Geri Dön

COVID-19'un akciğer kanseri tanı ve tedavi sürecine etkisi

The impact of COVID-19 on the diagnosis and treatment of lung cancer

PDF İndir

  1. Tez No: 944828
  2. Yazar: ELVİN KARAHACIOĞLU MADRAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SONGÜL ÖZYURT
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Göğüs Hastalıkları, Chest Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Akciğer kanseri, COVID-19, pandemi, tanı, tedavi, Lung cancer, COVID-19, pandemic, diagnosis, treatment
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 122

Özet

Giriş: Akciğer kanseri hem dünyada hem de ülkemizde kansere bağlı ölümlerin başında gelen, agresif seyirli ve tanı konduğunda genellikle ileri evrede olan bir malignitedir. Tanı ve tedavi sürecinde zaman faktörü prognoz üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisi, sağlık hizmetlerinin sunumunu önemli ölçüde etkilemiş; hastaların sağlık kuruluşlarına başvuru davranışlarında, tanı süreçlerinde ve tedaviye erişimlerinde belirgin değişikliklere yol açmıştır. Bu bağlamda, pandeminin akciğer kanseri tanı ve tedavi süreci üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi hem mevcut durumu analiz edebilmek hem de olası gelecekteki kriz dönemlerine hazırlıklı olmak açısından bu çalışmayı planladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne başvurarak akciğer kanseri tanısı alan 18 yaş üzeri hastalar hastane bilgi sisteminden geriye dönük taranarak dahil edildi. Hastaların yaş, cinsiyet, eğitim durumu, mesleği, sigara anamnezi, ek hastalıkları, başvuru nedeni, hastanın ilk radyolojik olarak görüntüleme yöntemi, tümörün büyüklüğü, tümörün yerleşim yeri (santral veya periferik), akciğer kanseri teşhisinde tanı yöntemi, patolojik tanı türü, tanı anındaki radyolojik evresi, ilk başlanan tedavi modalitesi, başvurudan biyopsi tarihine kadar geçen süre, biyopsi tarihinden patoloji sonucuna kadar geçen süre, patoloji sonucundan tedaviye kadar geçen süre, başvuru anından tedaviye kadar geçen toplam süre kayıt altına alındı. Hastaların başvuru anındaki hemogram, glukoz, üre, kreatinin, albümin, laktat dehidrogenaz, sodyum, potasyum, kalsiyum, c- reaktif protein (CRP) değerleri kaydedildi. Bulgular: Bu çalışmaya toplam 360 akciğer kanseri (180 hasta pandemi öncesi, 180 hasta pandemi döneminde olmak üzere) tanılı hasta dahil edildi. Hastaların %93,9'u erkek, %6,1'i kadındır ve yaş ortalaması 66 ± 9 yıldır. En sık gözlenen meslek grubu %84,1 ile emeklilerdir. Sigara içiciliği oranı %55,6 olup ortanca paket-yıl 45 (min: 5 – maks: 155)'tir. En sık görülen eşlik eden hastalıklar arasında hipertansiyon (%33,6) ilk sırada yer alırken, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) oranı pandemi döneminde anlamlı şekilde azalmıştır. Hastaların en sık başvuru semptomları öksürük (%38,9), nefes darlığı (%38,1) ve balgam (%18,3) olarak kaydedilmiştir. Pandemi döneminde nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi solunumsal semptomlarda anlamlı azalma, halsizlik gibi sistemik semptomlarda ise anlamlı artış gözlenmiştir. Görüntüleme yöntemlerinden en sık akciğer grafisi tercih edilmiş olup (%70,8), tümör yerleşimi %65,3 ile santral; %34,7 ile periferik olarak saptanmıştır. Pandemi döneminde periferik tümör oranı anlamlı olarak artmıştır. En sık kullanılan tanı yöntemi her iki dönemde de bronkoskopi olmuş, pandemi döneminde TTİAB oranında hafif artış, cerrahiyle tanı oranında düşüş gözlenmiştir. Histopatolojik alt tip dağılımında adenokanser (%45,6) en sık saptanan tiptir. Pandemi döneminde adenokanser oranı artmış, SHK oranı azalmış olmakla birlikte, fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Radyolojik evreleme değerlendirildiğinde, her iki dönemde de erken evre tanı oranı %11,1 olarak bulunmuş ve evre dağılımı açısından anlamlı fark saptanmamıştır. Hematolojik veriler incelendiğinde; pandemi döneminde hemoglobin, hematokrit ve ortalama trombosit hacmi (MPV) değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı artış görülmüştür. Biyokimyasal parametrelerde ise pandemi döneminde laktat dehidrogenaz (LDH) düzeyleri anlamlı olarak daha düşük; CRP ve kalsiyum düzeyleri ise anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Tanı sürecine ait zamanlama açısından, başvurudan biyopsi tarihine ve biyopsiden patoloji sonucuna kadar geçen süre benzer iken; patoloji sonucundan tedaviye kadar geçen süre ve toplam başvuru-tedavi süresi pandemi döneminde anlamlı olarak uzamıştır. Tedavi modaliteleri arasında en sık uygulanan yöntem kemoterapi olup, pandemi döneminde oranı artmış, ancak genel tedavi modalite dağılımı açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Sonuç: COVID-19 pandemisi, akciğer kanseri tanısı alan hastaların bazı klinik ve laboratuvar özelliklerinde değişikliklere neden olmuş, ancak tanı yöntemleri, evreleme ve tedavi modaliteleri açısından belirgin bir fark oluşturmamıştır. Pandemi döneminde özellikle periferik tümör oranında artış ve halsizlik gibi sistemik semptomlarda yükseliş dikkat çekmiştir. Ayrıca, hemogram ve biyokimya parametrelerinde anlamlı farklılıklar gözlenmiş, özellikle hemoglobin, hematokrit, MPV, CRP ve kalsiyum düzeylerinde artış, LDH düzeylerinde ise azalma kaydedilmiştir. Tanıdan tedaviye kadar geçen süredeki anlamlı uzama ise sağlık hizmetlerinde pandemiye bağlı yaşanan aksamalara işaret etmektedir. Genel olarak, COVID-19 pandemisinin akciğer kanseri tanı ve tedavi süreci üzerindeki etkileri sınırlı kalmakla birlikte, bazı dolaylı etkilerinin göz ardı edilmemesi gerektiği ve bu tür olağanüstü durumlar için esnek, sürdürülebilir sağlık hizmeti stratejilerinin geliştirilmesinin önemli olduğu sonucuna varılmıştır.

