literatüre kazandırılmıştır. Tez, hem kaynaklık değeri bakımından Kronik'in önemini vurgulamakta hem de Süryani tarihçiliği çerçevesinde eserin yapısını, katkılarını ve tarih yazımı perspektifini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to analyse and translate the last eight books of the text (Books 14-21; 1042-1195 AD) on the basis of the 1598 Syriac manuscript of the Chronicle written by Michael Rabo, the 12th century patriarch of the Syriac Orthodox Church. The Chronicle, which begins with the creation narrative in the Torah, is a unique a work that reflects the Syriac perspective on the religious, political and natural events of the period, with its records extending until 1195. Michael Rabo's patriarchal position in a region shaped by the conflicts and alliances of Byzantine, Seljuk, Crusader and Armenian powers, his direct contact with various actors and his witnessing of contemporary events make his chronicle incomparable. The thesis first examines Michael Rabo's life, intellectual direction and patriarchal period, and then analyses the multi-actor political and religious environment shaped in the Near East in the 11th-12th centuries. In this framework, the relations of Miaphysite Syriacs with different powers have been evaluated in a historical context. Books 14-21, which constitute the focus of the thesis, have been translated into Turkish for the first time in a holistic manner and historically analysed based on the oldest surviving Syriac copy (The Edessa-Aleppo Syriac Codex), which was inscribed by Michael bar Barsavmo in 1598. These books contain primary sourca information on history of the Syriac Orthodox Church, Turkish migrations to Anatolia after the Battle of Manzikert, the first Crusades and the power struggles in the region. Thus, these parts of the Chronicle have been brought into the academic literature for the first time on the basis of the original Syriac text, going beyond the partial Turkish translation made by Hrant Andreasyan in 1944 and including the chapters on church history. The thesis both emphasises the importance of the Chronicle in terms of its bibliographical value and reveals the structure, contributions and historiographical perspective of the work within the framework of Syriac historiography.
Benzer Tezler
- Yusuf Atılgan'ın Aylak Adam romanına Bahtin'in diyaloji kuramı eksenli bir yaklaşım
An approach based on bakhtin's dialogy to Yusuf Atılgan's novel, 'Aylak Adam'
HASAN CUŞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA APAYDIN
- Bizans sanatında melek tasvirleri
Depictions of angels in Byzantine art
IŞIL ÖZALAN SARIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLGÜN KÖROĞLU
- Komnenos Dönemi toplumsal, siyasal ve dini tartışmaların sanata yansıması
Reflection of social, political and teological arguments on Komnenos art
ZELİHA ŞENEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YELDA UÇKAN
- An analysis of the knowledge of earth sciences in Middle Byzantine histories, chronicles and military manuals (867-1204)
Orta Bizans dönemi tarih kaynakları, kronikleri ve askeri talimnamelerindeki yer bilimleri bilgisinin analizi (867-1204)
KUTSİ AYBARS ÇETİNALP
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim ve Teknoloji Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEHMET CELAL ŞENGÖR
- I. Basileios Dönemi'nde Bizans ve Batı ilişkileri (867-886)
Byzantine and Western relations in the Basileios I Period (867-886)
YILDIRIM ÖZTÜRK