Gazân Mahmud Han Dönemi ve İlhanlıların Müslüman oluşu
Gazan Mahmud Khan Period and the Conversion of the Ilkhanids to Islam
- Tez No: 943883
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEFAETTİN SEVERCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
İlhanlı Devleti, Cengiz Han'ın torunu olan Hülâgû Han tarafından kurulmuştur. İlhanlı hükümdarları, kısmen de olsa Moğol Devleti'ne olan bağlılıklarını sürdürmüşlerdir. Bu durum onların dini inançlarını da şekillendirmiş, Hülâgû Han ve onun halefi Abaka Han dönemlerinde Moğolların temel inancı olan Şamanizm ve Budizm benimsenmiştir. Abaka Han'dan sonra tahta geçen Ahmet Teküder'in İslâmiyet'i benimsemesi bürokratları ve halkı memnun etmemiştir. Halk, onu atalarının dininden dönmekle suçlamıştır. Sonuçta Ahmet Teküder tahttan indirilerek idam edilmiştir. Onun ardından sırasıyla Argun Han, Geyhatu Han ve Baydu Han tahta geçmiştir. Bu hükümdarlar, Budizm ya da Şamanizm inancına mensup oldukları için dini anlamda herhangi bir sorun yaşanmamıştır. İlhanlıların yedinci hükümdarı olan Gazân Han da çocukluk yıllarında Budizm inancını benimsemiştir. Fakat henüz tahta geçmeden Emir Nevruz'un ve Müslüman din adamlarının etkisiyle Müslüman olmuştur. İlhanlı Devleti'nin resmi dinini de İslâmiyet olarak değiştirmiştir. Gazân Han'ın bu hamlesi İlhanlılar için yeni bir dönem başlatmıştır. Çalışmada bu önemli hükümdarın hayatı, detaylıca ele alınmış; onun Müslüman olması ve bu ihtida hareketinin İlhanlı toplumu üzerindeki etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Bu araştırma için tarihî ve güncel kaynaklar karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Neticede Gazân Han'ın iç ve dış sorunlarla mücadele ettiği, buna karşın yeni fetihler açısından durağan bir dönem geçirdiği görülmüştür. Gazân Han dönemindeki en önemli gelişme hiç şüphesiz din değişikliği olmuştur. İlhanlılar, İslâm'ı benimserken eski inançlarından tamamen kopamamışlardır. Yeni dinin kabulü pek çok alanda yenilik yapılmasını da zorunlu kılmıştır. Gazân Han tarafından yapılan reformların bazısı başarılı olup sürekli olarak uygulanırken bazısı sadece merkezle sınırlı kalmış, yayılmamıştır.
Özet (Çeviri)
The Ilkhanate was founded by Hülâgû Khan, a grandson of Genghis Khan. The Ilkhanate rulers maintained their allegiance to the Mongol Empire, at least to some extent. This situation also shaped their religious beliefs, and during the reigns of Hülâgû Khan and his successor Abaka Khan, Shamanism and Buddhism, the fundamental beliefs of the Mongols, were adopted. After Abaka Khan, Ahmet Teküder ascended the throne and adopted Islam, which did not please the bureaucrats and the people. The people accused him of turning away from the religion of his ancestors. As a result, Ahmet Teküder was deposed and executed. He was succeeded by Argun Khan, Geyhatu Khan, and Baydu Khan. These rulers adhered to Buddhism or Shamanism, so there were no religious issues. Gazân Khan, the seventh ruler of the Ilkhanate, also embraced Buddhism in his childhood. However, before ascending the throne, he converted to Islam under the influence of Emir Nevruz and Muslim clerics. He also changed the official religion of the Ilkhanate to Islam. Gazân Khan's move marked the beginning of a new era for the Ilkhanate. This study examines the life of this important ruler in detail, with the aim of investigating his conversion to Islam and the effects of this conversion on Ilkhanid society. Historical and contemporary sources were analyzed comparatively for this research. Ultimately, it was found that Gazân Khan struggled with internal and external problems, but experienced a period of stagnation in terms of new conquests. The most significant development during Gazân Khan's reign was undoubtedly the change of religion. While the Ilkhanids adopted Islam, they could not completely break away from their old beliefs. The acceptance of the new religion also necessitated innovations in many areas. Some of the reforms implemented by Gazân Khan were successful and continued to be applied, while others remained limited to the center and did not spread.
Benzer Tezler
- Gazan Mahmut Han Döneminde Anadolu'da meydana gelen Moğol isyanları: 1295 - 1304
The Mongol rebellions in Anatolia during the reign of Gazan Mahmud Khan: 1295 - 1304
KÜRŞAT GÜNAY
- Anadolu'da İlhanlı mimari eserleri
Worlds of İlkhanate archtitecture in Anatolia
NAZHAN AYTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. NURİ SEÇGİN
- Tevârih-i Güzide–Nusret Nâme'nin Türk-Moğol tarihi açısından değerlendirilmesi
Historical analysis of Tevârih-i Güzîde-Nusret-Nâme
OCHIRPUREV DUGER
- Konya Müzesinde İlhanlı hükümdarı Ebû Said Bahadır Han'a ait sikkeler
Goins of ılkonid ruler Ebu Said Bahadır Hanat the Konya Museum
ALİ AKYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM