Bilişsel yorgunluk ve karar verme ışığında futbol hakemlerinde bilişsel becerilerin incelenmesi
An investigation of cognitive skills in football referees in the light of cognitive fatigue and decision making
- Tez No: 944222
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ENGÜR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Spor, Psychology, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sporda Psikososyal Alanlar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Bu araştırmada, bireylerin sahip olduğu hakemlik deneyimi, bilişsel yorgunluk düzeyi, öz-yeterlik inancı ve profesyonel futbol geçmişi gibi psikolojik ve deneyim temelli bireysel farklılıkların sürekli dikkat becerisi, stres altında karar verme düzeyi ve pozisyonel karar doğruluğu üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma, farklı tecrübe türleri (hakem, futbolcu, izleyici) ve bilişsel yük düzeyleri (sesli, sessiz, kontrol) arasında bilişsel becerilerin karşılaştırılmasına olanak tanıyan 3×3 faktöryel desenli deneysel bir yapıda gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya gönüllülük esasına dayalı olarak 72 katılımcı dâhil edilmiştir. Katılımcılara deney prosedürü kapsamında Demografik Bilgi Formu ve Hakem Özyeterlik Ölçeği, pozisyonel karar doğruluğu için geliştirilen özgün bir karar simülasyonu ve Viyana Test Sistemi kullanılarak dikkat düzeyi için Sinyal Tespit Testi (SIGNAL), stres altında karar verme için Determinasyon Testi (DT) uygulanarak veriler elde edilmiştir. Verilerin analizi betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü ANOVA, 3x3 faktöryel ANOVA ve MANOVA testleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bulgular, hakemlik tecrübesi ile bilişsel yorgunluk düzeyi etkileşiminin anlamlı olmadığını; bilişsel yorgunluğun da bağımsız etkilerinin sınırlı olduğunu göstermektedir. Ancak deneyim düzeyine göre stres altında karar doğruluğu anlamlı farklılık göstermiş; futbolcu grubunun izleyicilere kıyasla daha başarılı olduğu görülmüştür. Özyeterlik düzeyinin bağımlı değişkenler üzerinde anlamlı bir etkisi saptanmamıştır. Profesyonel futbol geçmişine sahip bireyler stres altında karar doğruluğunda daha yüksek performans sergilemiştir. Reaksiyon süresi değişkeni ise hiçbir analizde anlamlılık göstermemiştir. Bu sonuçlar, bilişsel performansı etkileyen unsurların çok boyutlu ve bağlamsal olduğunu, özellikle hakemlik gibi dikkat ve stres yönetimi gerektiren görevlerde bu faktörlerin birlikte değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler; Karar Verme; Bilişsel Yorgunluk; Dikkat; Futbol Hakemliği; Özyeterlik
Özet (Çeviri)
This study examined the effects of psychological and experience-based individual differences, such as refereeing experience, cognitive fatigue level, self-efficacy belief, and professional soccer background, on sustained attention skills, decision-making level under stress, and positional decision accuracy. The study was conducted in an experimental design with a 3×3 factorial pattern, allowing for the comparison of cognitive skills across different experience types (referee, player, spectator) and cognitive load levels (auditory, visual, control). A total of 72 participants were included in the study on a voluntary basis. Participants were administered a Demographic Information Form and the Referee Self-Efficacy Scale, an original decision simulation developed for positional decision accuracy, and the Vienna Test System, including the Signal Detection Test (SIGNAL) for attention level and the Determination Test (DT) for decision-making under stress, to collect data. Data analysis was conducted using descriptive statistics, independent samples t-test, one-way ANOVA, 3x3 factorial ANOVA, and MANOVA tests. The findings indicate that there is no significant interaction between refereeing experience and cognitive fatigue levels; cognitive fatigue also has limited independent effects. However, decision accuracy under stress showed significant differences according to experience level; the soccer player group was found to be more successful than the spectators. No significant effect of self-efficacy level was found on the dependent variables. Individuals with a professional soccer background demonstrated higher performance in decision accuracy under stress. The reaction time variable did not show any significance in any analysis. These results highlight that the factors influencing cognitive performance are multidimensional and contextual, and that these factors should be evaluated together, especially in tasks requiring attention and stress management, such as refereeing. Keywords; Decision Making; Cognitive Fatigue; Attention; Football Refereeing; Self-Efficacy
Benzer Tezler
- Evaluation of cognitive performance of seafarers in heavy weather conditions using cognitive test software application
Gemi adamlarının bilişsel performanslarının bilişsel test yazılımı kullanarak ağır hava koşullarında değerlendirmesi
MESUT CAN KÖSEOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
- Özel bir piston ve kilit mekanizmasına sahip yüksek başlangıç ivmeli göğüs kompresyon cihazının tasarımı, simülasyonu ve üretimi
Design, simulation, and fabrication of a high initial acceleration automatic chest compression device with a special piston and locking mechanism
AHMET KAĞIZMAN
Doktora
Türkçe
2024
Biyomühendislikİstanbul Teknik ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VOLKAN SEZER
- Örgütler için çevresel değişkenlik etki modeli oluşturulması ve değişkenliğin örgütler üzerindeki etkisinin analizi
To Form environmental of dynamism effect model for organizations and the analyse of the effect of dynamism over organizations
CAHİT ALİ BAYRAKTAR
- Deniz ulaştırmasında, gemiadamlarının bilişsel (cognıtıve) performansının stresör faktörler altında modellenmesi ve operasyonel süreçlere etkisi
Modeling the cognition of seafarers under stresor factors and its effect on operational processes in maritime transportation
UMUT TAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
PROF. DR. OSMAN KAAN KORA
- Çalışma belleği ve negatif değerlikli duyguların EEG tabanlı kestirim sistemi
EEG based working memory and negative emotional valence estimation system
BORA CEBECİ
Doktora
Türkçe
2021
Biyomühendislikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaBiyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN AKAN