İran Mânâgera sinemasında tasavvufi temalar
Sufi themes in Iranian Managera cinema
- Tez No: 943805
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULCEBBAR KAVAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, İran Sineması, Mânâgera Sineması, Dini Sinema, İrfan, Sufism, Iranian Cinema, Mânâgera Cinema, Religious Cinema, Mysticism
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Sinema, ortaya çıktığı günden bu yana hakikat, zaman, hayal ve rüya gibi kavramlarla derin bir ilişki içinde olmuştur. Sinemanın görsel bir sanat olarak öznel deneyimleri ve gerçekliğin ötesine geçen kavramları ifade etme kapasitesi, onu hakikatin sorgulandığı bir mecra haline getirmiştir. Zamanın sinema anlatısındaki döngüsel veya doğrusal işlenişi, seyirciyi geçmiş, şimdi ve gelecek arasında bir bağ kurmaya davet ederken, hayal ve rüya kavramları sinematografik dili zenginleştiren unsurlar olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, sinema tarihinin farklı dönemlerinde farklı coğrafyalar tarafından benimsenen sanatsal ve felsefi yaklaşımlar, bu temel kavramların çeşitli boyutlarını ortaya koymuştur. İran sineması, bu kavramların sanatsal ve felsefi boyutlarını incelemek için oldukça zengin bir tarihsel ve kültürel bağlama sahiptir. İslam Devrimi öncesi ve sonrası dönemler, İran sinemasında önemli kırılma noktaları oluşturmuş ve bu anlamda sinema anlayışını kökten değiştirmeye yönelik bazı adımlar atılmıştır. Devrim öncesi dönemde İran sineması, daha seküler, bireysel ve evrensel temaları işlerken, Devrim sonrası dönemde sinema, İslamî değerlerin ve Şii düşüncesinin etkisiyle yeniden şekillendirilmeye çalışılmıştır. Bu dönüşüm, İran sinemasının anlatısal, tematik ve estetik özelliklerinde belirgin bir şekilde gözlemlenmektedir. İran İslam Devrimi sonrası dönemde ortaya çıkan ve“Mânâgera”olarak tanımlanan sinema, İran sinemasında hakikat, hayal, rüya, ahiret, şeytan, melekler ve cinler, insanın olağanüstü güçleri, gaybi yardımlar, insanın değişim ve dönüşümü ile tasavvufî temaların yoğun bir şekilde işlendiği bir sinema olarak dikkat çekmektedir. Bu sinema anlayışı, bireyin manevi yolculuğunu ve hakikat arayışını esas alarak bunu sinema sanatında yeni bir ifade biçimi olarak gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma, İran sinemasının tarihsel bağlamını ve Mânâgera Sineması'nın İslam Devrimi sonrası dönemdeki gelişimini ele almayı amaçlamaktadır. Nitekim Devrim sonrası dönemde İran'da sinemanın, dini ve ideolojik doğrultuda yeniden şekillendirilmek istenmesi, Mânâgera Sineması'nın ortaya çıkışında belirleyici bir faktör olmuştur. Bu sinema, yalnızca dini temaları yansıtmakla kalmamış, aynı zamanda sinemanın, hakikat ve tasavvuf arasında bir köprü kurma potansiyelini de göstermiştir. Araştırma kapsamında, Devrim sonrası döneme ait seçilen beş temsilci film, Mânâgera Sineması'nın estetik ve tematik özelliklerini ortaya koymak için detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Bu filmler, sinematografik dilin tasavvufî temaları ifade etme kapasitesini ve bu temaların yukarıda bahsi geçen konularla nasıl ilişkilendirildiğini göstermeye çalışmaktadır. Çalışma, Mânâgera Sineması'nın İran sinemasında kazandığı önemi ve bu sinemanın hem ulusal hem de uluslararası bağlamda kültürel bir anlatı aracı olarak taşıdığı değeri vurgulamaktadır. Sonuç olarak, İran sineması, Devrim sonrası süreçte dini ve kültürel temaların sinemaya yansıdığı önemli bir örnek sunarken, Mânâgera Sineması, sinema sanatının metafizik ve manevi temaları ele alma potansiyelini sergileyen ve her sinema türünde görülen bir“içerik yaklaşımı”olarak değerlendirilmektedir. Bu araştırma, Mânâgera Sineması'nın tarihsel, sanatsal ve felsefi bağlamlarındaki tasavvufi temaları inceleyerek, İran sinemasının dönüşüm süreçlerine ve sinema tarihindeki yerine ilişkin kapsamlı bir perspektif sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Since its inception, cinema has had a profound relationship with concepts such as truth, time, imagination, and dreams. As a visual art form, cinema's ability to express subjective experiences and transcendental ideas has made it a medium for questioning reality itself. The cyclical or linear representation of time in cinematic narratives invites the audience to establish a connection between the past, present, and future, while the notions of imagination and dreams enrich the cinematic language as prominent