Geri Dön

Yerel siyez buğdayının (triticum monococcum) verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Determination of yield and quality characteristics of local einkorn wheat (triticum monococcum)

PDF İndir

  1. Tez No: 943190
  2. Yazar: PELŞİN ERMİŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYDIN ALP
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Siyez Buğdayı, Ekmeklik Buğday Çeşitleri, Bitkisel Özellikler, Kalite Özellikleri, Siyez Wheat, Bread Wheat Cultivars, Agronomic Traits, Quality Characteristics
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dicle Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 58

Özet

Çalışma, 2022 yılı buğday üretim sezonunda, Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi'ne ait deneme alanında yürütülmüştür. Araştırmanın amacı, yerel bir genetik kaynak olan Siyez buğdayı ile Diyarbakır yöresinde yaygın olarak yetiştirilen Tosunbey, Bayraktar, Zühre, Cemre ve Ceyhan-99 buğday çeşitlerinin bazı agronomik ve kalite özelliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Çalışma tesadüfi bloklar deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırma bulgularına göre, Siyez buğdayı ile beş farklı buğday çeşidinin bitkisel özelliklerinden elde edilen ortalama değerler şu şekilde belirlenmiştir: Bitki boyu ortalaması (91,83 cm) olup, en yüksek bitki boyu Bayraktar çeşidinde (113,00 cm), en düşük bitki boyu ise Siyez buğdayında (72,33 cm) saptanıştır. Başakta tane sayısı (15,50 adet) ile siyez buğdayı, (90,67 adet) Tosunbey olarak saptanmıştır. Başakta tane ağırlığı en yüksek (1,18 g) Ceyhan-99, en düşük ise (0,32 g) Siyez buğdayı olarak saptanmıştır. Başak uzunluğu en yüksek (13,63 cm) Bayraktar, en düşük (4,90 cm) Siyez buğdayında ölçülmüştür. Tek bitki verimi en düşük Zühre (3,87 g), en yüksek tek bitki verimi ise Siyez buğdayında (6,43 g) saptanmıştır. Çalışmada en yüksek bin tane ağırlığı 35,12 gram ile Zühre çeşidinde belirlenirken, en düşük değer ise 27,62 gram ile Tosunbey çeşidinde tespit edilmiştir. Hektolitre ağırlığı en yüksek hektolitre ağırlığı Ceyhan-99 çeşidinde (75,80 kg/lt), en düşük hektolitre ağırlığı ise Siyez buğdayında (53,10 kg/lt) bulunmuştur. Tanede nem oranı en yüksek nem oranı Siyez buğdayında (%11,73), en düşük nem oranı ise Cemre çeşidinde (%10,63) gözlemlenmiştir. Gluten değeri bakımından en yüksek gluten değerine sahip Zühre (%37,43), en düşük gluten değeri ise Siyez buğdayında (%2,90) bulunmuştur. Gluten indeksi bakımından en yüksek gluten indeksi Tosunbey (%94,23), en düşük gluten indeksi ise Siyez buğdayında (%38,33) tespit edilmiştir. Sedimentasyon değeri en yüksek Tosunbey (%46,33), en düşük sedimentasyon değeri ise Siyez buğdayında (%8,67) ölçülmüştür. Araştırma bulguları, Siyez buğdayının özellikle tek bitki veriminin yüksek olmasının, fazla kardeşlenme nedeniyle olduğunu, kavuzlu yapısının ise mineral madde içeriğini artırdığını ve buğdayın düşük gluten oranı nedeniyle ekmeklik kalite açısından insan beslenmesine katkı sağladığını göstermektedir. Bu nedenlerle, Siyez buğdayının ekim alanlarının arttırılması ve üretiminin teşvik edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Özet (Çeviri)

This study was conducted in the experimental field of the Faculty of Agriculture at Dicle University during the 2022 wheat growing season. The aim of the research was to comparatively investigate certain agronomic and quality characteristics of Siyez wheat, a local genetic resource, alongside Tosunbey, Bayraktar, Zühre, Cemre, and Ceyhan-99 wheat cultivars, which are commonly cultivated in the Diyarbakır region. The experiment was designed according to the randomized complete block design (RCBD) with three replications. According to the research findings, the average plant height was recorded as 91.83 cm, with the tallest plants observed in the Bayraktar variety (113.00 cm) and the shortest in Siyez wheat (72.33 cm). The number of grains per spike ranged from 15.50 in Siyez to 90.67 in Tosunbey. The highest grain weight per spike was recorded in Ceyhan-99 (1.18 g), while the lowest was found in Siyez wheat (0.32 g). Spike length was highest in Bayraktar (13.63 cm) and lowest in Siyez wheat (4.90 cm). The lowest single plant yield was recorded in Zühre (3.87 g), while Siyez wheat had the highest single plant yield (6.43 g). The thousand kernel weight (TKW) was highest in Zühre (35.12 g) and lowest in Tosunbey (27.62 g). Hectoliter weight was also highest in Ceyhan-99 (75.80 kg/hl) and lowest in Siyez wheat (53.10 kg/hl). The grain moisture content ranged from 10.63% in Cemre to 11.73% in Siyez wheat. Regarding gluten content, Zühre had the highest value (37.43%), while Siyez wheat had the lowest (2.90%). The highest gluten index was observed in Tosunbey (94.23%), and the lowest in Siyez wheat (38.33%). Sedimentation values ranged from 8.67 ml in Siyez wheat to 46.33 ml in Tosunbey. The findings suggest that the high single plant yield of Siyez wheat is primarily due to its high tillering capacity. Additionally, its hulled grain structure appears to contribute positively to its mineral content. Although it has low gluten content, this characteristic may offer nutritional benefits in terms of human consumption. Therefore, it is concluded that the cultivation area of Siyez wheat should be expanded and its production promoted.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    769751

    Bazı buğday çeşitlerinde azotlu gübre uygulamalarının kuraklık stresine karşı etkilerinin araştırılması

    Investigation of the effects of nitrogen fertilizer applications against drought stress in some wheat varieties

    AHMET KIZIL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    BiyolojiArtvin Çoruh Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET DEMİRALAY

  2. Tez No

    750208

    Sağlık turizm işletmeleri için alternatif ekmek türleri geliştirilmesi ve duyusal analizleri

    Development and sensory analysis of alternative bread types for health tourism enterprises

    ERCAN POLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Gastronomi ve Mutfak SanatlarıSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Sağlık Turizmi İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MERAL YILMAZ

  3. Tez No

    813100

    Denizli ilinde yetiştirilen bazı yerel buğday (Triticum spp.) çeşitlerinin glutatyon s-transferaz içeriğinin belirlenmesi ve tescilli buğday çeşitleri ile karşılaştırılması

    Determination of glutathione s-transferase content of wheat landraces (Triticum spp.) grown in deni̇zli̇ city and comparison with registered wheat varieties

    AZİZ ÖZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    BiyokimyaPamukkale Üniversitesi

    Organik Tarım İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ALAETTİN KEÇELİ

  4. Tez No

    824474

    Comparison of the genetic diversity levels of wheat species grown in Turkey & investigation of the genomic responses of local einkorn wheat to heat stress

    Türkiye'de yetişen buğday türlerinin genetik çeşitlilik seviyelerinin karşılaştırılması & yerel siyez buğdayının sıcaklık stresine olan genomik cevaplarının araştırılması

    MERVE SIVACI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    BotanikBoğaziçi Üniversitesi

    Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM RAŞİT BİLGİN

  5. Tez No

    931673

    BAZI YEREL VE KAVUZLU BUĞDAY ÇEŞİTLERİNDEN ELDE EDİLEN EKMEK, BİSKÜVİ VE KRAKERLERİN FONKSİYONEL VE TEKNOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

    Determination of functional and technological propertiesof bread, cookies and crackers obtained from somelandrace and hulled wheat varieties

    NUREL ARSLAN ÜNAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Gıda MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. BERRİN ÖZKAYA

Geri Dön