Harm to the environment and non-human animals: Can care ethics re-think AI?
Çevreye ve insan dışı hayvanlara verilen zarar: Bakım etiği yapay zekâyı yeniden düşünebilir mi?
- Tez No: 943925
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP DİREK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 68
Özet
Yapay zekânın (YZ) çeşitli alanlara entegrasyonu, çevresel sürdürülebilirlik ve hayvan refahı üzerindeki etkilerine dair etik kaygıları gündeme getirmektedir. Son araştırmalar, kâr odaklı programlanan YZ sistemlerinin ekolojik zararı artırabileceğini ve hayvan refahını olumsuz etkileyebileceğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle, bu tez, YZ'nin karar alma süreçlerinin gelişiminde ortaya çıkan antroposantrik eğilimlere etik bir bakışla nasıl yaklaşılabileceğine dair olası yolları tartışmayı amaçlamaktadır. Karşılıklı bağımlılık, bağlamsallık ve kırılganlığa vurgu yapan feminist bakım etiğinin, antroposantrik önyargıları yeniden üretmek yerine zararı azaltacak bir etik çerçeve sunabileceği ileri sürülmektedir. Gruen'ün (2015)“iç içe geçmiş empati”(entangled empathy) kavramına dayanarak, insanların hâlihazırda insan olmayan varlıklarla iç içe geçmiş bir ilişkide olduğu ve YZ'nin de hayvanlar ve çevreyi kapsayan ilişkisel ağların bir parçası olarak anlaşılması gerektiği savunulmaktadır. Bakım etiğinin YZ'yi kapsayacak şekilde genişletilmesi, YZ'nin insanlar gibi“bakım gösterip gösteremeyeceği”sorusunu gündeme getirir. Mark Coeckelbergh ve David Gunkel'in önerdiği sosyal-ilişkisel ahlaki statü yaklaşımından yola çıkan bu tez, ahlaki fail olmanın, bakım verme ve empati kurma yetisinin ontolojik özelliklere dayanması gerekmediğini; bunun yerine YZ'nin ilişkisel bağlamlardaki görünüşüne dayalı olarak ele alınması gerektiğini ileri sürmektedir. Bu bakış açısıyla, YZ sistemleri dünyayla etik ilişkiler kurabilir; yalnızca ne olduklarından dolayı değil, nasıl etkileşim kurdukları, ihtiyaçlara nasıl yanıt verdikleri, sosyal bağlar oluşturup bakım uygulamalarına nasıl katıldıkları önemlidir. Bu tez, bakım etiğinin YZ tasarımına entegre edilmesinin daha adil ve ekolojik açıdan sorumlu bir yaklaşım sunduğunu ve çeşitli varlıklar arasındaki etik etkileşimlere dair disiplinlerarası diyaloğu teşvik ettiğini savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The integration of artificial intelligence (AI) into various domains raises ethical concerns about its impact on environmental sustainability and animal welfare. Recent studies highlight AI systems, programmed to prioritize profit-making, can exacerbate ecological harm and animal wellbeing. Therefore, this thesis aims to argue for potential ways to approach the anthropocentric tendencies of the development of AI's decision-making from an ethical standpoint. I explore how feminist care ethics, emphasizing interdependence, context, and vulnerability, can provide an ethical framework for AI design that mitigates harm rather than reinforcing anthropocentric biases. Building on Gruen's (2015) concept of entangled empathy, I argue that humans are already in an entangled relationship with non-humans and AI should also be understood as part of relational networks that include animals and the environment. Broadening care ethics to include AI raises the question whether AI can care as humans. Building on the social-relational approach for moral status proposed by Mark Coeckelbergh and David Gunkel, this thesis argues that moral agency as well as ability to care and empathy need not rely on ontological properties but should be grounded in appearance of AI within relational contexts. Through this lens, AI systems may ethically engage with the world not because of what they are, but because of how they interact, respond to needs, form social bonds, and participate in practices of care. This thesis aims to argue that integrating care ethics into AI design fosters a more just and ecologically responsible approach, encouraging interdisciplinary dialogue on the ethical interactions across diverse entities.
Benzer Tezler
- Cu-MOF katkılı montmorillonit (Cu-MOF/MMT) adsorbanı ile atık sulardan ilaç giderimi
Drug removal from wastewater by using Cu-MOF added montmorillonite (Cu-MOF/MMT) adsorbent
ELÇİN TUTUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NALAN ERDÖL AYDIN
- Yeşil kriminolojinin siyasal çevrebilim açısından incelenmesi ve Türkiye
Evaluation of green criminology in terms of political environmental science and Türki̇ye
GÖKÇE KARALEZLİ AYDOĞAN
Doktora
Türkçe
2024
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN ALGAN
PROF. DR. AYŞEGÜL MENGİ
- Kriminoloji ve Ceza Hukuku boyutuyla 'çevreci terörizm'
'Ecoterrorism' in criminology and Criminal Law aspects
ERDEM İZZET KÜLÇÜR
- Irak'ın Thi-Qar eyaletindeki hastalardan izole edilen escherichia coli'de shigatoxin geninin moleküler tespiti
Molecular detection of shigatoxin gene in escherichia coliisolated from patients in Thi-Qar province, Iraq
TALAL HASAN JABER ALFKAWI
Doktora
Türkçe
2024
BiyolojiÇankırı Karatekin ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL AKILLI ŞİMŞEK