elements. In this context, the artistic and philosophical approaches adopted by different geographies throughout the history of cinema have revealed various dimensions of these fundamental concepts. Iranian cinema provides a rich historical and cultural framework for examining the artistic and philosophical dimensions of these concepts. The periods before and after the Islamic Revolution constitute critical turning points in Iranian cinema, with significant steps taken to fundamentally reshape its understanding of cinema. While Iranian cinema before the Revolution dealt with more secular, individualistic, and universal themes, the post-Revolution period witnessed attempts to reshape cinema under the influence of Islamic values and Shiite thought. This transformation is clearly observable in the narrative, thematic, and aesthetic characteristics of Iranian cinema. Emerging in the post-Islamic Revolution era, the cinematic content referred to as“Mânâgera”stands out for its intensive focus on themes such as truth, imagination, dreams, the afterlife, angels, devils, supernatural forces, divine assistance, human transformation, and Sufi philosophy. This understanding of cinema aims to realize the individual's spiritual journey and search for truth as a new form of expression in the art od cinema. This study aims to analyze the historical context of Iranian cinema and the development of Mânâgera Cinema in the post-Revolution period. Indeed, the desire to reshape cinema in religious and ideological directions during the post-Revolution era played a decisive role in the emergence of Mânâgera Cinema. This sınematic content not only reflects religious themes but also demonstrates cinema's potential to act as a bridge between truth and mysticism. The research includes an in-depth analysis of five representative films from the post-Revolution period to highlight the aesthetic and thematic characteristics of Mânâgera Cinema. These films aim to illustrate the capacity of cinematic language to convey Sufi themes and explore how these themes are intertwined with the aforementioned concepts. The study emphasizes the significance of Mânâgera Cinema in Iranian cinema and underscores its value as a cultural narrative tool in both national and international contexts. In conclusion, Iranian cinema presents a notable example of how religious and cultural themes were reflected in cinema during the post-Revolution period. Mânâgera Cinema, as a genre that explores metaphysical and spiritual themes, demonstrates the potential of cinema to address these profound subjects. This research seeks to provide a comprehensive perspective on the historical, artistic, and philosophical contexts of Mânâgera Cinema, shedding light on the transformative processes of Iranian cinema and its place in the history of cinema.
Benzer Tezler
- Etik liderlik davranışlarının çalışanların örgütsel bağlılıklarına etkisi ve İran'ın Tebriz şehrindeki devlet hastanelerinde bir araştırma
The effect of ethical leadership behaviors on the organizational commitment of employees and a research in state hospitals in Tebriz city of Iran
BEHRAD KHODASHENAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Hastanelerİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH GÜNEY
- İran'daki dil ve konuşma terapistlerinin iş memnuniyet durumlarının belirlenmesi
Job satisfaction status of speech and language therapists in Iran
HODA GHANBARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KONROT KONROT
- E-ticarette pazarlama uygulamaları: iran pazarında bir araştırma
E-commerce marketing practices: A research in the Iranian market
HAMED MOHAMMAD N.
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİGEN YILDIRIM
- Muhammed B. Turtûşî'nin Sirâcu'l-Mülûk eseri bağlamında devlet ve devlet yöneticisi
State and state manager of the Muhammed B. Turtuşi in the context of Siracu'l-Muluk
VEYSİ ABDULAZİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
FelsefeYüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN HEMŞİNLİ
- Türkiye ve İran'daki bazı devlet üniversitelerinde görev yapan öğretim elemanlarının örgütsel güvene ilişkin görüşleri (Ankara ve Tahran örneği)
The opinions of academic staff who work at some state universities in Turkey and Iran about organizational trust (Ankara and Tehran sample)
MEYSAM KARIMI BAKHSHKANDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÖZDEMİR