Geri Dön

Kendini damgalama algısına uyarlanmış bilişsel davranışçı terapinin kumar oynama bozukluğu tanılı bireylerde etkinliğinin incelenmesi

The effect of self stigma tailored cognitive behavioral therapy on gambling disorder

PDF İndir

  1. Tez No: 945201
  2. Yazar: AYÇA ÇINAROĞLU ASAR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. UMUT KIRLI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Madde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 154

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Kumar Oynama Bozukluğu (KOB)'da kendini damgalama fenomenine yönelik oluşturduğumuz dört seanslık bilişsel davranışçı psikoterapi uygulamasının, KOB tanılı bireylerin kendini damgalama şiddeti ve KOB şiddeti üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Yöntem: Bu araştırma, Nisan 2024-Aralık 2025 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsünde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini, bağımlılık polikliniğine başvuran, KOB tedavisi gören ve kendini damgalama algısı yüksek olan 26 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılar, Kendini Damgalama Ölçeği puanlarına göre tabakalandırılarak rastgele şekilde müdahale ve kontrol gruplarına atanmıştır. Kontrol grubu katılımcıları (n:13, yaş:30±4.8) bağımlılık polikliniğinde uygulanan standart tedaviyi görürken, deney grubu katılımcıları (n:13, yaş:36.54±9.77) standart tedaviye ek haftalık olarak planlanan dört seans Kendini Damgalama Algısına Uyarlanmış Bilişsel Davranışçı Terapi (KDBDT) görmüştür. Araştırmanın verileri; kendini damgalama şiddeti için Kendini Damgalama Ölçeği (KDÖ), KOB şiddeti için South Oaks Kumar Tarama Testi (SOKTT) aracılığıyla toplanmıştır. Her iki gruptaki katılımcıların kendini damgalama düzeyi ve KOB şiddeti üç farklı zaman diliminde (başlangıçta- t0, KDBDT müdahalesinin bitiminde- t1 ve 1. ay izlem-t2) ölçülmüştür. Deney grubunda grup içi izlem basamağına göre (müdahale öncesi, müdahale sonrası ve 1. ay izlem) karşılaştırmalarda Bağımlı Örneklem T Testi ve Tekrarlı Ölçümler için ANOVA testlerinden; gruplar arası karşılaştırmalarda da Bağımsız Örneklem T Testi ve Karma Desenli ANOVA Testlerinden yararlanılmıştır. Bulgular: Deney grubu katılımcılarının kendini damgalama düzeyi müdahale sonrası yapılan ölçümde müdahale öncesine göre anlamlı olarak azalmıştır (t= 5,6; p < 001). 1. ay izleminde de müdahale öncesine göre anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur (t=4,5; p=0,001). Gruplar arası karşılaştırmalarda da kendini damgalama düzeyi, deney grubunda kontrol grubuna göre hem müdahale sonrası (t1) ölçümde, hem de 1. Ay izlem ölçümünde (t2) anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur (sırasıyla; t= -3,3; p= 0,003; t= -3,2, p=0,003). Sonuç olarak deney grubunda kendini damgalama düzeyi, kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha fazla azalmıştır (F= 6,30; p= .003). T1 ölçümüne göre yapılan hesaplamada, müdahalenin KOB tanılı bireylerin kendini damgalama algısı üzerine orta-büyük düzeyde etkisinin olduğu saptanmıştır (η²= 0.14; %95 GA= 0,02- 0,28). KOB şiddeti açısından yapılan ölçümlerde de; deney grubu katılımcılarının t1'de yapılan ölçümde müdahale öncesine göre anlamlı olarak azalmıştır (t= 12,5; p< 0,001). T2'de yapılan ölçümde de KOB şiddeti müdahale öncesine göre anlamlı olarak düşüktür (t=12,3; p< 0,001). Gruplar arası karşılaştırmalarda da KOB şiddeti, deney grubunda kontrol grubuna göre t1'de anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur (t= -2,8; p= 0,01). T2'de yapılan ölçümde ise gruplar arası fark anlamlılık düzeyinin altında olarak saptanmıştır (t= -0,8; p= 0,4). Çoklu karşılaştırma testleri (karma desenli ANOVA) sonuçlarına göre deney grubunda KOB şiddeti, kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha fazla azalmıştır (F= 10,7; p< 0,001). T1 ölçümüne göre yapılan hesaplamada, müdahalenin KOB şiddeti üzerine büyük düzeyde etkisinin olduğu saptanmıştır (η²= 0,22; %95 GA= 0,06- 0,36). Araştırmanın üçüncü ve son amacı, kumar oynama şiddetinde yaşanan düşüşe müdahalenin etkisiyle düşen kendini damgalama şiddetinin aracılık edip etmediğini araştırmaktır. Sonuç: Araştırmamız, KDBDT yönteminin üretildiği ve etkinliğinin araştırıldığı ilk çalışmadır. Araştırma bulgularının farklı örneklemlerle ve kontrollü çalışmalarla tekrarlanması gerekmektedir. KDBDT yöntemi, KOB standart tedavisine entegre edilerek kullanılabilecek bir yöntem olarak umut vadetmektedir.

