Seyyahlar ve seyahatnameler: XIX. yüzyılda Bosna ve Hersek'in batılı misafirleri
Travelers and travelogues: Western guests of Bosnia and Herzegovina in the 19th century
- Tez No: 945451
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER GEZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
Bu çalışmada, 1804-1875 yılları arasında Bosna Eyaleti'nin sosyoekonomik ve sosyopolitik dinamikleri bölgeye seyahat eden Batılı seyyahların seyahatnameleri aracılığıyla incelenmiştir. Ayrıca, söz konusu seyyahların tecrübelerinden yola çıkarak, bu dönemde yapılan seyahatin koşulları tetkik edilmiştir. 19. yüzyılda Bosna Eyaleti'nde yaşanan kargaşa ve Balkanların giderek artan önemi, bu bölgeyi seyyahların güzergahı üzerinde bir nokta olmaktan çıkarmış, doğrudan seyahat edilecek bir coğrafya haline getirmiştir. Artan seyahatler doğrultusunda ortaya çıkan seyahatnameler, dönemin Oryantalist söylemlerinden bağımsız olmamakla birlikte, Bosna'nın tarihyazımı için değerli kaynaklar oluşturmuştur. Bu çalışmada seyahatnamelerin sunduğu bilgilerin, farklı kaynak türleriyle birlikte değerlendirildiği bir metot izlenmiştir. Netice olarak, 19. yüzyılda Bosna ve Hersek'te seyahatin coğrafî zorluklarına ve tehlikelerine rağmen birçok seyyah tarafından romantize edildiği ve egzotikleştirildiği görülmüştür. Seyahatin yol, konaklama, rehberlik ve bürokratik boyutları yıllar içerisinde çeşitli değişiklikler yaşamıştır. Bu gelişmeler, Tanzimat'ın uygulanmasıyla paralellik göstermiştir. Bosna'nın toplumsal ve siyasî yapısı, Osmanlı yönetiminin reformları uygulamasını geciktirmiştir. Bununla beraber, 1850'lere değin Bosna'da Osmanlı yönetimine karşı meydana gelen muhalefetin ekseni, bu tarihten itibaren gayrimüslimlere kaymıştır. Osmanlı Devleti, Tanzimat reformlarını, ancak Bosnalı Müslümanlarla karşılıklı tavizler sonucu uygulayabilmiştir. Bosnalı gayrimüslimler ise geçmişteki baskıların azaldığını düşünseler de Tanzimat'tan beklediklerini alamadıkları için hayal kırıklığına uğramışlardır. Son olarak, bulgular Bosna Eyaleti'nin toplumsal ve siyasî yapısının Tanzimat reformları bağlamında geçirdiği dönüşümlere ve Batılı seyyah anlatılarının bölge tarih yazımına katkısına ışık tutmakta; aynı zamanda Osmanlı modernleşmesinin yerel dinamiklerle nasıl şekillendiğini daha ayrıntılı incelemek için farklı bir perspektif sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the socioeconomic and sociopolitical dynamics of Bosnian Province between 1804 and 1875, as reflected in the travelogues of Western visitors in the region. Additionally, the conditions of the travel during this period are explored based on the experiences of travellers. In the 19th century, political unrest in Bosnia and growing significance of the Balkans transformed the region from a stop along the route into a restination of interest on its own. The travel literature that grew out of these journeys, though often influenced by the Orientalist discourses, still offers important material for historiography of Bosnia. The methodology that evaluates the information given by the travelogues along with the other types of sourses is adopted. Findings suggest that most of the travellers romantized and exoticized the journey in Bosnia, despite its geographical challanges and entanglements in the 19th century. The travel, accommodation, guidance and bureaucratic dimensions have undergone various changes over the years. These developments paralleled the implementation of the Tanzimat. Initially, social and political structure of Bosnia obstructed the practice of Tanzimat reforms effectively. By the 1850s, opposition to the government started to shift away from the Muslim population and became more pronounced among non-muslim communities. The reforms were eventually put into place through compromises between the state and Bosnian Muslims. Although non-Muslims believed that earlier oppression had lessened, many were disappointed when the reforms failed to deliver what they had hoped for. Finally, these findings shed light on the transformations in the social and political structure of the Bosnian Province in the context of the Tanzimat reforms and the contribution of Western traveler narratives to the historiography of the region; they also provide a different perspective to examine in more detail how Ottoman modernization was shaped by local dynamics.
Benzer Tezler
- XIX. yüzyılda seyahatnamelerin ışığı altında Buhara Emirliği (Hanlığı)
Bukhara Emirate (Khanate) in the light of travel's book in the century of XIX
SEDA YILMAZ VURGUN
- Oryantalizm ve Batılı seyyahların gözüyle XIX. yüzyılda Türkistan'da kadın
Turkish women in Turkestan in the 19th century through the eyes of Western travellers and orientalism
DİLARA BAYRAK
- Neden Kıbrıs?: Sır Samuel Whıte Baker, Sır Henry Rıder Haggard veWıllıam Hurrell Mallock'un seyahatnamelerinde Kıbrıs adası
Why Cyprus?: The Island of Cyprus in the travel writings of Sir Samuel White Baker, Sir Henry Rider Haggard and William Hurrell Mallock
EFTAL ABACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAkdeniz ÜniversitesiAkdeniz Yeni ve Yakınçağ Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARDA ARIKAN
- XIX.yüzyıllarda batılı seyyahlara göre doğu ve orta Karadeniz
Başlık çevirisi yok
SİBEL ERCÜMENT
Yüksek Lisans
Türkçe
1991
TarihHacettepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BAHAEDDİN YEDİYILDIZ
- L. F. Kostenko'nun seyahatnamesine göre 19. yüzyılın ikinci yarısında Buhara Emirliği
According to L. F. Kostenko's traveler book, The Emirate of Bukhara second half of the 19th century
AYŞE ESRA GÜL