Özet (Çeviri)

Introduction: Lung cancer is one of the leading causes of cancer-related mortality both worldwide and in our country. It is an aggressive malignancy that is often diagnosed at an advanced stage. The timing of diagnosis and treatment plays a critical role in determining prognosis. The COVID-19 pandemic, which affected the entire world, significantly disrupted healthcare services and led to notable changes in patient healthcare-seeking behavior, diagnostic procedures, and access to treatment. In this context, this study was planned to evaluate the impact of the pandemic on the diagnosis and treatment processes of lung cancer, to analyze the current situation, and to contribute to preparedness for potential future crises. Materials and Methods: This retrospective study included patients aged 18 years and older who were diagnosed with lung cancer at Rize Recep Tayyip Erdoğan University Training and Research Hospital. Data were obtained from the hospital information system. Variables recorded included age, sex, educational status, occupation, smoking history, comorbidities, presenting symptoms, initial imaging modality, tumor size and location (central or peripheral), diagnostic method, histopathological type, radiological stage at diagnosis, initial treatment modality, and durations between hospital admission, biopsy, pathology result, and treatment initiation. Laboratory values at the time of hospital admission—such as hemogram, glucose, urea, creatinine, albumin, lactate dehydrogenase, sodium, potassium, calcium, and C-reactive protein (CRP) were also documented. Findings: A total of 360 patients diagnosed with lung cancer were included in the study (180 from the pre-pandemic period and 180 from the pandemic period). Of the patients, 93.9% were male and 6.1% female, with a mean age of 66 ± 9 years. The most common occupational group was retirees (84.1%). The smoking rate was 55.6%, with a median of 45 pack-years (min: 5 – max: 155). Hypertension (33.6%) was the most common comorbidity. COPD was significantly less common during the pandemic period. The most frequent presenting symptoms were cough (38.9%), dyspnea (38.1%), and sputum (18.3%). A significant decrease was observed in respiratory symptoms (dyspnea, chest pain) during the pandemic, while systemic symptoms such as fatigue increased. Chest radiography was the most commonly used initial imaging modality (70.8%). Tumors were centrally located in 65.3% and peripherally located in 34.7% of cases, with a significant increase in peripheral tumors during the pandemic. Bronchoscopy was the most frequently used diagnostic method in both periods. There was a slight increase in the use of TTNA and a decrease in surgical diagnosis during the pandemic, although this was not statistically significant. Adenocarcinoma (45.6%) was the most common histopathological subtype. Although adenocarcinoma rates increased and squamous cell carcinoma rates decreased during the pandemic, the difference was not statistically significant. Early-stage diagnosis was seen in 11.1% of cases in both periods, and there was no significant difference in disease staging. Significant increases were observed in hemoglobin, hematocrit, and MPV values during the pandemic. Biochemical parameters showed a significant decrease in LDH levels, while CRP and calcium levels were significantly higher during the pandemic. Regarding diagnostic process timelines, while the duration from admission to biopsy and from biopsy to pathology result remained similar, the duration from pathology result to treatment and the overall time from admission to treatment were significantly longer during the pandemic. Chemotherapy was the most commonly applied treatment modality in both periods, with an increased rate during the pandemic, though the overall distribution of treatment modalities did not show a statistically significant difference. Results: The COVID-19 pandemic led to changes in some clinical and laboratory characteristics of patients diagnosed with lung cancer; however, it did not significantly affect diagnostic methods, staging, or treatment modalities. Notable findings included an increase in peripheral tumor rates and systemic symptoms such as fatigue. Significant changes in hematological and biochemical parameters were observed, including increased hemoglobin, hematocrit, MPV, CRP, and calcium levels, and decreased LDH levels during the pandemic. The observed prolongation in the duration from diagnosis to treatment suggests service delays due to pandemic-related disruptions. Overall, although the impact of the COVID-19 pandemic on lung cancer diagnosis and treatment processes was limited, its indirect effects should not be overlooked. It is essential to develop flexible and sustainable healthcare strategies for future extraordinary situations.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    736572

    ERAS göğüs cerrahisi protokolünü COVID-19 pandemisinde uyarlamanın, hastanın iyileşme sürecine, sağkalımına ve sağlık ekonomisine katkısı

    Implementing ERAS in thoracic surgery during COVID-19 pandemic to improve recovery process, survival rate and health economy

    AYŞE ECE YÜCEL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Göğüs Kalp ve Damar CerrahisiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Göğüs Cerrahisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYSUN KOSİF

    DR. MUSTAFA AKYIL

  2. Tez No

    847190

    Prediction of COVID 19 disease using chest X-ray images based on deep learning

    Derin öğrenmeye dayalı göğüs röntgen görüntüleri kullanarak COVID 19 hastalığının tahmini

    ISMAEL ABDULLAH MOHAMMED AL-RAWE

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADEM TEKEREK

  3. Tez No

    818583

    Development of mirna biomarkers for the differentiation between gingivitis and periodontitis: A pilot study

    Gingivitis ve periodontitis ayrımı için mirna biyobelirteçlerinin geliştirilmesi: Pilot çalışma

    DHAFIR LATIEF FAYADH FAYADH

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    BiyokimyaSüleyman Demirel Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA CALAPOĞLU

  4. Tez No

    747682

    Tıbbi görüntü işleme ile akciğer grafisinde COVID-19 pozitif tespiti için veri madenciliği ve derin öğrenme yöntemlerinin performanslarının incelenmesi

    Investigation of the performance of data mining and deep learning methods for COVID-19 positive detection in lung graph with medical image processing

    FATMA GÜL KURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    BiyoistatistikHacettepe Üniversitesi

    Biyoistatistik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. JALE KARAKAYA KARABULUT

  5. Tez No

    780672

    Alfa-1 antitripsin düzeyinin klinik olarak hafif ve ağır seyreden COVİD- 19 pozitif hastalarda karşılaştırılması

    Comparison of ALPHA-1 antitrypsin level in clinically mild and severe COVİD-19 positive patients

    FERİT TURAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    GastroenterolojiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NUH MEHMET BÜYÜKBERBER

Geri Dön