Özet (Çeviri)

Objective: This study aims to implement a four-session cognitive-behavioral psychotherapy tailored to the phenomenon of self-stigmatization in individuals diagnosed with Gambling Disorder (GD) in Turkey and to examine its effects on the severity of self-stigma and the severity of GD. Method: This study was conducted at Ege University Institute on Substance Abuse, Toxicology, and Pharmaceutical Sciences between April 2024 and December 2025. The sample consisted of 26 patients who had high levels of perceived self-stigmatization and receiving treatment for GD at the outpatient clinic. Participants were stratified based on their Self-Stigma Scale scores, and randomly assigned to the intervention and control groups within each stratum. The control group (n = 13, age = 30 ± 4.8) received standard treatment provided at the addiction outpatient clinic, while the experimental group (n = 13, age = 36.54 ± 9.77) received four additional weekly sessions of Cognitive Behavioral Therapy Tailored Self Stigma on Gambling Disorder besides standard treatment. Data were collected using the Self-Stigma Scale to measure self-stigma severity and the South Oaks Gambling Screen (SOGS) to assess GD severity. Self-stigma and GD severity levels were measured at three time points: baseline, post-intervention, and one-month follow-up. To analyse within group differences across follow-up periods, Paired Samples T-Testi and Repeated Measures ANOVA were used. For comparisons between control and experimental groups, Independent Samples T-Testi and Mixed Design ANOVA were used. Results: In the experimental group, self-stigmatization levels significantly decreased after the intervention compared to pre-intervention measurements (t = 5.6; p < .001), and remained significantly lower at the 1-month follow-up (t = 4.5; p = .001). Between-group comparisons also showed significantly lower self-stigmatization in the experimental group compared to the control group, both immediately post-intervention (T1) and at the 1-month follow-up (T2) (t = -3.3; p = .003; t = -3.2; p = .003, respectively). Overall, self-stigmatization decreased significantly more in the experimental group than in the control group (F = 6.30; p = .003). Effect size calculations based on T1 measurements indicated a moderate-to-large effect of the intervention on self-stigmatization (η² = 0.14; 95% CI = 0.02–0.28). Regarding gambling disorder (GD) severity, participants in the experimental group showed a significant reduction from pre- to post-intervention (t = 12.5; p < .001), which remained significant at T2 (t = 12.3; p < .001). Between-group comparisons revealed that GD severity was significantly lower in the experimental group than in the control group at T1 (t = -2.8; p = .01), while the difference at T2 did not reach statistical significance (t = -0.8; p = .4). Mixed ANOVA results indicated a significantly greater reduction in GD severity in the experimental group compared to the control group (F = 10.7; p < .001). Based on T1 calculations, the intervention had a large effect on GD severity (η² = 0.22; 95% CI = 0.06–0.36). The final aim of the study is to investigate whether the decrease in self-stigmatization severity, influenced by the intervention, mediates the reduction in gambling severity. Conclusion: This study represents the first investigation into the development and effectiveness of the CBT-SS approach. Replication of findings with different samples and controlled trials is necessary. CBT-SS appears to be a promising method that can be integrated into standard treatment for GD.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    488750

    Lise öğrencilerinin psikolojik yardım alma tutumlarının kendini damgalama ve sosyal damgalanma algısına göre incelenmesi.

    The psychological help-seeking and its relationship with social stigmatization fear and self-stigmatization in high school students.

    AZİME METİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    HemşirelikOkan Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FAHRİYE OFLAZ

  2. Tez No

    905781

    Çocuk ve ergenlerde şaşılık cerrahisinin yaşam kalitesine etkisi

    The effect of strabismus surgery on quality of life in children and adolescents

    İDRİS SARIKAYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Göz HastalıklarıPamukkale Üniversitesi

    Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN PARÇA

  3. Tez No

    585042

    Obezite kamu spotlarının alımlanması; kalitatif bir çalışma

    The reception analysis of obesity public spots; a qualitative study

    BURCU GÜNER DİRİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    GazetecilikEge Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELTEM ÇİÇEKLİOĞLU

  4. Tez No

    142597

    Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi

    Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque

    EVREN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE

  5. Tez No

    317589

    Devenir l'acteur en se souvenant: Le cas des Circassiens en Turquie

    Hatırlayarak aktör olmak: Türkiye'deki Çerkeslerin durumu

    GÜLMELEK ALEV

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2012

    Siyasal BilimlerGalatasaray Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BUKET TÜRKMEN

Geri Dön