Yerel halkın yenilebilir yabani mantarlar hakkındaki bilinç düzeyinin araştırılması: Kastamonu ili örneği
Research on the level of awarness of local people about edible wild mushrooms: The case of kastamonu province
- Tez No: 944421
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY GİRAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Ziraat, Forestry and Forest Engineering, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Ülkemiz coğrafi yapısından dolayı yenilebilir yabani mantarlar konusunda, birçok ülke ile karşılaştırıldığında, mantar türleri ve verimlilik konusunda önemli bir avantaja sahiptir. Ülkemizde doğada yetişen 300 kadar yenilebilir yabani mantar türü olduğu bilinmektedir. İnsanların gıda kaynağı olarak topladıkları bu mantarlardan bazıları pazarlarda satılırken bir kısmı da ihraç edilmektedir. Türkiye'de doğal mantarların sebep olduğu zehirlenmelerin, ilkbahar ve sonbahar mevsiminde en üst düzeyde olduğu görülmektedir. Bu çalışmada yerel halkın yenilebilir yabani mantar türlerine ilişkin farkındalık düzeyinin değerlendirmesi amaç edinilmiştir. Çalışmada yüz yüze görüşme ile anket yöntemi tercih edilmiştir. Yapılan anket 4 farklı bölümden oluşmaktadır. Yapılan çalışma sonuçlarını incelendiğinde; 150 katılımcının %63,3'ü erkeklerden, %36,7'si kadınlardan oluşmakta, yaş aralığı 13 ile 80 arasında değişmekte olup %50'si 26-50 yaş aralığında bulunmaktadır. Katılımcıların %46'sı ilçe merkezinde, %44,7'si köyde ve %9,3'ü il merkezinde yaşamakta, eğitim durumu incelendiğinde, %42'sinin lise ve dengi okul mezunu olduğu, %26'sının orta öğretim mezunu olduğu görülmektedir. Mantar toplama süreleri; %40'ı 1 ila 3 yıldır mantar topluyor iken %15,3'lük kısmı 20 yıldan uzun süredir mantar toplamaktadır. Mantar toplama konusunda %81,3'lük kesimin herhangi bir eğitim almadığı tespit edilmiştir. Eğitim aldığını beyan edenlerin %18,7 ise eğitimi %9,3 Tarım Bakanlığından, %16 ise diğer şeklinde cevap vermiştir. Mantarı %56,7'si geleneksel yöntemler ile %6,7'si televizyondan gördüğü kadarı ile teşhis ettikleri cevabını vermişlerdir. Mantar toplama nedenleri; %27,3 beslenme için, %25,3 hobi olarak topladıklarını, %4 ise gelir elde etmek için topladıklarını beyan etmişlerdir. Katılımcıların %66'sı kanlıca mantarı severek tükettiklerini belirtmişlerdir. Yapılan bu tez çalışması, yerel halkın yenilebilir yabani mantar farkındalığı üzerine Türkiye'de detaylı olarak yapılmış ilk tez çalışmasıdır. Bu nedenle çalışmanın, yapılacak diğer çalışmalara öncülük etmesi beklenmektedir. Ayrıca ülkemizde yürütülen mantar tüketim tercihleri ve mantar toplama eğitimleri çalışmalarına önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Due to its geographical structure, our country has a significant advantage in edible wild mushrooms, mushroom species, and productivity compared to many other countries. It is known that about 300 edible wild mushroom species are growing in nature in our country. Some of these mushrooms, which people collect as a food source, are sold in markets, and some are exported. It is observed that poisonings caused by natural mushrooms in Turkey are at the highest level in the spring and fall seasons. This study aimed to evaluate the level of awareness of local people about edible wild mushroom species. In the study, a face-to-face interview and questionnaire were preferred. The questionnaire consists of 4 different sections. When the study results were examined, 63.3% of the 150 participants were male, 36.7% were female, the age range varied between 13 and 80, and 50% were between 26-50 years old. 46% of the participants live in the district center, 44.7% in the village, and 9.3% in the provincial center, and when the educational status is examined, it is seen that 42% are high school and equivalent school graduates and 26% are secondary education graduates. The duration of mushroom picking: 40% have been picking mushrooms for 1 to 3 years, while 15.3% have been picking mushrooms for over 20 years. It was determined that 81.3% did not receive any training on mushroom picking. Among those who stated that they received training, 18.7% received training from the Ministry of Agriculture, 9.3% from the Ministry of Agriculture and 16% from other organizations. They answered that 56.7% identified the mushroom with traditional methods and 6.7% with what they saw on television. Reasons for mushroom collection: 27.3% stated that they collect mushrooms for nutrition, 25.3% stated that they collect mushrooms as a hobby, and 4% stated that they collect mushrooms to earn income. 66% of the participants stated that they consume kanlıca mushrooms with pleasure. This thesis is the first study on local people's awareness of edible wild mushrooms in Turkey. Therefore, this study is expected to pioneer other studies. In addition, it provides important contributions to the studies on mushroom consumption preferences and mushroom collection training carried out in our country.
Benzer Tezler
- Yenilebilir yabani mantarların tespit edilmesi ve gastronomik açıdan öneminin belirlenmesi : Muğla ili örneği
A research to determine the wild edible mushrooms and specify their importance in terms of gastronomy : The case of Muğla province
DUDU ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Besin Hijyeni ve TeknolojisiAtatürk ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESLİHAN ÇETİNKAYA
- Batı Karadeniz'in doğal mutfak mirası: Yabani mantarların bölgesel kültüre katkısı
Natural culinary heritage of the Western Black Sea: Contribution of wild mushrooms to regional culture
ABDULKADİR KARANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR ÇETİN
- Eko-gastronomi bağlamında yerel halkın yenilebilir yabani otlara yönelik tüketim alışkanlıkları: Şırnak ili araştırması
Consumption habits of local people towards edible weeds in the context 0f eco-gastronomy: Şırnak province research
FİKRET ERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıŞırnak ÜniversitesiEkoturizm Rehberliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDAT ÇELİK
- Yenilebilir yabani bitkilerin gastronomik açıdan değerlendirilmesi: Erzurum Uzundere örneği
The effect edible wild plants evaluation in respect of gastronomy: Erzurum Uzundere example
NESLİHAN KÖKLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıAtatürk ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESLİHAN ÇETİNKAYA
- Mersin'de yenilebilir otlar ve kullanım alanları
Edible weeds that is grown in Mersin and their usage areas
VİLDAN ÖZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikGaziantep ÜniversitesiGastronomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA PEHLİVAN